Lấy lại đà cho xuất khẩu thuỷ sản

>>>Kịch bản nào cho xuất khẩu thủy sản những tháng cuối năm 2023?

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản Việt Nam 7 tháng đầu năm ước đạt gần 5 tỷ USD, giảm 25% so với cùng kỳ năm 2022.

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Hồ quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thực phẩm Sao Ta nhận định, cái khó của các doanh nghiệp chế biến tôm năm nay bao gồm cả khách quan và chủ quan. Khách quan do lạm phát và suy thoái kinh tế thế giới khiến cho sức cầu giảm mạnh, trong khi đó sức cung lại tăng từ Ấn Độ; Ecuador làm mất cân bằng cung, cầu khiến cho giá tôm giảm.

Với nguyên nhân chủ quan, dịch bệnh trong nuôi tôm khá nghiêm trọng khiến cho giá thành nuôi tôm của Việt Nam tăng cao, khó khăn ngoài dự kiến, kết hợp cả khách quan và chủ quan, khiến cho thách thức rất lớn… đối với ngành tôm.

Không riêng với ngành tôm, xuất khẩu cá tra 7 tháng đầu năm ghi nhận mức giảm sâu với 36%, cá ngừ giảm 27% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tính riêng trong tháng 7, xuất khẩu thủy sản ước đạt 830 triệu USD, giảm 11% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, xuất khẩu tôm giảm 10% đạt khoảng 345 triệu USD, cá tra đạt 150 triệu USD, giảm 20%, cá ngừ giảm nhẹ 3% và các loại cá khác giảm 12% so với tháng 7/2022.

Tuy nhiên, những tín hiệu lạc quan đã bắt đầu xuất hiện, đặc biệt ở tại thị trường Trung Quốc ghi nhận mức tăng trưởng xuất khẩu trong tháng 7 tăng 45% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt gần 180 triệu USD. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho rằng Trung Quốc hiện đang là thị trường được kỳ vọng nhất cho doanh nghiệp thủy sản khi nửa cuối năm 2023, kinh tế Trung Quốc ổn định hơn, thu nhập và tiêu dùng của người dân tăng dần.

VASEP dự báo xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc và Hong Kong có cơ hội phục hồi, kim ngạch năm 2023 dự kiến đạt 1,8 tỷ USD. 

Tại thị trường Hoa Kỳ, xuất khẩu thủy sản của Việt trong tháng 7 đạt 146 triệu USD, chỉ còn giảm 10,8%, so với mức giảm trên 30% trong 6 tháng đầu năm 2023. Xuất khẩu thủy sản sang Hoa Kỳ có tín hiệu khả quan khi lạm phát hạ nhiệt sẽ là yếu tố hỗ trợ nhu cầu tiêu dùng tại thị trường Hoa kỳ. 

Đáng lưu ý, hiện cả nước có 374 cơ sở chuyên và có kết hợp chế biến tôm đủ điều kiện xuất khẩu tôm sang hơn 100 thị trường, với công suất trên 1,7 triệu tấn nguyên liệu/năm, tập trung chủ yếu tại các tỉnh Nam Trung bộ; các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là thế mạnh của ngành hàng xuất khẩu thuỷ sản chủ lực này tạo tiềm năng tươi sáng trong những tháng cuối năm.

Nói như ông Hồ quốc Lực cho rằng, thế mạnh của ngành tôm là nuôi tôm giỏi, nhất là tôm cỡ lớn, Tuy nhiên, tôm lớn lại đang giảm giá mạnh, hơn 1/3, do các nước khác cũng tập trung vào thế mạnh này của Việt Nam.

“Đặc biệt, điểm sáng quan trọng là trình độ chế biến tôm của doanh nghiệp Việt Nam cao nhất trong các nước, đẳng cấp chế biến sâu của Việt Nam rất tốt. Chính vì thế, ở phân khúc thị trường lớn, hàng Việt Nam chiếm thị phần cao nhất. Tuy nhiên, các đối thủ cũng đang tìm mọi cách để cạnh tranh với sản phẩm này của doanh nghiệp Việt Nam, nên bằng mọi cách phải có chiến lược về sản phẩm để có bước nhảy vọt hơn, bán được giá tốt”, ông Lực chia sẻ.

>>>Doanh nghiệp thủy sản "ngóng" phản hồi về bảo hiểm xã hội và PCCC

Mặc dù bức tranh xuất khẩu thủy sản đã có điểm sáng, tuy nhiên theo các chuyên gia, các doanh nghiệp cần có sự chuẩn bị thật tốt để tăng tốc khi thị trường phục hồi.

Thứ nhất, đối với xuất khẩu, tập trung lớn nhất là nguyên liệu, làm sao có đủ nguyên liệu chế biến khi thị trường phục hồi.

Thứ hai, về thị trường, tiếp tục giữ liên lạc chặt chẽ với nhà nhập khẩu, giữ được thị trường có nhu cầu lớn để đẩy mạnh xuất khẩu. Đối với ngành thủy sản, hiện nay quan tâm nhất là thị trường Trung Quốc, đây là thị trường trọng điểm xuất khẩu thủy sản.

Thứ ba, tiếp tục củng cố các tiêu chuẩn, chất lượng thông qua các chứng nhận quốc tế.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tính toán sách lược thị trường, tích cực liên kết trong ngành, tính toán phát triển chiều sâu, theo hướng kinh tế xanh, sản xuất đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng trên thế giới… Ngoài giải pháp trước mắt, các doanh nghiệp cần phải tập trung chuẩn bị để đáp ứng ngay các xu thế mới hiện nay: môi trường, xã hội, quản trị để bước vào sân chơi thế giới.

Dự báo của VASEP, trong các tháng cuối năm 2023 yếu tố lạm phát, lượng hàng tồn kho sẽ có xu hướng giảm và nhu cầu cho các kỳ nghỉ cuối năm tăng sẽ giúp kỳ vọng kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam nói riêng, mặt hàng tôm sẽ tăng trở lại. Dự kiến từ tháng 8 trở đi đến cuối năm, nhu cầu nhập khẩu từ Việt Nam vào Trung Quốc sẽ tăng trở lại để phục vụ dịp Trung Thu, Quốc Khánh và các dịp lễ hội cuối năm. Do đó, xuất khẩu thuỷ sản năm nay lạc quan sẽ đạt mục tiêu 9 tỷ USD.