EVN sẽ được "quyết" giá điện trong trường hợp nào?

NGUYỄN THU HÀ• 11/03/2024 00:30

EVN được quyết định tăng hoặc giảm giá điện ở mức dưới 5%, nếu tăng từ 5% đến dưới 10% thì Bộ Công Thương có văn bản chấp thuận để EVN quyết định.

>>Yêu cầu EVN xây dựng cơ chế giá điện hai thành phần

Bộ Công Thương vừa gửi Thủ tướng tờ trình dự thảo quyết định thay thế Quyết định 24/2017 của Thủ tướng về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân đưa ra có nhiều điểm mới, sau khi lấy ý kiến các bộ ngành liên quan.

Dự thảo mới sẽ sửa đổi, bổ sung một số định nghĩa để phản ánh việc mua bán điện trong thị trường bán buôn điện cạnh tranh có nhiều người mua, người bán.

Cơ chế điều chỉnh giá điện mới có nhiều thay đổi so với quy định hiện hành

Theo đó, Dự thảo đề xuất rút ngắn thời gian điều chỉnh giá từ 6 tháng xuống 3 tháng. Quy định này nhằm giúp việc điều hành giá điện linh hoạt, hiệu quả hơn với tình hình kinh tế vĩ mô ở từng giai đoạn.

Khi giá bán điện bình quân giảm từ 1% trở lên so với giá bán điện bình quân hiện hành, giá điện được phép điều chỉnh giảm tương ứng. Còn khi giá điện bình quân tăng từ 3% trở lên so với giá hiện hành thì được phép điều chỉnh tăng.

Về thẩm quyền điều chỉnh giá điện, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được tự quyết định việc giảm hoặc tăng ở mức dưới 5%; Bộ Công Thương có văn bản chấp thuận để EVN quyết định điều chỉnh, tăng từ 5% đến dưới 10%; Thủ tướng Chính phủ sẽ có ý kiến để EVN quyết định điều chỉnh khi tăng từ 10% trở lên hoặc ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô.

Đây là điểm mới so với trước, khi Quyết định 24 chỉ cho EVN thẩm quyền tăng giá ở mức từ 3% đến 5%. Các mức tăng giá khác do các cấp trên quyết định và điều chỉnh tăng. Tuy nhiên, ở cơ chế lần này, sau khi các cấp (gồm Bộ Công Thương và Thủ tướng Chính phủ) quyết định tăng giá, thẩm quyền điều chỉnh sẽ giao về cho EVN thực hiện.

Theo giải thích của cơ quan soạn thảo, tổng chi phí mua điện và lợi nhuận định mức được đưa vào quy định này không phù hợp, chính xác vì lặp lại lợi nhuận, trong khi trên thực tế tính toán thì không bị trùng lặp. Vì vậy, việc chỉnh sửa quy định nhằm đảm bảo sự thống nhất của quyết định.

Cũng theo Bộ Công Thương, dự thảo mới sẽ sửa đổi nguyên tắc điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân để làm minh bạch hơn cơ chế. Cụ thể, khi giá bán lẻ điện bình quân tính toán giảm từ 1% trở lên so với giá bán điện bình quân hiện hành, thì thực hiện giảm giá điện. Với trường hợp tăng giá điện, sẽ giữ nguyên như đề xuất trước đó là tăng giá từ 3% trở lên.

Bộ Công Thương sẽ có vai trò chính trong điều hành giá điện, song Bộ Tài chính và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước cũng có vai trò trong quá trình kiểm tra, rà soát phương án giá điện do EVN xây dựng và trong quá trình kiểm tra, điều chỉnh giá điện. Bộ Công Thương sẽ tổng hợp các ý kiến để báo cáo Thủ tướng.

Tại Dự thảo sửa đổi Quyết định 24 năm 2017, Bộ Công Thương đề xuất không quy định cụ thể về việc xác định lợi nhuận định mức trong một số chi phí đã được đưa vào công thức tính giá bán điện bình quân của quyết định cũ.

Bộ Công Thương cũng đề xuất: "Tổng các chi phí khác chưa được tính vào giá điện, là các khoản chi phí được phép tính nhưng chưa tính vào giá bán lẻ điện, bao gồm cả chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa được phân bổ được tính toán phân bổ vào giá bán lẻ điện bình quân năm". Việc này, theo Bộ Công Thương, là để đảm bảo tính thống nhất, không có cách hiểu khác.

Tờ trình cũng nêu rõ, trong trường hợp cần thiết bộ sẽ yêu cầu EVN thuê tư vấn độc lập để thẩm tra báo cáo chi phí sản xuất kinh doanh điện của EVN cùng các đơn vị thành viên.