Khoa học công nghệ - đòn bẩy tạo lợi thế cạnh tranh trong hội nhập

Đây là yếu tố then chốt tạo nên lợi thế cạnh tranh vượt trội và vững chắc trong xu thế hội nhập kinh tế toàn cầu. Bằng những giải pháp thiết thực, từ hỗ trợ đổi mới công nghệ, áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến đến cải cách thủ tục hành chính, tỉnh không chỉ giúp các doanh nghiệp vượt qua thách thức mà còn tạo đà để họ bứt phá, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường, hướng tới phát triển bền vững và hiệu quả.

Đẩy mạnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

Theo Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN): Năm 2020 UBND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Kế hoạch số 203/KH-UBND về thực hiện Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021-2030 trên địa bàn tỉnh.

Mục tiêu chính là hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa trên cơ sở áp dụng các giải pháp về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hệ thống quản lý, công cụ cải tiến. Qua đó, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm, hàng hóa trong tỉnh.

Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tỉnh Quảng Ninh, thông qua Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, đóng vai trò chủ chốt trong việc khảo sát, lựa chọn và hỗ trợ các doanh nghiệp triển khai các mô hình điểm về nâng cao chất lượng.

Các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 9001:2015 (Hệ thống quản lý chất lượng), HACCP (Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn) hay ISO 22000 (Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm) và các công cụ cải tiến như 5S (Sàng lọc, Sắp xếp, Sạch sẽ, Săn sóc, Sẵn sàng) đã được đưa vào áp dụng rộng rãi.

Thực tế đã chứng minh hiệu quả. Chẳng hạn, Công ty Cổ phần Sữa An Sinh được hỗ trợ áp dụng ISO 9001, HACCP và 5S đã thấy rõ sự nâng cao nhận thức của người lao động, giảm tỷ lệ sản phẩm hỏng đáng kể và giúp sản phẩm sữa tươi thanh trùng đạt chứng nhận OCOP 3 sao.

Ông Ngô Quang Ninh - Giám đốc Công ty CP Sữa An Sinh, cho biết: Công ty CP Sữa An Sinh là doanh nghiệp được lựa chọn xây dựng mô hình điểm về nâng cao năng suất, chất lượng. Công ty đã được đào tạo tư vấn áp dụng ISO 9001:2015 và HACCP với phạm vi sản xuất, kinh doanh sữa và các sản phẩm từ sữa. Đồng thời được đào tạo và tư vấn áp dụng 5S (sàng lọc, sắp xếp, sạch sẽ, săn sóc, sẵn sàng) khu vực nhà xưởng sữa và các sản phẩm từ sữa.

Theo ông Sinh: Ngoài việc nâng cao được nhận thức của người lao động về ATTP, môi trường làm việc an toàn, ngăn nắp, các hệ thống cũng giúp đơn vị kiểm soát những mối nguy trong quá trình sản xuất. Do vậy, số lượng sữa và sản phẩm từ sữa hỏng giảm còn 0,1%/tháng. Đồng thời, chất lượng sản phẩm được ổn định, đảm bảo giao hàng đúng thời gian theo yêu cầu của khách hàng.

Tương tự, Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Thủy sản Quảng Ninh, sau khi áp dụng ISO 22000 và cải tiến dây chuyền sản xuất, đã ghi nhận hiệu suất làm việc tăng khoảng 15% và nâng cao uy tín với đối tác quốc tế.

Quảng Ninh cũng là một trong những địa phương đi đầu cả nước về tốc độ phát triển doanh nghiệp KH&CN. Tỉnh khuyến khích và hỗ trợ DN đầu tư nghiên cứu, cải tiến quy trình công nghệ, chế biến sâu để tăng giá trị sản phẩm.

