Kiểm soát thuế Facebook, Google... qua Napas

Đây là sửa đổi về hoạt động Internet giao dịch xuyên biên giới vừa được Bộ Tài chính công bố tại dự thảo tờ trình xây dựng Luật Quản lý thuế sửa đổi.

Kiểm soát thuế các dịch vụ xuyên biên giới qua Napas

Theo Bộ Tài chính, hoạt động của mạng Internet là giao dịch xuyên biên giới. Trong khi đó, hầu hết, các công ty vận hành mạng nước ngoài không đăng ký kinh doanh và không có văn phòng đại diện chính thức tại Việt Nam. Hiện Google và Facebook cung cấp dịch vụ quảng cáo trực tuyến cho thị trường Việt Nam thông qua hai phương thức.

Phương thức đầu tiên là thông qua các đại lý tại Việt Nam thì chính các doanh nghiệp này sẽ phải thực hiện các nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật Việt Nam khi phát sinh doanh thu. Điều này lại phụ thuộc vào ý thức về nghĩa vụ thuế của các đại lý tại Việt Nam.

Phương thức thứ hai là mua - bán trực tuyến và thanh toán trực tuyến qua thẻ tín dụng hoặc ví điện tử vẫn chưa được quy định rõ. Tuy nhiên, phía mua dịch vụ sẽ bị thiệt vì không có hóa đơn nên sẽ không được tính vào chi phí hợp lý hoặc bên mua dịch vụ sẽ tự hợp thức hoá bằng cách mua hoá đơn của một dịch vụ khác. Như vậy, khi thanh tra, kiểm tra thuế cũng sẽ khó biết hết được giá trị thực của chi phí trả cho dịch vụ qua mạng. Mặt khác, với việc thanh toán dựa vào số lần click chuột trả tiền thì việc xác định doanh thu quảng cáo của nhà mạng nước ngoài không dễ dàng.

Lý do là khi đó phải đối chiếu thông tin giữa ngân hàng của người mua và của người bán. Nếu người mua dịch vụ của các tổ chức nước ngoài là cá nhân thì khó có cơ sở đề nghị khấu trừ “thuế nhà thầu” của tổ chức nước ngoài khi mua dịch vụ.

Vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu yêu cầu các dịch vụ xuyên biên giới khi thanh toán phải thanh toán qua cổng Napas. Đồng thời, các công ty vận hành mạng nước ngoài tại Việt Nam cần phải lập đầu mối như mở văn phòng đại diện chính thức. Loại hình này đã được các nước châu Âu, Ấn Độ, Hàn Quốc thực hiện.

Phải sửa các luật liên quan

Chuyên gia thuế Nguyễn Thái Sơn cho rằng, để có thể quản được thuế của các đơn vị này trước hết phải sửa Luật quản lý thuế. Cụ thể, cùng với quy định các dịch vụ xuyên biên giới như quảng cáo trên Facebook, Google phải thanh toán qua cổng nội địa thông qua Napas, cần quy định thêm là khi đó trách nhiệm nộp khoản “thuế nhà thầu” này sẽ thuộc về Facebook, Google. Các tổ chức, cá nhân tại Việt Nam sẽ không phải nộp thay khoản thuế này như hiện nay. Trong trường hợp hai đơn vị trên không trực tiếp đứng ra khai thuế, cổng thanh toán sẽ thực hiện khấu trừ luôn. Tuy nhiên, để làm được điều này cần sự phối hợp giữa Bộ Tài chính và Ngân Hàng Nhà nước, trong đó phía Ngân Hàng Nhà nước sẽ phải làm việc với tổ chức thẻ quốc tế.

Dưới góc độ luật pháp, luật sư Kiều Anh Vũ - Đoàn luật sư TP HCM cho rằng, hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, có nguồn thu thì cần phải nộp thuế cho Nhà nước Việt Nam. Chính sách thuế hiện nay đều có thể áp dụng cho cả đơn vị trong nước và nước ngoài qua “thuế nhà thầu”. Tuy nhiên, việc thu này phải thông qua các đơn vị trong nước kê khai, nộp thuế nên rất khó thực hiện. Đề xuất của Bộ Tài chính là một giải pháp hợp lý.