FIATA tăng cường nỗ lực chống gian lận danh tính và "vận tải ma"

Trong khuôn khổ FIATA World Congress 2025 Hà Nội, ABSS đã tập trung vào việc rà soát các hoạt động then chốt và thảo luận chuyên sâu về một chủ đề nóng: gian lận trong logistics danh tính và sự gia tăng đáng báo động của các “nhà vận tải ma” một hiểm họa toàn cầu ngày càng lan rộng trong ngành vận tải và logistics.

Cụ thể, theo dữ liệu từ TAPA (Hiệp hội Bảo vệ Tài sản Vận tải), số vụ việc liên quan đến nhà vận tải ma và đánh cắp danh tính đã tăng gấp ba lần tại châu Âu từ năm 2022 đến 2024, với tổng thiệt hại ước tính lên đến 1,3 tỷ euro.

Không giống như các vụ trộm hàng hóa thông thường, những hành vi lừa đảo tinh vi này khiến cả xe tải và lô hàng giá trị cao “biến mất”, khi tội phạm sử dụng hồ sơ công ty giả, tài liệu làm giả và thông tin danh tính tạo bằng AI để giành được hợp đồng với mức giá thấp.

Đáng lo ngại hơn, 84% vụ gian lận liên quan đến yếu tố con người, khi áp lực tiến độ và quy trình giao nhận nhanh khiến việc xác minh bị xem nhẹ. Ngoài ra, nhiều nền tảng vận tải số từ chối trách nhiệm pháp lý, khiến các nhà giao nhận chịu rủi ro lớn về tài chính và uy tín.

Để khắc phục tình trạng này, ông Niels Beuck, Chủ tịch ABSS đã đưa ra các khuyến nghị cụ thể nhằm ứng phó tình trạng này, bao gồm tăng cường kiểm tra lý lịch nhà vận chuyển, sử dụng các công cụ bảo mật kỹ thuật số như kiểm tra siêu dữ liệu (metadata), xác thực danh tính kỹ thuật số, và hạn chế tối đa việc phân phối lại hợp đồng cho bên thứ ba.

Đồng thời, ông Beuck cho rằng, việc đào tạo nhân viên nhận diện rủi ro và chuẩn hóa quy trình xác minh cũng được xem là những biện pháp hiệu quả về chi phí.

Bên cạnh đó, tài liệu "Hướng dẫn mối đe dọa từ nội bộ" (Insider Threat Guidance) được công bố vào tháng 8 vừa qua cũng đang nhanh chóng sẽ được hoàn thiện để trình bày tại phiên họp headquarters năm sau. Tài liệu này sẽ cung cấp hướng dẫn nhận diện, ngăn ngừa và giảm thiểu các rủi ro nội tại có thể làm tổn hại đến tính toàn vẹn của chuỗi cung ứng.

Song song đó, ABSS đang thành lập một Tiểu ban chuyên trách Hàng nguy hiểm nhằm cải thiện an toàn vận chuyển và hài hòa hóa các quy định xuyên biên giới, trong bối cảnh các quy định quốc gia thiếu nhất quán đang gây ra không ít khó khăn và mất an toàn trong vận hành.

Tại cuộc họp, các đại biểu cũng cập nhật các tình hình trong khu vực. Cụ thể, đại diện đến từ Ấn Độ cảnh báo về sự gia tăng của các “nhà giao nhận ma” (phantom forwarders) và kêu gọi xây dựng quy trình chuẩn để nhận diện và ngăn chặn.

Trong khi đó, đại diện Hoa Kỳ chia sẻ về những thách thức trong điều tra và xử lý gian lận giữa các tiểu bang, đồng thời mời đại diện từ FIATA và ABSS tham gia các cuộc họp chuyên đề về gian lận vận tải nhằm trao đổi kinh nghiệm và biện pháp phòng ngừa.

Theo đại diện từ các nước Slovakia, Đức, Ba Lan và Vương quốc Anh, các tổ chức tội phạm sử dụng công ty hợp pháp làm “bình phong”, với nhiều vụ việc dẫn đến thiệt hại lớn và buộc phải tiêu hủy hàng hóa do quá trình thu hồi phức tạp. Một số nền tảng giao nhận lớn tại khu vực này đang phối hợp với FIATA tổ chức hội thảo trực tuyến về xác minh đối tác vận tải.

Mặt khác, đại diện từ Pakistan chia sẻ các biện pháp phòng ngừa hiệu quả như yêu cầu thư xác nhận từ chủ hàng, theo dõi bằng niêm phong RFID, và kiểm tra đơn vị giao nhận thông qua kiểm toán liên kết hội viên.

Chủ tịch ABSS khẳng định sẽ tiếp tục hoàn thiện tài liệu Hướng dẫn Mối đe dọa nội bộ; đồng thời thúc đẩy hoạt động của Tiểu ban Hàng nguy hiểm, đồng thời phối hợp với các đối tác quốc tế để xây dựng bộ tiêu chí kiểm tra phòng chống gian lận thống nhất toàn cầu.

Đáng chú ý FIATA cũng đang xem xét mở rộng hợp tác sâu hơn với các đối tác tại Hoa Kỳ và châu Âu để củng cố hệ thống xác minh danh tính và tiêu chuẩn an ninh vận tải xuyên biên giới.

Trong bối cảnh ngành logistics toàn cầu đối mặt với loạt thách thức mới do công nghệ và tội phạm tinh vi gây ra, việc đồng hành giữa các hiệp hội, doanh nghiệp và cơ quan chức năng là điều kiện tiên quyết để bảo vệ chuỗi cung ứng, đảm bảo an toàn và uy tín cho toàn ngành.