Làm rõ tác động đến doanh nghiệp khi dừng xây dựng nghị định về chia sẻ thông tin theo cơ chế một cửa

Trả lời công văn của Bộ Tài chính về việc đánh giá tác động đối với việc dừng xây dựng dự thảo Nghị định kết nối, chia sẻ thông tin theo cơ chế một cửa quốc gia và đề xuất phương án thay thế theo dự thảo công văn báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có nhiều góp ý đáng chú ý, nhấn mạnh đến ảnh hưởng thực tiễn đối với doanh nghiệp và yêu cầu làm rõ căn cứ, thực trạng để việc điều chỉnh chính sách đạt hiệu quả, tránh lãng phí nguồn lực.

Theo đó, VCCI cho rằng, việc dừng xây dựng Dự thảo Nghị định kết nối, chia sẻ thông tin theo cơ chế một cửa quốc gia (Dự thảo Nghị định) không thể được xem là “không có tác động” như nội dung đánh giá trong dự thảo công văn báo cáo Thủ tướng.

Bởi lẽ, theo quy định hiện hành tại Nghị định 85/2019/NĐ-CP, Cổng thông tin một cửa quốc gia đang giữ vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ thực hiện thủ tục hành chính xuất nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, phương tiện, người… Dưới góc nhìn của doanh nghiệp, việc xây dựng Nghị định nhằm tăng cường kết nối và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý nhà nước có ý nghĩa rất lớn. Nếu cơ sở dữ liệu được liên thông, người dân và doanh nghiệp sẽ không cần lặp lại việc cung cấp thông tin, giấy tờ mà cơ quan nhà nước đã có hoặc có thể khai thác từ hệ thống dùng chung.

Do đó, VCCI đề nghị, cần bổ sung, làm rõ hơn nội dung đánh giá tác động từ góc độ thực hiện thủ tục hành chính đối với doanh nghiệp và người dân trong trường hợp dừng xây dựng Nghị định này.

Về đề xuất phương án xử lý, theo nội dung giải trình, Dự thảo Nghị định hướng tới ba mục tiêu chính bao gồm tập trung thông tin, dữ liệu xây dựng thành Cơ sở dữ liệu tập trung (trên cơ sở danh mục thông tin kèm theo dự thảo Nghị định); xây dựng hệ thống thông tin, nền tảng trung gian kết nối, chia sẻ thông tin trên cơ sở Cổng thông tin một cửa Quốc gia và hệ thống thông tin của các bộ, cơ quan; quy định trách nhiệm kết nối, chia sẻ thông tin để khắc phục tình trạng trì hoãn, manh mún trong việc chia sẻ thông tin.

Tuy nhiên, hai nội dung đầu đã được giải quyết thông qua Luật Giao dịch điện tử 2023 và Luật Dữ liệu 2024. Với nội dung thứ ba - quy định trách nhiệm chia sẻ dữ liệu, Bộ Tài chính đề xuất cần có văn bản chỉ đạo các bộ, cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu, các bộ, cơ quan có yêu cầu sử dụng thông tin dữ liệu trong lĩnh vực xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh người và phương tiện vận tải thực hiện cung cấp, chia sẻ thông tin, dữ liệu đảm bảo phù hợp, hiệu quả, đúng mục đích, không gây lãng phí và theo quy định của Luật Giao dịch điện tử 2023, Luật Dữ liệu 2024, quy định pháp luật liên quan, tránh tình trạng trì hoãn cung cấp, chia sẻ thông tin, dữ liệu, gây khó khăn, tác động đến hiệu quả công tác quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật.

Về điểm này, VCCI cho rằng, cần bổ sung làm rõ thực trạng kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu trong lĩnh vực xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh người và phương tiện vận tải. Việc làm rõ thực trạng sẽ là cơ sở để đánh giá liệu phương án thay thế bằng văn bản chỉ đạo có thực sự khả thi và hiệu quả.

Luật Giao dịch điện tử 2023 đã quy định rõ dữ liệu trong cơ sở dữ liệu quốc gia được chia sẻ với bộ, ngành, địa phương phục vụ giải quyết thủ tục hành chính, cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp và các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Trong khi đó, Luật Dữ liệu 2024 cũng quy định về Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia, việc sử dụng, kết nối, chia sẻ các dữ liệu này. VCCI cũng lưu ý rằng, cơ sở dữ liệu tập trung trên Cổng thông tin một cửa quốc gia do Cục Hải quan quản lý cũng cấu thành từ thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành.

Vì vậy, đề xuất thay thế Nghị định cần được xây dựng trên cơ sở đánh giá đầy đủ thực trạng, phân tích rõ mục tiêu, phương tiện và cơ chế triển khai để bảo đảm tính khả thi, không chỉ trên văn bản mà cả trong thực tiễn thực thi.