Gửi bình luận
Liên minh châu Âu (EU) đang ráo riết lên kế hoạch đối phó với khả năng thất bại trong đàm phán thương mại với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Theo các nguồn tin từ Bloomberg ngày 21/7, các nhà ngoại giao EU sẽ nhóm họp trong tuần này để xây dựng kế hoạch hành động khẩn cấp, nhằm ứng phó với viễn cảnh không đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ trước hạn chót ngày 1/8.
Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đang đẩy mạnh lập trường cứng rắn, với yêu cầu áp mức thuế gần như phổ quát trên 10% đối với hàng hóa EU, chỉ dành một số ngoại lệ giới hạn cho ngành hàng không, thiết bị y tế, thuốc generic, một số loại rượu và thiết bị sản xuất đặc thù mà Mỹ cần.
Trong khi phía EU vẫn nỗ lực đàm phán, kết quả thu được sau vòng đối thoại gần đây tại Washington vẫn còn mờ nhạt. Người phát ngôn của Ủy ban châu Âu từ chối bình luận về tiến trình đàm phán hiện tại. Tuy nhiên, quan điểm chung trong khối là vẫn mong muốn đạt được thỏa thuận để tránh một cuộc đối đầu thương mại trực diện.
Tuy vậy, bức thư mà Tổng thống Trump gửi EU đầu tháng 7 đã khiến nhiều kỳ vọng tan biến. Trong thư, ông đe dọa sẽ áp mức thuế 30% với phần lớn hàng hóa xuất khẩu từ EU bắt đầu từ ngày 1/8.
Trước đó, Mỹ đã đánh thuế 25% đối với ô tô và linh kiện ô tô, đồng thời dọa mở rộng sang dược phẩm và chất bán dẫn. Gần đây nhất, Washington còn công bố mức thuế 50% đối với đồng.
Tổng cộng, theo ước tính của EU, các mức thuế hiện tại của Mỹ đã bao phủ khoảng 380 tỷ euro – tương đương 70% kim ngạch xuất khẩu của khối sang Mỹ.
Trước đòn tấn công thuế quan này, EU không chỉ tập trung vào việc đàm phán để mở rộng các ngoại lệ, mà còn phải tính đến các phương án đáp trả. Trong khi một số quốc gia thành viên EU sẵn sàng chịu đựng mức thuế cao hơn để đổi lấy sự miễn trừ chiến lược, toàn khối sẽ cần đánh giá cẩn trọng mức độ mất cân bằng của bất kỳ thỏa thuận nào trước khi hành động.
Nếu các đàm phán không đạt kết quả, một loạt biện pháp trả đũa của EU sẽ được kích hoạt. Khối đã chuẩn bị sẵn danh sách thuế quan trị giá 21 tỷ euro để phản ứng với thuế thép và nhôm của Mỹ. Danh sách này nhắm vào các bang nhạy cảm về chính trị của Mỹ, bao gồm đậu nành từ Louisiana, cùng các mặt hàng nông sản, gia cầm và xe máy.
Ngoài ra, EU còn soạn sẵn thêm danh sách thuế trị giá 72 tỷ euro, nhằm vào hàng hóa công nghiệp của Mỹ như máy bay Boeing, ô tô và rượu bourbon. Đây là phản ứng với các mức thuế gọi là "tương hỗ" mà ông Trump đe dọa áp dụng. Không dừng lại ở đó, EU còn đang xem xét các biện pháp phi thuế quan, như kiểm soát xuất khẩu và hạn chế quyền tiếp cận các hợp đồng mua sắm công của Mỹ tại châu Âu.
Một công cụ mạnh mẽ khác đang được các quốc gia thành viên EU thúc đẩy là “cơ chế chống cưỡng ép” (ACI – Anti-Coercion Instrument). Đây là công cụ được thiết kế để đối phó với các hành động ép buộc có chủ đích từ bên ngoài, dùng các biện pháp thương mại để gây sức ép lên chính sách chủ quyền của EU hoặc một nước thành viên. Nếu được kích hoạt, ACI sẽ cho phép EU đánh thuế các tập đoàn công nghệ Mỹ, hạn chế đầu tư của Mỹ vào EU, hoặc ngăn các công ty Mỹ tham gia đấu thầu công tại châu Âu.
Việc kích hoạt ACI sẽ cần sự đồng thuận của các nước thành viên, sau khi Ủy ban châu Âu đưa ra đề xuất và xác định có hành vi cưỡng ép rõ ràng. Trong quá trình đó, EU vẫn sẽ tìm cách đối thoại với Mỹ nhằm đạt được giải pháp thỏa đáng.
Với thời hạn chỉ còn chưa đầy hai tuần và khả năng đạt thỏa thuận ngày càng mong manh, áp lực đang gia tăng lên cả hai phía. Trong khi Washington cảnh báo rằng mọi biện pháp trả đũa sẽ khiến chính quyền Trump áp dụng các biện pháp mạnh tay hơn, thì châu Âu cũng không thể khoanh tay trước nguy cơ bị áp thuế nặng nề và mất đi vị thế trong quan hệ thương mại lớn nhất thế giới.
Dù kết cục của cuộc đàm phán chưa rõ ràng, điều chắc chắn là EU đang đứng trước một thử thách lớn: hoặc nhượng bộ trước sức ép của ông Trump, hoặc phải sẵn sàng cho một cuộc đối đầu kinh tế quy mô toàn diện.
