“Không gian” mới cho nhà ở xã hội

DIỆU HOA thực hiện• 08/04/2023 09:00

Đề án “đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội” chính thức được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt được kỳ vọng sẽ mở ra một “không gian” phát triển mạnh mẽ phân khúc này.

Đây là chia sẻ của ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM với Diễn đàn Doanh nghiệp.

- Việc phê duyệt Đề án này sẽ tác động ra sao đến việc phát triển nhà ở xã hội, thưa ông?

Đề án mở ra triển vọng huy động nguồn lực của Nhà nước và nguồn lực xã hội hóa để phát triển NƠXH, đáp ứng nhu cầu NƠXH của đông đảo người thu nhập thấp và công nhân lao động, nhằm bảo đảm “quyền có chỗ ở” của người dân theo quy định của Hiến pháp 2013.

Trong khi Nhà nước chưa bố trí được nguồn vốn tín dụng ưu đãi, dài hạn để thực hiện chính sách về NƠXH với lãi suất ưu đãi 5%/năm (áp dụng cho năm 2023), và được vay ưu đãi với thời hạn tối đa 25 năm theo quy định của Luật Nhà ở 2014, thì Đề án đã có giải pháp tập trung phối hợp với Ngân hàng Nhà nước (NHNN) để bố trí Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng.

Đồng thời, văn bản số 2308/NHNN-TD của NHNN cũng đã đưa ra những giải pháp tình thế cho hiện tại. Theo đó, chủ đầu tư NƠXH được vay với mức lãi suất ưu đãi trong thời gian ưu đãi là 3 năm kể từ ngày giải ngân nhưng không quá thời hạn cho vay tại thỏa thuận cho vay ban đầu.

Đối với người mua nhà, áp dụng mức lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi là 5 năm kể từ ngày giải ngân nhưng không quá thời hạn cho vay tại thỏa thuận cho vay ban đầu. Lãi suất cho vay áp dụng đến hết ngày 30/6/2023 đối với chủ đầu tư là 8,7%/năm. Lãi suất cho vay áp dụng đến hết ngày 30/6/2023 đối với người mua nhà là 8,2%/năm.

- Tuy nhiên, mức lãi suất 8,2% vẫn cao hơn rất nhiều so với các gói ưu đãi trước đó, thưa ông?

Đúng vậy, lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi của Đề án áp dụng từ nay đến 30/06/2023 là 8,2%/năm đối với người mua NƠXH vẫn rất cao so với lãi suất vay ưu đãi 5%/năm áp dụng cho năm 2023 theo Quyết định số 2081/2022 của Thống đốc NHNN.

Cần đảm bảo nguồn vốn tín dụng ưu đãi, dài hạn để thực hiện chính sách về NƠXH hiệu quả. (Dự án nhà ở xã hội tại quận Bình Tân. Ảnh: Q.Anh

Đồng thời, với quy định áp dụng mức lãi suất cho vay trong thời gian ưu đãi là 5 năm và lãi suất cho vay khi hết thời gian ưu đãi thì ngân hàng thương mại và khách hàng tự thỏa thuận, thống nhất. Điều này có thể dẫn đến rủi ro cho người vay vốn của Đề án để mua NƠXH là bên yếu thế khi phải thương lượng, thỏa thuận với ngân hàng thương mại.
Không những vậy, thời gian ưu đãi 5 năm là quá ngắn, không phù hợp với bản chất của chính sách tín dụng ưu đãi về NƠXH như Luật Nhà ở 2014 quy định thời hạn vay ưu đãi tối đa 25 năm.

Hiệp hội nhận thấy, nhiều khả năng sau khi hết thời gian ưu đãi thì người mua NƠXH phải vay với lãi suất thương mại bình thường. Đây sẽ là gánh nặng cho người vay là đối tượng thu nhập thấp.

- Theo ông, cần hoàn thiện cơ chế này như thế nào cho hợp tình hợp lý hơn?

Về lâu dài cần đảm bảo nguồn vốn tín dụng ưu đãi, dài hạn và huy động các nguồn lực xã hội hóa để thực hiện chính sách về NƠXH hiệu quả. Hiệp hội đề nghị xác định việc đầu tư phát triển NƠXH là một hạng mục đầu tư trong nguồn vốn trung, dài hạn của địa phương.

Đồng thời, bổ sung thêm việc huy động vốn từ quỹ đầu tư phát triển địa phương để phát triển NƠXH, giới hạn mục đích sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước để phát triển hạ tầng cho phù hợp với quy định của Luật Đầu tư công, bổ sung hình thức huy động vốn từ nước ngoài để phát triển NƠXH.

- Xin cảm ơn ông!