Kê khai, kinh doanh hóa chất vẫn tiềm ẩn gánh nặng về thủ tục hành chính

GIA NGUYỄN• 07/01/2023 04:00

Được kỳ vọng sẽ đem đến một hành lang pháp lý hoàn thiện cho công tác quản lý hoạt động kinh doanh hóa chất, tuy nhiên, Nghị định 82/2022/NĐ-CP vẫn còn đó những tồn tại...

>> Cân nhắc bổ sung quy định về thời hạn của Giấy phép kinh doanh hóa chất

Trước những bất cập, hạn chế và khoảng trống pháp lý của Nghị định 113/2017/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất. Ngày 18/10/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị định 82/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 113/2017.

Nghị định mới được kỳ vọng sẽ đem đến một hành lang pháp lý hoàn thiện cho công tác quản lý hoạt động kinh doanh hóa chất, thế nhưng, bên cạnh những sửa đổi mang tính chất tích cực, vẫn còn đó những hạn chế, tồn tại, tiềm ẩn nguy cơ gây khó cho hoạt động của doanh nghiệp.

Chính phủ đã ban hành Nghị định 82/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 113/2017 về kinh doanh hóa chất - Ảnh minh họa: BĐT

Thông tin với Diễn đàn Doanh nghiệp về Nghị định 82/2022, Luật sư Phạm Thị Thanh Nga - Công ty Luật LTT & Lawyers cho rằng, so với Nghị định 113/2017, Nghị định 82/2022 được ban hành đã có những sửa đổi, bổ sung được cho sẽ đem đến những tác động tích cực cho hoạt động kinh doanh hóa chất.

Cụ thể, Nghị định 82/2022 đã tập trung giải quyết được 07 vấn đề trọng tâm cần phải sửa đổi, bổ sung trong Nghị định 113 gồm: Khai báo hóa chất nhập khẩu; Kế hoạch/Biện pháp phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất; Hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp, hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp và các vấn đề khác liên quan (phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, giải thích từ ngữ,...); Quản lý tiền chất công nghiệp; Công tác huấn luyện an toàn hóa chất; Chế độ báo cáo hoạt động hóa chất; Danh mục hóa chất.

“Từ đó, góp phần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong hoạt động hóa chất và giúp công tác quản lý Nhà nước trong hoạt động này ngày càng được tăng cường và có hiệu quả hơn”, Luật sư Phạm Thị Thanh Nga đánh giá.

Theo Luật sư Phạm Thị Thanh Nga, Nghị định cũng đã bổ sung thêm Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất và kinh doanh hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp và Giấy phép sản xuất và kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp. Từ đó, giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính và tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân vừa có hoạt động sản xuất lại vừa có hoạt động kinh doanh hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp/hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp.

Đồng thời, với quy định mới, doanh nghiệp chỉ phải nộp bản sao Quyết định công nhận kết quả kiểm tra huấn luyện an toàn hóa chất của tổ chức cá nhân thay vì nộp bản sao hồ sơ huấn luyện an toàn hóa chất khi xin cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh hóa chất sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp và Giấy phép sản xuất, kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân khi nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận/giấy phép.

>> Đề nghị bỏ quy định chưa phù hợp trong cấp phép kinh doanh hóa chất

Kê khai, kinh doanh hóa chất vẫn tiềm ẩn gánh nặng về thủ tục hành chính - Ảnh minh họa: Internet

Tuy nhiên, quy định về kê khai, kinh doanh hóa chất được cho vẫn tiềm ẩn gánh nặng về thủ tục hành chính - Ảnh minh họa: Internet

“Không chỉ có vậy, Nghị định mới cũng đã cập nhật, bổ sung hóa chất vào danh mục hóa chất cấm và hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp để phù hợp và đảm bảo với thực trạng quản lý nhà nước đối với hóa chất, đồng thời, giúp đảm bảo tuân thủ Công ước Cấm vũ khí hóa học và các Công ước quốc tế có liên quan. Đối với danh mục hóa chất cấm sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp, Nghị định này đã có sự cập nhật, bổ sung để phù hợp với Quyết định số C-24/DEC.4 và C-24/DEC.5 vào tháng 11/2019, Hội nghị quốc gia thành viên lần thứ 24 của Công ước Cấm vũ khí hóa học.

