Gửi bình luận
Nhiều hãng hàng không giá rẻ ở Đông Nam Á đang lao vào một cuộc chạy đua mở rộng công suất, bất chấp áp lực chi phí ngày càng tăng đang bào mòn lợi nhuận.
Các hãng hàng không giá rẻ đã bùng nổ tại châu Á trong hai thập kỷ qua nhờ nhu cầu du lịch mạnh mẽ từ khách Trung Quốc.
Dự báo trong vài thập kỷ tới, nhu cầu đi lại bằng đường hàng không ở châu Á sẽ tăng nhanh hơn các khu vực khác. Các hãng như VietJet của Việt Nam hay AirAsia có trụ sở tại Malaysia đang lên kế hoạch mua thêm máy bay, bổ sung vào đơn hàng vốn đã rất lớn, nhằm giành thêm thị phần.
Tuy nhiên, biên lợi nhuận ở khu vực này lại mỏng hơn so với các khu vực khác. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (Iata) dự báo năm nay các hãng hàng không châu Á – Thái Bình Dương sẽ đạt biên lợi nhuận ròng khoảng 1,9%, thấp hơn mức trung bình toàn cầu là 3,7%.
Hầu hết các hãng hàng không châu Á đã phục hồi công suất sau đại dịch, khiến cạnh tranh thêm gay gắt, đặc biệt ở phân khúc hành khách nhạy cảm với giá, và đẩy giá vé máy bay giảm khỏi mức đỉnh gần đây.
Theo dữ liệu từ ForwardKeys, giá vé máy bay quốc tế tại châu Á đã giảm 12% trong năm 2024 so với năm 2023. AirAsia ghi nhận mức giảm 9% giá vé trung bình quý I/2024, do tăng công suất và chuyển phần tiết kiệm từ giá nhiên liệu giảm cho khách hàng.
Các hãng hàng không còn phải đối mặt với chi phí ngày càng tăng như chi phí lao động, phí sân bay, trong khi nguồn cung máy bay mới khan hiếm đang đẩy chi phí thuê và bảo trì lên cao.
Bối cảnh thay đổi này đã khiến Qantas (Australia) tuần trước thông báo sẽ đóng cửa Jetstar Asia, hãng hàng không giá rẻ hoạt động trong nội khối châu Á vào cuối tháng 7 tới, sau hai thập kỷ hoạt động thua lỗ.
Jetstar Asia cho biết họ đang chứng kiến sự gia tăng chi phí cực kỳ lớn tại Singapore, bao gồm mức tăng hai con số trong chi phí nhiên liệu, phí sân bay, dịch vụ mặt đất và an ninh.
Theo một báo cáo của công ty dữ liệu hàng không OAG hồi tháng 2, châu Á – Thái Bình Dương hiện là thị trường hàng không cạnh tranh nhất thế giới, với giá vé bị kéo xuống do công suất mở rộng quá nhanh đến mức có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận.
“Cân bằng cung – cầu và chi phí – doanh thu chưa bao giờ quan trọng như lúc này,” báo cáo nhận định về tình hình ngành hàng không khu vực.
Đông Nam Á có tỷ lệ chuyến bay quốc tế giá rẻ cao bất thường. Theo dữ liệu từ Capa Centre for Aviation, khoảng hai phần ba số ghế trên các chuyến bay quốc tế trong khu vực tính từ đầu năm đến nay là do các hãng giá rẻ cung cấp, so với khoảng một phần ba trên toàn cầu.
Các nhà phân tích cho rằng Qantas đã quyết định chuyển đội bay của Jetstar Asia sang các hoạt động hiệu quả hơn tại Australia và New Zealand thay vì tiếp tục thua lỗ.
Ngay cả trước đại dịch, các hãng giá rẻ Đông Nam Á đã phải vật lộn với lợi nhuận thấp do cạnh tranh khốc liệt, và giờ đây chi phí tăng càng làm khó thêm, theo nhận định của chuyên gia phân tích hàng không độc lập Brendan Sobie.
Mô hình hãng hàng không giá rẻ hoạt động hiệu quả bằng cách giảm tối đa chi phí vận hành, với các đội bay đồng nhất về loại máy bay để tận dụng quy mô.
Jetstar Asia nhỏ hơn nhiều so với các đối thủ địa phương, chỉ có 13 máy bay. Tính đến 31/3, Scoot, đơn vị giá rẻ của Singapore Airlines có 53 máy bay, AirAsia sở hữu 225 chiếc, còn VietJet có 117 chiếc, bao gồm cả nhánh ở Thái Lan. Cebu Pacific (Philippines) có 99 máy bay.
Cả bốn hãng đều đang bổ sung thêm máy bay vào đội bay trong năm nay và các năm tiếp theo. Mới đây, VietJet ký một thỏa thuận sơ bộ tại Triển lãm Hàng không Paris để mua thêm tối đa 150 máy bay thân hẹp của Airbus – một bước đi mà hãng mô tả là “mới chỉ là khởi đầu” cho chiến lược tăng trưởng đầy tham vọng.
Thỏa thuận này được đưa ra chỉ vài tuần sau khi VietJet đặt mua 20 máy bay thân rộng A330neo, cùng với đơn hàng đang chờ giao gồm 200 chiếc Boeing 737 MAX.
CEO Tony Fernandes của AirAsia chia sẻ, hãng cũng đang đàm phán mua thêm 50–70 máy bay thân hẹp tầm xa và 100 máy bay phản lực khu vực, mở rộng mạng lưới điểm đến.
Ông Menon cho biết, cuộc đua mở rộng công suất của các hãng hàng không giá rẻ Đông Nam Á phản ánh tham vọng giành giật thị phần trong một thị trường tăng trưởng nhanh nhưng đầy rủi ro.
Tuy nhiên, bài toán lợi nhuận ngày càng trở nên nan giải khi chi phí leo thang và sức ép cạnh tranh không ngừng gia tăng. Trong bối cảnh đó, chỉ những hãng có tầm nhìn dài hạn, năng lực tài chính vững vàng và chiến lược vận hành linh hoạt mới có thể trụ vững và bứt phá.
