Hải Phòng: Hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA để phát triển và hội nhập

>>> Hải Phòng đang xem xét miễn giảm một số loại phí, lệ phí

>>> Đẩy mạnh xúc tiến thương mại qua hội chợ công thương vùng đồng bằng sông Hồng - Hải Phòng

Từ những đề xuất

Là công ty chuyên sản xuất các sản phẩm dệt như tất, sợi… tại Hải Phòng, các sản phẩm của công ty TNHH Jasan Việt Nam có mặt ở hầu hết các thị trường lớn trên thế giới.

Theo đại điện công ty này cho biết, hàng hóa của công ty khi nhập khẩu vào các nước thành viên của hiệp định đều được hưởng ưu đãi thuế do Việt Nam tham gia vào các FTA, từ đó tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm. Chính vì vậy, để có thể chủ động thích ứng, tận dụng ưu đãi từ các FTA, phía công ty đề nghị Sở Công Thương thường xuyên tổ chức các chương trình phổ biến kiến thức về các FTA Việt Nam đã tham gia cũng như các FTA Việt Nam chuẩn bị tham gia; hướng dẫn về quy tắc xuất xứ của các FTA.

Thực tế, Việt Nam đã ký kết và thực thi 19 Hiệp định thương mại tự do (FTA). Phần lớn các FTA đều đã và đang phát huy tác dụng, nâng cao vị thế thương hiệu hàng hóa Việt Nam trên trường quốc tế. Việc thực thi có hiệu quả các FTA trong thời gian qua đã giúp mở rộng, đa dạng thị trường, chuỗi cung ứng và sản phẩm xuất khẩu, tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu; thúc đẩy sản xuất và cải thiện kim ngạch thương mại của Việt Nam. Tuy nhiên, còn nhiều cơ hội từ các FTA đang bị bỏ lỡ, doanh nghiệp chưa tận dụng được tối đa lợi ích.

Theo đại điện Công ty TNHH Regina Miracle International Việt Nam, hiện nay trong ASEAN đã có cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa. Việc tự chứng nhận xuất xứ này rất phù hợp với nhu cầu và nguyện vọng của doanh nghiệp. Hiện công ty đang làm nhiều mẫu giấy chứng nhận xuất xứ nguồn gốc hàng hóa (mẫu C/O), trong đó có mẫu D – C/O ưu đãi theo Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN. Tuy nhiên, một trong những điều kiện để được tự chứng nhận hàng hóa là phải có cán bộ được đào tạo về xuất xứ hàng hóa tại đơn vị đào tạo được Bộ Công Thương chỉ định.

Theo đại diện doanh nghiệp này, để có được chứng chỉ này, những năm trước đây,  doanh nghiệp thường phải cử người đi học tại TP Hà Nội hoặc TP Hồ Chí Minh. Điều này phát sinh nhiều chi phí, thời gian. Chính vì thế, doanh nghiệp đề nghị Sở Công thương Hải Phòng xem xét làm việc với các đơn vị chức năng để doanh nghiệp có thể được đào tạo cán bộ tại TP Hải Phòng, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.

Sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp

Thực tế, các FTA có hiệu lực mở ra cơ hội cho ngành công nghiệp TP Hải Phòng trong hội nhập quốc tế nhưng cũng mang lại một số thách thức nhất định cho doanh nghiệp trong nhóm ngành này. Hiện ngành công nghiệp phụ trợ của TP Hải Phòng chưa phát triển, tỷ lệ cung ứng nguyên liệu trong nước của một số ngành công nghiệp như dệt may và da giày là khoảng 30%... Bên cạnh đó, cơ cấu hàng hóa xuất khẩu của TP Hải Phòng sang các thị trường đã ký các FTA vẫn tập trung chủ yếu vào các mặt hàng công nghiệp sử dụng nhiều lao động, hàng điện tử, máy móc thiết bị. Trong đó, hàng xuất khẩu chủ yếu vẫn là gia công, chiếm đến trên 70% tổng kim ngạch xuất khẩu của TP Hải Phòng đều từ các doanh nghiệp FDI, sản xuất và xuất khẩu theo chỉ định của các công ty mẹ.

Theo các chuyên gia nhận định, nguyên nhân khiến nhiều doanh nghiệp chưa tận dụng được tối đa lợi ích từ các FTA là do thiếu thông tin về những quy định của các FTA. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn TP Hải Phòng chưa thật sự quan tâm đến các FTA nên không tìm hiểu về ưu đãi mà FTA mang lại. Vì vậy, các doanh nghiệp cần thay đổi tư duy, chủ động tìm hiểu các cam kết FTA; quy trình để xuất khẩu được sang thị trường có FTA. Từ đó đánh giá xem sản phẩm của mình có thế mạnh gì để xuất khẩu vào thị trường đó. Ngoài ra, cần tích cực tham gia các chương trình phổ biến, hội nghị, hội thảo, khóa tập huấn về FTA, chuẩn bị năng lực, nguồn hàng, nâng cao sức cạnh tranh thông qua việc xây dựng kế hoạch dài hạn, bài bản…

Theo Sở Công thương Hải Phòng, thời gian tới, phía Sở sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền về quy tắc xuất xứ tại các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia, tập trung vào các ngành hàng doanh nghiệp TP Hải Phòng có thế mạnh, tăng tính bền vững trong phát triển, không chỉ trong phát triển thị trường mà còn định hình khả năng tham gia vào các chuỗi giá trị và chuỗi cung ứng của khu vực và toàn cầu.

Ngoài ra, Sở Công thương Hải Phòng cũng dự kiến phối hợp với các đơn vị có chức năng tổ chức các khóa đào tạo, cấp chứng chỉ cho doanh nghiệp về tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa, đáp ứng điều kiện quy định về tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa hiện nay. Để giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc tham gia học tập, tiết kiệm thời gian, chi phí, các khóa đào tạo sẽ được tổ chức tại TP Hải Phòng.

Theo ông Nguyễn Văn Thành - Giám đốc Sở Công thương Hải Phòng, thời gian qua, TP Hải Phòng cũng như Sở Công Thương luôn song hành với nỗ lực của các hiệp hội và doanh nghiệp thành phố trong quá trình sản xuất, kinh doanh, tận dụng tốt những ưu đãi do các FTA đem lại.

Được biết, tính từ đầu năm 2023 đến nay, Sở Công thương Hải Phòng đã cấp hơn 30.475 bộ mẫu chứng nhận xuất xứ (C/O), tăng hơn 107% so với cùng kỳ năm 2022. Đồng thời, đơn vị này đã phối hợp các Cục, Vụ của Bộ Công Thương tổ chức nhiều chương trình tọa đàm, hội thảo về công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin của cả nước nói chung và TP Hải Phòng nói riêng về hội nhập quốc tế, các FTA đã ký kết; đào tạo, tập huấn chuyên sâu về quy tắc xuất xứ tại các FTA mới và chống gian lận xuất xứ… Bên cạnh đó, phối hợp thông tin tại các hội nghị trực tuyến về xuất xứ hàng hóa, các cam kết về thuế quan, lộ trình mở cửa thị trường, thuận lợi hóa thương mại, nhất là những nghĩa vụ của Việt Nam theo cam kết của Hiệp định EVFTA, CPTPP, UKVFTA...