Khi nào Facebook... sập mãi mãi?

Những sự cố liên tiếp mới đây của Facebook gây ra cú chấn động trên phạm vi toàn cầu, đấy không chỉ là vấn đề của mạng xã hội Mỹ và Mark Zurkerberg mà với hầu hết chúng ta - Facebook trở nên quá quan trọng!

Có tới 97% doanh nghiệp quảng cáo bán hàng qua mạng xã hội này ở quy mô vừa và nhỏ, cộng với hàng trăm triệu tài khoản kinh doanh online - tất cả họ từng trả tiền để Facebook cho phép hoạt động. Chúng ta có được đền bù không? Có đấy, đó là “món quà” cửa miệng của Mark: Lời xin lỗi.

Đây, “Xin lỗi vì sự gián đoạn ngày hôm nay. Tôi biết bạn tin tưởng vào các dịch vụ của chúng tôi như thế nào để duy trì kết nối với những người bạn quan tâm”.

Nguyên bản Mark dùng động từ “rely on” trong bài đăng, trong cú pháp tiếng Anh rất ít khi dùng từ này khi muốn nói đến sự “tin tưởng”, chính xác hơn “rely on” có nghĩa là “sự phụ thuộc”, “dựa vào”.

Rõ ràng, ông chủ Facebook dù biết sự cố xảy ra rất nghiêm trọng nhưng vẫn ngụ ý tất cả đã phụ thuộc vào chúng tôi. Hàng tỷ kết nối tê liệt khi mạng xã hội lớn nhất hành tinh sập nguồn càng cho thấy họ nắm giữ chìa khóa thông tin liên lạc toàn cầu.

Facebook như tấm lưới nhiều mành, càng vùng vẫy càng dính chặt hơn. Thật vậy, bạn muốn kinh doanh, mở rộng mối quan hệ, kết nối; muốn tìm hiểu thế giới bên ngoài; muốn khẳng định bản thân, muốn nổi tiếng, giàu có; muốn yêu thương chia sẻ,… tất thảy những thứ bạn muốn trong thế giới này đều có thể giải quyết bằng Facebook.

Lỗi do chúng ta “cho trứng vào một giỏ”, lỗi của người Mỹ từng “vẽ đường cho hươu chạy”, lỗi của Mark vì anh ta quá giỏi và có thể là lỗi của thời đại, xu hướng chăng?

Người Trung Quốc dùng thuyết “Âm - Dương” để giải thích sự vận động của thế giới, sự vật hiện tượng, “thiếu dương sinh thái âm, thái âm sinh thiếu dương”.

Có thể cắt nghĩa, đỉnh của thành công là điểm bắt đầu suy thoái, tận cùng của suy thoái là điểm khởi đầu thành công, tương đương với câu nói của người Việt “không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời”. Không có gì trên đời này có thể vĩnh hằng, chỉ có cái chết mới là vĩnh hằng.

Ngẫm lại xem, trước khi có Facebook nhân loại đã đi qua bao nhiêu thời đại rồi, từ những cánh thư viết tay đến chiếc điện thoại bàn lằng nhằng dây rợ, công nghệ thông tin 2G đến 5G, sóng wife kết nối không dây và mạng xã hội.

Ứng với một thời đại đều biểu trưng bởi một vài thứ gọi là tân tiến nhất, ví dụ đầu đĩa ra đời giết chết băng Cassette, chiếc USB làm sụp đổ hệ thống lưu trữ thông tin cũ, Facebook ra đời làm thay đổi khái niệm về thông tin liên lạc và truyền thông.

Facebook không phải là điểm dừng chân cuối cùng trên con đường tiến bộ không ngưng nghỉ của loài người, chắc chắn nó chỉ là đại diện tiêu biểu của một thời đại. Tức là nó sẽ lụi tàn, biến mất hoặc biến thể.

Trong sự hùng mạnh hiện nay, Facebook đang ẩn chứa mầm mống diệt vong, ngày càng mâu thuẫn với người dùng, làn sóng tẩy chay mạng xã hội này càng lúc càng lớn.

Facebook đã phạm phải điều tối kỵ với doanh nghiệp - nhúng tay vào chính trị, ít nhất là tại Mỹ và dù sao chăng nữa trong con mắt chính trị gia, Facebook hay là gì chăng nữa cũng chỉ là sản phẩm do họ tạo ra nên hoàn toàn có thể bỏ đi.

Quyền lực chính trị vốn giành trên họng súng, bao gồm quyền lực vũ trang, chuyên chính. Nói cho cùng, nếu cần giới nắm quyền chính trị sẽ “bỏ túi” mọi thứ, không ngoại trừ ai nếu một khi chúng đe dọa đến nhà nước.

Chống Big Tech rất rầm rộ từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ, Úc, bản thân Facebook đang đối mặt với mặt trận pháp lý của Uỷ ban Thương mại Mỹ, là cái “gai” trong mắt giới truyền thông châu Âu.

Nhưng Facebook chưa chết ngay được, bởi vẫn còn quyền lực “mềm” và “cứng” trong tay. Hơn nữa, thời đại mạng xã hội chỉ mới lên đỉnh, cần xêm xúc tác bằng tiến bộ, phát minh để chuyển sang thời kỳ khác.