Ví dụ, Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Thủy sản Quảng Ninh đã được hỗ trợ cải tiến toàn bộ quy trình chế biến sản phẩm cá thu saba đông lạnh theo công nghệ IQF, giúp rút ngắn thời gian chế biến mỗi lô hàng từ 3,5 ngày xuống còn 3 ngày, đồng thời tăng tỷ lệ thành phẩm đạt chuẩn và giảm chi phí. Hay Công ty CP Mắc ca Yên Tử ứng dụng thành công công nghệ sấy lạnh và rang hồng ngoại vào chế biến mắc ca, nâng cao giá trị hạt mắc ca Yên Tử.

Ông Đỗ Quang Sáng – Chủ tịch HĐQT Công ty CP XNK Thủy sản Quảng Ninh cho biết: Là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chế biến thủy sản, Công ty được lựa chọn xây dựng, áp dụng ISO 22000, HACCP và tích hợp Hệ thống quản lý chất lượng. Từ khi áp dụng, các hệ thống này đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho công ty. Cách bố trí mới của doanh nghiệp đã giúp thao tác của công nhân thuận tiện hơn theo dây chuyền, hiệu suất ước tăng khoảng 15% so với trước đây. Điều đáng ghi nhận là nhận thức của cán bộ, nhân viên về quản lý ATTP được nâng cao.

Sự đồng hành của tỉnh không chỉ dừng lại ở các chính sách chuyên môn mà còn thể hiện qua nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Quảng Ninh kiên quyết loại bỏ các rào cản bất hợp lý, các chi phí không chính thức, đẩy mạnh chuyển đổi số và phát huy hiệu quả mô hình Trung tâm phục vụ hành chính công. Việc cải cách thủ tục hành chính một cách quyết liệt, minh bạch đã tạo ra niềm tin và động lực to lớn để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư, phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh.

Kết quả và triển vọng

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc nâng cao năng suất và chất lượng (NSCL) đã trở thành chìa khóa sống còn đối với mọi doanh nghiệp. Nhận thức rõ điều này, tỉnh Quảng Ninh đã xác định hỗ trợ doanh nghiệp cải thiện năng suất chất lượng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để thực hiện mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi từ "nâu" sang "xanh".

Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2030, Quảng Ninh phấn đấu số doanh nghiệp được hỗ trợ các giải pháp nâng cao năng suất và chất lượng hằng năm tăng 10-15%; có ít nhất 20 doanh nghiệp được hướng dẫn áp dụng đồng bộ các giải pháp nâng cao năng suất, chất lượng, trở thành mô hình điểm để chia sẻ, nhân rộng trên toàn quốc. Do vậy, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến rộng rãi về các hệ thống quản lý, công cụ cải tiến năng suất chất lượng; đặc biệt là các công cụ hỗ trợ sản xuất, dịch vụ thông minh cho các tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Đồng thời, tổ chức đào tạo, tập huấn về năng suất chất lượng; hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng các hệ thống quản lý, công cụ cải tiến năng suất chất lượng, xây dựng tiêu chuẩn cơ sở, hướng tới chuyển đổi số, sản xuất thông minh, dịch vụ thông minh; tổ chức các hoạt động hợp tác quốc tế để đào tạo, nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ, chuyên gia về năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa...

Sự đồng hành chặt chẽ của chính quyền tỉnh Quảng Ninh đã mang lại những kết quả tích cực. Nhiều doanh nghiệp đã từng bước chuẩn hóa quy trình, nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, từ đó tăng trưởng về doanh thu, mở rộng thị trường và đóng góp tích cực vào nguồn ngân sách địa phương. Việc này không chỉ giúp DN Quảng Ninh đứng vững mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh vượt trội so với các địa phương khác.

Trong thời gian tới, Quảng Ninh tiếp tục đặt mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và đẩy mạnh chuyển đổi xanh là các trụ cột chiến lược. Với sự quyết tâm cao của chính quyền và tinh thần đổi mới sáng tạo từ cộng đồng DN, Quảng Ninh sẽ tiếp tục là điểm sáng về phát triển kinh tế bền vững, khẳng định vị thế tiên phong trong kỷ nguyên kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế.