Tổng cục Hải quan vừa ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về hành vi buôn lậu liên quan đến vụ xuất khẩu trái phép 4 container phế liệu nhôm của Công ty TNHH Dịch vụ XNK Hà Phương.
Theo Tổng cục Hải quan, những vụ việc buôn lậu bị khởi tố gia tăng từng năm, điều này không chỉ thể hiện sự quyết liệt của cơ quan hải quan trên mặt trận chống buôn lậu mà còn nói lên tính chất phức tạp của các hành vi vi phạm.
Tính phức tạp gia tăng
Những vụ việc cơ quan Hải quan khởi tố vụ án hình sự thời gian gần đây liên tục gia tăng. Theo Tổng cục Hải quan, trong tháng 3/2018, toàn ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ tổng 944 vụ việc vi phạm.Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính hơn 47 tỷ đồng; số thu ngân sách nhà nước đạt 9,921 tỷ đồng; hải quan khởi tố 3 vụ án hình sự, chuyển cơ quan khác khởi tố 1 vụ.
Lô hàng 4 container nêu trên do Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Nam (Đội 3), Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan chủ trì phối hợp với Đội Kiểm soát Hải quan, Cục Hải quan TP HCM, Chi cục Hải quan cửa khẩu Tân Cảng khám xét, phát hiện vào cuối năm 2016.
Theo hồ sơ vụ việc, ngày 5/12/2016, Công ty TNHH Dịch vụ XNK Hà Phương mở tờ khai hải quan khai báo xuất khẩu 4 container cao su thiên nhiên (dạng bánh, đã sơ chế, sản xuất tại Việt Nam), trị giá trên 128.000 USD, trọng lượng gần 100 tấn, được đóng trong 4 container, thuế suất 0%. Lô hàng được hệ thống thông quan hàng hóa tự động phân luồng xanh (được thông quan ngay hàng hóa).
Hàng chục vụ buôn lậu qua loại hình quá cảnh, trung chuyển đã được phát hiện. Chủ yếu hàng hóa được đưa về các cảng khu vực miền Nam đi Campuchia.
Qua thông tin theo dõi, Đội 3 phát hiện lô hàng xuất khẩu này có nhiều dấu hiệu nghi vấn nên đã có phiếu phối hợp kiểm tra trọng điểm lô hàng. Lô hàng được Chi cục Hải quan cửa khẩu Tân Cảng ra quyết định tạm dừng qua khu vực giám sát, để kiểm tra trọng điểm.
Kết quả khám xét và giám định cho thấy, toàn bộ hàng hóa trong 4 container thuộc tờ khai xuất khẩu nêu trên là phế liệu nhôm, trị giá gần 2,7 tỷ đồng. Mặt hàng này có thuế xuất 22% và doanh nghiệp đã gian lận khoảng 592 triệu đồng tiền thuế.
Buôn lậu có sự dịch chuyển
Ông Nguyễn Khánh Quang, Phó Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) cho biết, trước kia, trong phạm vi quyền hạn, Tổng cục Hải quan khi phát hiện các vụ việc buôn lậu thường chuyển hồ sơ sang cơ quan công an điều tra bổ sung, xem xét khởi tố. Tuy nhiên, lực lượng hải quan đã ngày càng chủ động hơn trong hoạt động điều tra chống buôn lậu, số vụ việc hải quan khởi tố đã tăng hơn so với trước. Trong nửa năm 2017, cơ quan hải quan khởi tố 20 vụ và chuyển cơ quan khác khởi tố 38 vụ.
Theo quy định hiện hành, cơ quan Hải quan có quyền khởi tố vụ án đối với 2 tội danh quy định tại Điều 153, 154 (Bộ luật Hình sự): Tội buôn lậu và vận chuyển trái phép hành hóa qua biên giới. Bên cạnh đó, khi Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Bộ luật Tố tụng hình sự (sửa đổi) và Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự đã được Quốc hội thông qua (có hiệu lực pháp luật từ ngày 01/7/2016), cơ quan Hải quan được giao thêm thẩm quyền khởi tố Tội sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm qua biên giới.
Theo cơ quan hải quan, hiện nay các đối tượng buôn lậu có xu hướng thay đổi phương thức hoạt động. Có sự dịch chuyển địa bàn hoạt động tại các cửa khẩu, chuyển dịch sang loại hình quá cảnh, trung chuyển để buôn lậu.