Hội Chăn nuôi kêu cứu trước nguy cơ “mất gốc” ngành sữa

Thị trường sữa Việt Nam đang chứng kiến sự bùng nổ của các thương hiệu nhập khẩu và sản phẩm chế biến từ nguyên liệu ngoại. Từ sữa bột, sữa hoàn nguyên cho đến nguyên liệu sản xuất, hàng ngoại chiếm lĩnh nhiều phân khúc, trong khi sữa tươi nội địa ngày càng khó chen chân.

Theo Hội Chăn nuôi Việt Nam, tình trạng này đang đẩy người nuôi bò sữa trong nước vào thế khó. Giá thu mua sữa tươi duy trì ở mức thấp, trong khi chi phí thức ăn, thuốc thú y, chăm sóc đàn bò ngày càng tăng. Hệ quả là nhiều hộ phải bán tháo đàn bò, bỏ trống chuồng trại, thậm chí rời bỏ nghề.

Hội Chăn nuôi cảnh báo, nếu không có giải pháp kịp thời, ngành bò sữa Việt có nguy cơ “mất gốc”, phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu. Điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của hàng chục nghìn hộ chăn nuôi, mà còn đe dọa an ninh dinh dưỡng quốc gia.

Trước thực trạng này, Hội Chăn nuôi kiến nghị Nhà nước cần siết chặt hoạt động nhập khẩu nguyên liệu sữa, tránh tình trạng ồ ạt khiến sản xuất trong nước bị lấn át; có gói tín dụng ưu đãi cho nông dân và hợp tác xã để giảm áp lực vốn; đồng thời ban hành cơ chế ràng buộc doanh nghiệp chế biến sữa ưu tiên thu mua sữa tươi trong nước.

Đây là những giải pháp được kỳ vọng sẽ tạo điểm tựa, giúp giữ lại ngành bò sữa đang đứng trước nguy cơ mai một.

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp dưới góc nhìn pháp lý, Luật sư Lê Thị Nhung - Giám đốc Công ty Luật L&A Legal Experts nhận định kiến nghị của Hội Chăn nuôi có cơ sở vững chắc.

“Pháp luật Việt Nam, cũng như thông lệ quốc tế, cho phép Nhà nước áp dụng các biện pháp quản lý nhập khẩu nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước khi có nguy cơ bị tổn thương. Với ngành sữa, đây là lúc cần một hàng rào pháp lý hợp lý để ngăn chặn sự phụ thuộc quá lớn vào nguồn nguyên liệu ngoại”, bà Nhung phân tích.

Theo bà, sữa là mặt hàng thiết yếu, liên quan trực tiếp đến an ninh dinh dưỡng quốc gia. Nếu buông lỏng quản lý, để sữa nhập khẩu lấn át, Việt Nam có thể đối mặt với kịch bản lệ thuộc nguồn cung bên ngoài. “Hậu quả không chỉ dừng ở việc nông dân bỏ nghề, mà còn làm suy yếu nền tảng sản xuất nông nghiệp bền vững và an toàn thực phẩm”, bà cảnh báo.

Luật sư Nhung đề xuất, bên cạnh việc kiểm soát nhập khẩu, Nhà nước cần quy định nghĩa vụ thu mua sữa tươi nội địa đối với các doanh nghiệp chế biến, coi đây là điều kiện gắn trách nhiệm xã hội với lợi ích kinh doanh. Song song, cần yêu cầu công khai tỷ lệ nguyên liệu sữa nội – ngoại trên nhãn sản phẩm, để người tiêu dùng có quyền biết và lựa chọn.

Ngoài ra, luật sư cũng nêu quan điểm ủng hộ việc triển khai chính sách tín dụng ưu đãi và hỗ trợ sản xuất dành cho nông dân và hợp tác xã. “Điều này giúp cân bằng lợi ích giữa nhập khẩu và sản xuất nội địa, giữ cho ngành bò sữa có cơ hội phát triển lâu dài”, bà Nhung nhấn mạnh.

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, nhiều chuyên gia cũng chung nhận định, ngành bò sữa Việt đang ở bước ngoặt. Nếu không hành động, Việt Nam có thể đánh mất cả một ngành hàng, kéo theo hệ lụy nông dân mất kế sinh nhai và đất nước phải phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn sữa ngoại.

Giữ ngành sữa không chỉ để tháo gỡ khó khăn trước mắt cho nông dân, mà còn là giữ sinh kế lâu dài cho hàng vạn hộ chăn nuôi, đồng thời cũng bảo đảm an ninh dinh dưỡng quốc gia.