Đối với danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp, Nghị định đã bổ sung thêm hóa chất để phù hợp với quy định tại Công ước Rotterdam về thủ tục đồng ý thông báo trước đối với một số hóa chất và thuốc trừ sâu nguy hại trong thương mại quốc tế và Công ước Stockholm về ô nhiễm chất hữu cơ khó phân hủy.

Cùng với đó là việc bãi bỏ “Bản giải trình kế hoạch kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh của tổ chức, cá nhân đăng ký cấp Giấy phép” trong Hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép kinh doanh hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp tại Điều 16.1.(c) Nghị định số 113/2017. Đây được coi là một trong những điểm sáng của Nghị định 82/2022, bởi, loại tài liệu này không thể hiện được hình thức của điều kiện kinh doanh nào theo quy định Điều 15.2, Điều 15.3 và Điều 9.2 của Nghị định số 113/2017...”, Luật sư Phạm Thị Thanh Nga chia sẻ.

Bên cạnh những điểm tích cực đã nêu, theo chuyên gia, những sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 82/2022 vẫn còn đó những hạn chế, tồn tại, tiềm ẩn nguy cơ gây khó cho hoạt động của doanh nghiệp. Đặc biệt là việc kê khai hóa chất nhập khẩu đối với các hóa chất cần kiểm soát đặc biệt khi nhập khẩu bao gồm: “dinitơ monoxit, các hợp chất của xyanua, thủy ngân và các hợp chất của thủy ngân” được cho sẽ tạo thêm gánh nặng về thủ tục hành chính.

Cụ thể, theo quy định tại Điều 1.14.(b) Nghị định 82/2022 thì doanh nghiệp nộp hồ sơ, cơ quan Nhà nước sẽ xem xét hồ sơ và phê duyệt, xác nhận mới được phép nhập khẩu.

Trong khi đó, theo Luật Hóa chất hiện hành, doanh nghiệp có giấy phép kinh doanh hóa chất hạn chế có quyền được nhập khẩu hóa chất này để phục vụ cho hoạt động kinh doanh của mình. Và Nhà nước thông qua cơ chế cấp phép kinh doanh đã kiểm soát hoạt động kinh doanh, nhập khẩu loại hóa chất này của các chủ thể được cấp phép (dưới góc độ các chủ thể nhập khẩu đủ điều kiện an toàn để kinh doanh loại hàng hóa nguy hiểm này).

Đánh giá về quy định đã nêu, Luật sư Phạm Thị Thanh Nga cho rằng, việc khai báo thông tin hóa chất nhập khẩu được thiết kế theo quy định tại Nghị định 82/2022 có tính chất như cấp phép nhập khẩu, sẽ khiến cho doanh nghiệp phải xin hai lần giấy phép mới được phép nhập khẩu loại hàng hóa này (đó là giấy phép kinh doanh hóa chất hạn chế và phê duyệt hồ sơ khai báo thông tin nhập khẩu).

“Chưa kể, các hóa chất thuộc Danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp sẽ chịu sự kiểm soát, quản lý tương tự nhau. Việc đặt ra kiểm soát đặc biệt đối với các hóa chất: “dinitơ monoxit, các hợp chất của xyanua, thủy ngân và các hợp chất của thủy ngân” sẽ tạo ra sự thiếu nhất quán trong chính sách quản lý đối với các hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp”, Luật sư Phạm Thị Thanh Nga chia sẻ.

Đáng nói, theo vị chuyên gia này, Nghị định 82/2022 và các văn bản pháp luật có liên quan đến Luật Hóa chất chưa có sự bổ sung và quy định rõ ràng về việc thống nhất nội dung Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất cấp tỉnh và Kế hoạch phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất độc cấp tỉnh.

Từ đó, để đảm bảo tính thống nhất và tạo thuận lợi cho hoạt động của cộng đồng doanh nghiệp, Luật sư Phạm Thị Thanh Nga khuyến nghị, những vướng mắc, tồn tại đã nêu nên được cân nhắc, sửa đổi sớm tại các Thông tư hay văn bản hướng dẫn thi hành.