Gửi bình luận
Dự thảo nghị định chi tiết liên quan đến việc xử lý vướng mắc tại một số dự án BOT giao thông vừa được Bộ Xây dựng trình Chính phủ.
Cụ thể, Bộ Xây dựng vừa có Tờ trình số 95/TTr-BXD đề nghị Chính phủ xem xét, quyết định phê duyệt dự thảo Nghị định quy định chi tiết về việc xử lý vướng mắc của dự án BOT giao thông.
Tại Tờ trình số 95, Bộ Xây dựng cho biết, nghị định này được xây dựng và ban hành nhằm hướng dẫn thi hành một số điều của Luật PPP (sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15) để xử lý vướng mắc tại một số Dự án BOT giao thông có hợp đồng được ký kết trước ngày 1/1/2021, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, ngân hàng tín dụng, cải thiện môi trường đầu tư, khơi thông nguồn lực, thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng, chính sách của nhà nước về thu hút nguồn lực xã hội theo phương thức PPP, hoàn thành các mục tiêu đột phá chiến lược về phát triển kết cấu hạ tầng, góp phần đảm bảo an toàn giao thông.
Phương án theo dự thảo nghị định, đã được Bộ Xây dựng lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức bao gồm: Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam; Kiểm toán nhà nước; Ngân hàng nhà nước; 6 bộ (Tư pháp, Công an, Quốc phòng, Nội vụ, Ngoại giao, Tài chính); 20 địa phương (Gia Lai, Ninh Bình, Thái Nguyên, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Lạng Sơn, Cao Bằng, Hải Phòng, Lai Châu, Nghệ An, Phú Thọ, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Ninh, Điện Biên, Đắk Lắk, Cần Thơ, Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Tây Ninh).
11 ngân hàng (Techcombank, Indovina, Vietinbank, HDBank, Bảo Việt Bank, BIDV, Bắc Á Bank, TPBank, ngân hàng Á Châu, SHB, Vietcombank), 2 Hiệp hội (Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam - VARSI, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam) cũng được cơ quan chủ trì soạn thảo lấy ý kiến. Cùng với đó là 11 nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án BOT tham gia ý kiến và ý kiến các cơ quan thuộc Bộ Xây dựng.
Theo Bộ Xây dựng, uớc tính sẽ cần khoảng 13.410 - 14.790 tỷ đồng vốn ngân sách Nhà nước để xử lý dứt điểm các khó khăn, vướng mắc tại 11 dự án BOT giao thông.
Trên cơ sở danh mục với các khó khăn, vướng mắc thực tiễn, Bộ Xây dựng đã phối hợp với Ngân hàng nhà nước Việt Nam, các địa phương liên quan, đàm phán với Nhà đầu tư, doanh nghiệp Dự án và thống nhất 2 nhóm giải pháp tháo gỡ vướng mắc.
Một là Nhà nước chia sẻ để tiếp tục thực hiện hợp đồng dự kiến áp dụng đối với 5/11 Dự án BOT, sơ bộ chi phí chia sẻ khoảng 8.890 tỷ đồng.
Hai là Nhà nước thanh toán chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn dự kiến áp dụng đối với 6/11 Dự án BOT, sơ bộ tổng chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng với 3 phương án: Phương án 1 khoảng 5.900 tỷ đồng; Phương án 2 khoảng 5.960 tỷ đồng; Phương án 3 khoảng 4.520 tỷ đồng.
Các phương án được thống nhất, đều chiếu theo quy định Luật số 57/2024/QH15 (sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật PPP) có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, với nhiều nội dung cho phép Nhà nước bổ sung cơ chế hỗ trợ tài chính bằng ngân sách trong giai đoạn vận hành.
Bộ Xây dựng cũng đã trình phương án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước để thực hiện hỗ trợ tài chính & mua lại (thanh lý hợp đồng) đối với 11 BOT gặp khó khăn về tài chính, đề xuất Chính phủ báo cáo Quốc hội ban hành Nghị quyết trong kì họp Quốc hội.
