Làn sóng doanh nghiệp ô tô Trung Quốc vào Việt Nam

>>>Ô tô Trung Quốc tràn vào Việt Nam, ồn ào ra mắt, chật vật bán hàng

Hàng loạt các thương hiệu vào Việt Nam

Vào ngày 16 tháng 12 năm 2023, Lynk & Co đã có thông báo chính thức về việc gia nhập thị trường Việt Nam sôi động. Công ty đã khai trương, giới thiệu các sản phẩm của mình tại Hà Nội, trưng bày các mẫu 09, 05 và 01. Một cửa hàng Lynk & Co dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động tại Thành phố Hồ Chí Minh trong tháng này.

Lynk & Co là nhà sản xuất ô tô lớn của Trung Quốc, đã thành công tại các thị trường Trung Đông như Kuwait, Israel, Ả Rập Saudi và Oman kể từ khi triển khai “chiến lược Châu Á Thái Bình Dương” vào tháng 11 năm 2021, thành lập 5 trung tâm Lynk & Co và 2 địa điểm Lynk & Co Space trên toàn khu vực.

Tuy vậy, Lynk & Co không phải là nhà sản xuất ô tô duy nhất của Trung Quốc thâm nhập vào thị trường Việt Nam trong thời điểm gần đây. Nhiều nhà sản xuất ô tô nổi tiếng khác của Trung Quốc đã và đang chuẩn bị quay trở lại và tìm kiếm những động lực tăng trưởng tại thị trường Việt Nam. 

Nhà sản xuất ô tô Trung Quốc Chery mới đây đã ký thỏa thuận với Tập đoàn Geleximco của Việt Nam để thành lập nhà máy sản xuất ô tô với công suất 200.000 xe/năm tại tỉnh Thái Bình, với vốn đầu tư đáng kể lên tới 800 USD triệu.

Vào năm 2023, nhiều báo cáo chỉ ra rằng BYD có kế hoạch thành lập nhà máy sản xuất phụ tùng ô tô tại Việt Nam với vốn đầu tư hơn 250 triệu USD. Ngoài ra, vào ngày 2/8 năm ngoái, Great Wall Motors đã chính thức ra mắt thương hiệu GWM tại Hà Nội, giới thiệu ra thị trường mẫu xe toàn cầu Haval H6 HEV và khai trương cửa hàng GWM đầu tiên tại Việt Nam.

Rõ ràng, với một thị trường được đánh giá là khá sôi động và lợi thế khi thâm nhập vào thị trường Việt Nam, đang có một làn sóng ồ ạt từ các nhà sản xuất Trung Quốc vào Việt Nam. Hầu hết các mẫu xe Trung Quốc có giá bán thấp hơn so với các mẫu xe của các hãng xe Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ. Điều này giúp các hãng xe Trung Quốc thu hút được nhiều khách hàng mua xe lần đầu tiên.

Ngoài ra, các hãng xe Trung Quốc cũng có lợi thế về công nghệ. Trong những năm gần đây, các hãng xe Trung Quốc đã đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển, mang đến cho khách hàng những mẫu xe với thiết kế hiện đại, trang bị tiện nghi và an toàn cao.

>>>Sẽ có ngày ô tô Trung Quốc tràn ngập đường phố Việt Nam?

>>>Ô tô Trung Quốc “âm thầm” tiếp cận khách hàng Việt

Thách thức cho các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc?

Tuy nhiên, trong quá khứ đã có không ít những nhà sản xuất ô tô Trung Quốc ngậm “trái đắng” ở thị trường Việt Nam.

Trở lại năm 2006, Lifan Motors đã từng đột phá vào Việt Nam, thuê hẳn một nhà máy sản xuất ô tô để sản xuất và đưa ra thị trường mẫu sedan Lifan 520 với giá khiêm tốn 16.000 USD, đánh dấu một cột mốc quan trọng cho các nhà sản xuất Trung Quốc mạo hiểm vào Việt Nam. 

Tuy nhiên, những chiếc xe của Lifan đã gặp phải vấn đề về trục trong quá trình vận hành, buộc phải thường xuyên đến các cửa hàng sửa chữa trong năm đầu tiên sử dụng. Điều này làm dấy lên mối lo ngại của người tiêu dùng Việt Nam về thương hiệu Trung Quốc.

