Hồi chuông báo động từ vụ việc của VEC

Tuy nhiên, nhìn từ vụ việc thực hiện dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, liệu quy trình giám sát thi công và nghiệm thu tại các công trình, dự án, có cần phải xem xét lại?

Theo thống kê của Bộ Giao thông Vận tải, từ năm 2015 đến nay, ngành giao thông vận tải đã hoàn thành và đưa vào sử dụng 218 công trình. Mặc dù các công trình giao thông hoàn thành được đánh giá là đảm bảo chất lượng theo yêu cầu thiết kế, nhưng chỉ sau một thời gian đưa vào khai thác, một số công trình có biểu hiện hư hỏng, xuống cấp nhanh chóng(?).

Còn nhiều “vết gợn”….

Trong đó, hàng loạt các công trình đình đám đều được chỉ mặt điểm tên trong thời gian vừa qua như: Hư hỏng trên cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi; Hư hỏng nứt dầm ngang trên đỉnh trụ P28, P29 cầu Vàm Cống; Hiện tượng nứt tại một số trụ, bản mặt phần cầu cạn gói J2, dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành; Hiện tượng xói lở tại Dự án kênh Chợ Gạo;…

Và ngay tại Hà Nội, chất lượng một số công trình giao thông cũng đang khiến dư luận hoài nghi về năng lực của nhà thầu trong giám sát thi công và nghiệm thu công trình như: việc duy tu và sửa chữa mặt đường cầu Thăng Long trong nhiều năm trở lại đây, vừa sửa xong đưa vào sử dụng một thời gian ngắn, mặt đường đã nhanh chóng xuống cấp liên tục xuất hiện các ổ gà, mặt đường rạn nứt,…

Hay, tại tuyến vành đai 3 trên cao, đoạn từ Pháp Vân đến Mai Dịch, qua kiểm tra của lực lượng chức năng cũng phát hiện có hơn 50 gối trên tổng số 7.140 gối cầu bị xô lệch, tiếp xúc kém với đáy dầm và thớt kê gối, nhất là các gối cầu trên trụ T50 và T91. Các gối cầu bị xô lệch khỏi thớt kê gối khiến các đầu dầm và mặt đường tại khu vực khe co giãn phía cầu Mai Dịch tại vị trí trụ T50 bị lún võng 3 đến 4 cm. Ngoài ra, trên toàn tuyến có 88 trong số 176 khe co giãn có hiện tượng bị hư hỏng, không êm thuận.

“Lỗ hổng” từ đâu?

Đối với công trình giao thông, số vốn được đầu tư là rất lớn, tuy nhiên, đi ngược lại với những gì đã bỏ ra thì hiện trạng tại một số công trình đình đám trong thời gian vừa qua đã cho thấy, quy trình thực hiện các công trình, dự án đang còn tồn tại “lỗ hổng”.

Cụ thể, đối với dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư, khởi công ngày 19/5/2013, tổng mức đầu tư giai đoạn 1 hơn 1,6 tỷ USD (tương đương 34.500 tỷ đồng) bằng vốn vay của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản, Ngân hàng Thế giới và vốn đối ứng trong nước. Tuy nhiên, chỉ sau 01 tháng đưa vào sử dụng đã xuất hiện tình trạng xuống cấp, hư hỏng.

Nguyên nhân của hiện trạng xuống cấp chóng vánh tại công trình kể trên được xác định xuất phát từ hành vi sai phạm trong tổ chức nghiệm thu công trình không đúng trình tự, quy định của pháp luật, không đúng tiêu chuẩn, chỉ dẫn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế dự án được phê duyệt.

Trách nhiệm của những sai phạm trên đã bị các lực lượng chức năng vào cuộc xử lý, tuy nhiên, có thể nhìn từ đây để thấy được “lỗ hổng” đang tồn tại mang tên năng lực của nhà thầu trong giám sát thi công và nghiệm thu công trình. Nếu những quy trình này xảy ra tiêu cực thì liệu chất lượng các công trình giao thông có được đảm bảo? Và ngân sách Nhà nước còn phải thêm bao nhiêu lần thất thoát?

Liên quan đến hiện trạng trên, PV cũng đã có cuộc trao đổi với giám đốc một doanh nghiệp, tư vấn, giám sát và thi công công trình xây dựng trên địa bàn Hà Nội (xin được giấu tên) cho biết: “lỗ hổng” lớn nhất hiện nay dẫn đến chất lượng các công trình không được đảm bảo xuất phát từ “cơ chế”, bởi để có thể nhận được một công trình thi công có giá trị thì bản thân doanh nghiệp sẽ phải bỏ ra một số tiền lớn để lobby, vậy nên, trong quá trình thi công, doanh nghiệp sẽ phải “ăn bớt” công đoạn, hay vật liệu,… để đảm bảo tiến độ thi công và lợi ích kinh tế của doanh nghiệp.