Các phương án đề xuất tháo gỡ được kỳ vọng sẽ đóng góp dòng tiền quan trọng để các doanh nghiệp: (1) Tái cơ cấu tài chính, giảm nhẹ áp lực nợ vay và chi phí tài chính, (2 ) Tạo điều kiện để bắt đầu các kế hoạch triển khai dự án mới.
Theo đánh giá của VCBS, nếu dự thảo được thông qua với phương án tài chính giải quyết khó khăn dành cho các doanh nghiệp BOT, sẽ có một số doanh nghiệp niêm yết trên sàn hưởng lợi như:
HHV: Với triển vọng hiệu quả tài chính của dự án CT Bắc Giang – Lạng Sơn sẽ được cải thiện đáng kể, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp tục triển khai hiệu quả các dự án đấu nối (CT Hữu Nghị - Chi Lăng, Đồng Đăng – Trà Lĩnh) và tăng lợi thế cạnh tranh toàn tuyến. Cùng với đó lưu lượng xe tại nhiều trạm BOT khác có xu hướng cải thiện tích cực. Gia tăng tính khả thi PATC tại các dự án PPP mới nhờ nângtỷ lệ vốn ngân sách tham gia (lên đến 70% tại dự án Đồng Đăng – Trà Lĩnh.
CTI: Gỡ vướng dự án BOT QL91 (Cần Thơ), dòng tiền hỗ trợ sẽ giúp CTI có thể: (1) Tái cơ cấu tài chính, thanh toán một phần không nhỏ nợ vay, (2) Thực hiện hoàn nhập lại một số khoản lỗ liên quan đến dự án đã được ghi nhận trước đấy. Bức tranh tài chính cải thiện sẽ tạo điều kiện để CTI huy động, tập trung nguồn lực cho các dự án đầu tư trọng điểm.
C4G: Nếu được hỗ trợ tháo gỡ khó khăn của BOT Thái Nguyên – Chợ Mới, C4G có thể thu hồi lại phần lớn khoản đầu tư vào pháp nhân dự án (công ty liên kết của C4G), tạo điều kiện để triển khai các gói thầu thi công và dự án BĐS tại Nghệ An. Bên cạnh đó, Dự án BOT QL1A đoạn tránh Vinh – Nam Bến Thủy vẫn đem về dòng tiền khá tích cực.
Thực tế, việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án BOT hiện hữu không chỉ giúp các chủ đầu tư vượt khó, hưởng lợi, còn mang đến nhiều tác động khác.
Trong bối cảnh không gian kinh tế rộng rãi đang mang lại nhiều cơ hội tăng tốc đầu tư, phát triển kinh doanh cho các tỉnh thành, địa phương và các doanh nghiệp, nhu cầu kết nối liên kết cũng được đẩy lên. Giải quyết yêu cầu kết nối, hoàn thiện diện mạo hạ tầng giao thông của Việt Nam, từ những bước phát triển mạnh mẽ nhờ vào quyết tâm chính trị và nguồn lực đầu tư khủng trong thời gian qua, cần bao gồm cả những nguồn lực và quyết tâm thúc đẩy xu hướng tăng tốc ở thời kỳ mới; Đồng thời gỡ những nút thắt các dự án BOT, là cú hích để doanh nghiệp đầu tư BOT tiếp tục triển khai phát triển hạ tầng hiệu quả.
Tháo gỡ vướng mắc cho các dự án BOT cũng đồng nghĩa "gỡ khó" cho chính các ngân hàng đang tài trợ cho vốn BOT, giúp lưu thông dòng vốn mạnh mẽ hơn, tạo cơ hội mở rộng tín dụng, lan toả hiệu ứng dòng vốn song song cùng lan tỏa hiệu quả ICOR.