Sau thất bại này, các công ty khác như Chery, MG, Haima Automobile, Zotye Auto và BAIC cũng đã nỗ lực thâm nhập thị trường Việt Nam, nhưng đều vấp phải những phản ứng tiêu cực từ người tiêu dùng Việt Nam.

Tháng 4 năm 2009, Chery giới thiệu mẫu QQ3 tới thị trường Việt Nam với tham vọng mở rộng dấu ấn tại Đông Nam Á, Nam Mỹ và Syria. Là thương hiệu ô tô Trung Quốc mạnh nhất thời điểm đó, Chery lạc quan về việc chiếm lĩnh thị trường Việt Nam bằng cách tiếp cận hợp lý. Tuy nhiên, kết quả vẫn không được như mong đợi.

Mẫu xe QQ3 có giá 170 triệu đồng (9.900 USD), được định vị là sự lựa chọn tiết kiệm nhất trong số các mẫu xe hạng A giá rẻ của Việt Nam. Tuy nhiên, trong vòng ba tháng đầu tiên kể từ khi ra mắt, chỉ có hơn 300 chiếc được bán ra và doanh số tiếp tục giảm dần. Từ năm 2010 trở đi, doanh số bán hàng trung bình duy trì ở mức dưới 300 chiếc và giảm liên tục sau năm 2013.

Sau này, khi các hãng xe BAIC, Zotye Auto, Brilliance Auto Group (Huachen) và các công ty khác giới thiệu các mẫu xe mới tại Việt Nam, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc mới bắt đầu tìm được chỗ đứng tại thị trường Việt Nam.

Năm 2021, Beijing X7 của BAIC nổi lên là mẫu SUV gia đình bán chạy nhất trong tầm giá 30.000 USD tại Việt Nam, với doanh số vượt 1.500 chiếc. Đến nay, Beijing X7 vẫn là mẫu xe độc lập hàng đầu của Trung Quốc tại thị trường Việt Nam. Vào năm 2022, BAIC ra mắt Beijing U5 Plus tại Việt Nam, thu được hơn 100 đơn đặt hàng trước trong đợt bán trước.

Các mẫu xe như BAIC X5, Huachen V7, Zotye Z8, Hongqi H9, MG5… cũng thu hút được sự quan tâm của người mua xe Việt. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, Trung Quốc đứng thứ 3 về số lượng ô tô nhập khẩu vào Việt Nam trong nửa đầu năm 2023 với 5.849 chiếc, trị giá 224,7 triệu USD.

Trên thực tế, thách thức chính đối với ô tô Trung Quốc nằm ở thuế nhập khẩu cao tại Việt Nam. Tùy theo mẫu mã, ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc về Việt Nam phải chịu thuế nhập khẩu đáng kể. Ngược lại, ô tô của các nước Đông Nam Á lại được hưởng thuế suất nhập khẩu 0%.

Song, khi nói đến thị trường tiêu dùng ô tô Việt Nam, có một “đối thủ cạnh tranh” lớn mà rất nhiều thương hiệu không thể tránh khỏi, đó chính là xe máy.

Xe máy đã ăn sâu vào văn hóa và tiềm thức của người Việt như một phương tiện giao thông tiện lợi nhất, hợp lý nhất, điều này đã dẫn đến ngành công nghiệp xe máy phát triển cao, ảnh hưởng đến thị trường ô tô. Ngoài ra, do nhu cầu địa phương tương đối thấp, ngay cả khi các công ty ô tô toàn cầu từ trung đến cao cấp tham gia thị trường, họ có thể sẽ cần phải cắt giảm cấu hình để đạt được mục tiêu tiết kiệm chi phí.

Giám đốc điều hành của một nhà cung cấp ô tô đã nghiên cứu thị trường tiêu dùng Việt Nam cho rằng, việc gia nhập Việt Nam vào thời điểm này cho phép định vị sớm để đảm bảo lợi thế của người đi đầu. 

Tuy nhiên, mối lo ngại nảy sinh từ sự phức tạp của môi trường kinh doanh địa phương, thanh toán chậm và rủi ro đôi khi không nhận được thanh toán. Ngoài ra, mặc dù chi phí lao động tương đối thấp nhưng cơ sở hạ tầng và chất lượng lao động hiện nay ở Việt Nam vẫn chưa theo kịp. Cuối cùng, việc đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu cao hơn về chất lượng sản phẩm sẽ đòi hỏi thời gian và nỗ lực đáng kể.