Giải pháp ứng phó biến động giá nhiên liệu

>> Quỹ bình ổn giá xăng dầu chỉ hoạt động tốt khi dự báo tốt giá thế giới

Chia sẻ với DĐDN, ông Lê Tuấn Anh - Vụ trưởng Vụ Kinh tế Công nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết, để ứng phó với biến động giá nhiên liệu, việc điều tiết cung cầu các mặt hàng chiến lược phải hết sức thận trọng, phù hợp và linh hoạt.

- Thời gian gần đây, giá dầu thế giới và trong nước liên tục biến động bất thường. Ông nhận định như thế nào về triển vọng giá dầu trong những tháng cuối năm?

Từ tháng 4 đến nay, giá dầu dao động trong khoảng 100 -126 USD/thùng, tuy đã giảm so với mức đỉnh được thiết lập vào tháng 3/2022 (gần 140 USD/thùng) nhưng vẫn cao hơn gấp rưỡi so với cuối năm 2021 (mức 75 USD/thùng). Dự báo giá dầu thời gian tới duy trì ở mức cao, tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, khó lường.

Trên cơ sở đánh giá xu hướng cung - cầu và triển vọng tăng trưởng toàn cầu, một số tổ chức quốc tế cho rằng giá dầu sẽ đạt dao động bình quân 100 -115 USD/thùng năm 2022, cao hơn khoảng 40 - 60% so với năm 2021. Chỉ đến năm 2023, giá dầu mới giảm về mức 92 USD/thùng và 80 USD/thùng vào năm 2024. Theo đánh giá của Ngân hàng Mỹ (BoA) và Morgan Stanley, trong kịch bản tiêu cực, giá dầu có thể lên mức 150 USD/thùng nếu xuất khẩu dầu của Nga giảm mạnh.

- Diễn tiến bất lợi trên có thể tác động đến tăng trưởng kinh tế và kiểm soát lạm phát của nước ta trong những tháng cuối năm, trái với nhiều kỳ vọng tăng trưởng, thưa ông?

Xăng dầu là mặt hàng chiến lược, là “máu” của nền kinh tế, chiếm từ 40% - 45% cơ cấu giá thành vận tải; 3,52% tổng chi phí sản xuất của toàn bộ nền kinh tế và 1,5% tổng chi cho tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình. Giá nhiên liệu, đặc biệt là dầu thô thế giới tăng cao sẽ gây áp lực tăng giá xăng dầu trong nước, từ đó gây áp lực lớn về ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành giá cả và kiểm soát lạm phát khiến chi phí đầu tư sản xuất tăng cao, gây khó khăn cho xuất khẩu và làm giảm tốc độ tăng trưởng GDP. Thời gian qua, khảo sát nhanh các doanh nghiệp, dù có sự gia tăng về doanh thu, mức độ tăng các chi phí của doanh nghiệp trong quý II/2022 so với quý liền kề và cùng kỳ năm ngoái đang ở mức cao hơn so với mức độ tăng doanh thu quý II/2022.

Giá xăng dầu tăng cũng khiến giá hàng hoá và dịch vụ tăng theo. Bình quân 8 tháng đầu năm, giá xăng dầu trong nước tăng 45,33% so với cùng kỳ năm trước, tác động làm CPI chung tăng 1,63 điểm phần trăm. Theo tính toán, nếu giá dầu thô thế giới bình quân năm 2022 ở mức 100 - 125 USD/thùng thì xăng dầu trong nước tăng bình quân từ 40-75%, khi đó chỉ riêng yếu tố xăng dầu tác động làm lạm phát của nền kinh tế tăng từ 1,44 - 2,7%.

- Để thích ứng trước sức ép biến động giá dầu và bất ổn về nguồn cung có thể tiếp diễn trong những tháng tới, chúng ta sẽ phải đưa ra một số kịch bản, thưa ông?

Theo tôi, chúng ta cần thực hiện đồng bộ các biện pháp trên cơ sở chủ động xây dựng phương án, giải pháp ứng phó kịp thời và chủ động. Trước mắt, cần theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả, lạm phát thế giới và biến động cung - cầu các mặt hàng chiến lược để kịp thời có giải pháp điều hành phù hợp, tận dụng cơ hội về giá để sản xuất, xuất khẩu và đảm bảo cung cầu thị trường trong nước. Ngoài ra, chúng ta cần có giải pháp tổng thể đảm bảo nguồn cung xăng dầu (cả trong nước và nhập khẩu) đi đôi với sử dụng linh hoạt công cụ bình ổn giá xăng dầu, bảo đảm cân đối hài hòa lợi ích của nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Quản lý, kiểm tra giám sát chặt thị trường kinh doanh xăng dầu trong nước, chủ động xây dựng kịch bản tăng trưởng GDP và kiểm soát lạm phát, đưa ra các giải pháp điều hành phù hợp và linh hoạt. Trong đó, chúng ta cần tiếp tục xem xét, tính toán các dư địa để tiếp tục giảm thuế, phí trong giá bán lẻ xăng dầu, cân nhắc giảm thuế GTGT với mặt hàng xăng dầu đến hết năm 2022 và thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng dầu như kinh nghiệm của các nước…

Về lâu dài, chúng ta phải nhanh chóng đầu tư xây dựng hệ thống kho dự trữ chiến lược quốc gia về dầu mỏ để chủ động ứng phó với các biến động bất thường về giá dầu thế giới có thể tác động tiêu cực đối với sự phát triển kinh tế của nước ta. Cùng với đó là đa dạng hóa nguồn cung xăng dầu nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn dầu nhập khẩu; khuyến khích sử dụng nhiên liệu khí hóa lỏng mà nước ta có tiềm năng lớn…

- Với các doanh nghiệp, theo ông, các giải pháp thích ứng phù hợp là gì?

Để thích ứng với chi phí xăng dầu tăng, tôi cho rằng, doanh nghiệp nên triển khai đồng bộ một số giải pháp như tận dụng, tiết kiệm triệt để nguyên vật liệu để giảm bớt chi phí; quản lý, giám sát chặt chẽ hơn việc sản xuất kinh doanh; tăng cường đàm phán để bình ổn cước vận chuyển; đầu tư cải tiến dây chuyền để cải thiện môi trường làm việc và tăng năng suất để hạn chế chi phí đội giá thành sản phẩm…

Trân trọng cảm ơn ông!