Kiến nghị cấm tuyệt đối đầu tư, kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Chiều 11/11, phát biểu trong phiên thảo luận tổ góp ý về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), đại biểu Lê Hoàng Anh cho rằng, việc Dự thảo Luật hiện nay chỉ đưa thuốc lá truyền thống vào danh mục kinh doanh có điều kiện, mà lại bỏ ngỏ, không quy định cấm tuyệt đối đầu tư kinh doanh đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, là một bước thụt lùi về chính sách, tiềm ẩn thảm họa, vượt ra ngoài khuôn khổ y tế thông thường, đã trở thành vấn đề an ninh, trật tự xã hội và trách nhiệm chính trị.

Việc không cấm các sản phẩm hủy hoại sức khỏe này là đi ngược lại định hướng chiến lược cao nhất của Đảng. Cụ thể, nó đi ngược lại tinh thần của Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, trong đó nhấn mạnh phải có những đột phá mạnh mẽ trong chăm sóc sức khỏe.

Việc không đưa vào điều cấm của dự thảo Luật cũng đi ngược lại chỉ đạo quyết liệt của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm về việc phải bảo vệ thanh thiếu niên khỏi ma túy, tệ nạn xã hội và các nguy cơ gây nghiện.

Theo đại biểu Lê Hoàng Anh, Điều 6 không quy định cấm đối với thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cũng là đi ngược Nghị quyết 173/2024/QH15 quy định “Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025”; đồng thời không thực hiện nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ giao tại quyết định số 1665/QĐ-TTg ngày 5/8/2025 về kế hoạch triển khai thi hành Nghị quyết 173 của Quốc hội, theo đó giao Bộ Tài chính “rà soát và xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư” và “đề xuất giải pháp thống nhất với quy định của pháp luật và tình hình chấp hành pháp luật của doanh nghiệp”.

Đại biểu Lê Hoàng Anh cũng cho rằng, các chính sách tại Điều 6 Luật Đầu tư phải thể hiện sự thống nhất ý chí với sự lãnh đạo của Đảng.

Ông cũng khẳng định, các thiết bị thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang bị tội phạm ma túy sản xuất, cung cấp, sử dụng một cách có hệ thống, xuyên quốc gia để buôn bán và sử dụng ma túy tổng hợp, cần sa tổng hợp dạng lỏng, và các hoạt chất gây nghiện, gây ảo giác mà đến nay chưa có cách nào phòng, chống hiệu quả.

Thiết bị thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trở thành công cụ ngụy trang hoàn hảo để thực hiện hành vi phạm tội, đưa chất cấm vào trường học, nơi công cộng, giới trẻ mà không thể kiểm soát. Nếu chúng ta không cấm kinh doanh thiết bị này, chúng ta đang gián tiếp cung cấp "vỏ bọc" cho tội phạm ma túy nhắm vào giới trẻ Việt Nam.

Chúng ta không thể làm ngơ trước thực tế là một số doanh nghiệp đã và đang triển khai các hoạt động vận động hết sức quyết liệt nhằm mục tiêu duy nhất là để Luật Đầu tư không quy định cấm. Họ dùng mọi lập luận về "giảm thiểu tác hại" hay "khó quản lý thì cấm".

Quan điểm của chúng ta phải rõ ràng: Đây không phải là vấn đề kỹ thuật quản lý, mà là vấn đề định hướng phát triển quốc gia. Chúng ta không thể nhân nhượng trước bất kỳ áp lực thương mại nào có thể gây tổn hại đến sức khỏe cộng đồng, đến duy trì nòi giống. Chúng ta phải cấm vì bản chất của sản phẩm là độc hại, không phải vì chúng ta không quản được.

Bằng chứng khoa học đều cho thấy: thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đều chứa Nicotine gây nghiện cực mạnh. Chúng tạo ra các chất độc hại mới, gây tổn thương phổi nghiêm trọng, đẩy hệ thống y tế vào tình trạng quá tải.

Các quốc gia đã nhận ra nguy cơ đều đã cấm. Các nước trong khu vực ASEAN như Thái Lan, Singapore, và cả cường quốc như Liên bang Nga thì Duma Quốc gia Nga đang cấp bách soạn thảo và sẽ thông qua vào kỳ họp mùa thu luật cấm thuốc lá điện tử. Nếu Việt Nam không cấm, chúng ta sẽ trở thành "thị trường dễ dãi nhất", là nơi "xả rác" cho các sản phẩm bị cấm ở mọi nơi trên thế giới.