Kiến tạo môi trường phát triển lành mạnh của báo chí

Đây là một trong những yêu cầu được lãnh đạo các cơ quan Đảng, nhà khoa học nhấn mạnh tại Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề “100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc (21/6/1925 - 21/6/2025)”.

Trong phát biểu khai mạc và đề dẫn hội thảo, ông Nguyễn Xuân Thắng - Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận TƯ đề nghị, tiếp tục phát huy vai trò tích cực của báo chí trong công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển. Theo đó, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về báo chí phù hợp với bối cảnh số hóa; bổ sung kịp thời các quy định mới nhằm bảo đảm môi trường pháp lý rõ ràng, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho đổi mới sáng tạo nhưng vẫn giữ được tính định hướng chính trị...

Cùng với đó, chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và năng lực chuyên môn của đội ngũ những người làm báo; đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức lý luận chính trị, kỹ năng nghiệp vụ; thực hiện nghiêm Luật Báo chí, 10 điều đạo đức nghề nghiệp người làm báo và việc học, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Trước sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, ông Nguyễn Xuân Thắng cũng yêu cầu thúc đẩy mạnh mẽ ứng dụng công nghệ số vào hoạt động báo chí, nhất là trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, điện toán đám mây... đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số toàn diện. Qua đó, nâng cao hiệu quả quản trị tòa soạn, rút ngắn thời gian xử lý thông tin, cá nhân hóa nội dung phù hợp với từng nhóm công chúng, từ đó mở rộng sức ảnh hưởng và khả năng dẫn dắt dư luận.

Khẳng định truyền thống tốt đẹp, những thành tựu và đóng góp quan trọng của báo chí cách mạng qua các giai đoạn lịch sử của dân tộc, các nhà khoa học, đại diện cơ quan quản lý cũng nhấn mạnh đến thời kỳ phát triển mới đang mở ra. Đó là kỷ nguyên mới với nhiệm vụ mới, yêu cầu cao hơn, đòi hỏi báo chí cách mạng không ngừng đổi mới, sáng tạo để vươn mình cùng dân tộc, phát triển xứng tầm trong kỷ nguyên mới.

Điều này vừa thể hiện sự kỳ vọng, vừa là mệnh lệnh chính trị, mỗi người làm báo, mỗi cơ quan báo chí cần phải đổi mới toàn diện tư duy, phương thức hoạt động và tổ chức bộ máy.

Từ các tham luận, tại kết luận hội thảo, ông Nguyễn Trọng Nghĩa - Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận TƯ khẳng định, báo chí là công cụ tư tưởng văn hóa sắc bén của Đảng. Việc giữ vững sự lãnh đạo của Đảng là nguyên tắc bất di bất dịch và bảo đảm căn cốt cho tính Đảng, tính định hướng, tính cách mạng và nhân văn của báo chí Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Trọng Nghĩa, lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng báo chí phải là sự dẫn dắt chiến lược, khơi nguồn cảm hứng, tạo điều kiện để báo chí phát triển chuyên nghiệp, hiện đại, nhân văn, thực sự là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, là diễn đàn tin cậy của các tầng lớp xã hội.

Nối tiếp truyền thống 100 năm báo chí cách mạng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa yêu cầu tiếp tục xây dựng, củng cố và nâng tầm một thế hệ nhà báo tương lai “bút sắc - lòng trong - tâm sáng” thấm nhuần tinh thần phụng sự đất nước, nhân dân. Đồng thời, nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu làm báo của thời kỳ mới: giỏi về nghiệp vụ, sâu sắc về lý luận chính trị, am hiểu thực tiễn đời sống xã hội và tinh thông về ứng dụng công nghệ.

Đặc biệt, ông Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh việc xây dựng thể chế, chính sách có tính định hướng và kiến tạo môi trường cho sự phát triển lành mạnh của báo chí. Theo đó, khẩn trương hoàn thiện hành lang pháp lý, trọng tâm là sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí năm 2016 và các văn bản hướng dẫn thi hành; cập nhật, thể chế hóa các quan điểm, chủ trương mới của Đảng, nhất là tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa cũng gợi mở một số nội dung nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế báo chí như nghiên cứu, phát triển các mô hình kinh doanh mới phù hợp với môi trường số. Trong đó, Nhà nước cần tạo hành lang pháp lý thuận lợi và có thể hỗ trợ ban đầu cho việc thử nghiệm, thúc đẩy mô hình kinh tế báo chí phát triển đúng hướng. Song song với đó, tiếp tục duy trì và hoàn thiện cơ chế đặt hàng, hỗ trợ từ ngân sách với các nội dung, ấn phẩm phục vụ nhiệm vụ chính trị, đối ngoại, vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số... bảo đảm cho báo chí thực hiện tốt trách nhiệm xã hội.

Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, việc đẩy mạnh hợp tác quốc tế về báo chí, truyền thông là cần thiết nhằm trao đổi cách thức tổ chức, công nghệ, kỹ thuật sản xuất; đào tạo, bồi dưỡng nhân lực chất lượng cao; chia sẻ tầm nhìn, hiểu biết về các xu hướng báo chí, truyền thông quốc tế...