LIÊN KẾT PHÁT TRIỂN KCN: Bước đi không thể thiếu để thực hiện công nghiệp hoá

>>>[TRỰC TIẾP] Diễn đàn Liên kết phát triển khu công nghiệp trục cao tốc phía Đông 

Phát biểu khai mạc Diễn đàn “Liên kết phát triển khu công nghiệp trục cao tốc phía Đông” do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), UBND Tp Hải Phòng, UBND tỉnh Quảng Ninh, UBND tỉnh Hưng Yên, UBND tỉnh Hải Dương chỉ đạo, Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp, Ban Pháp chế VCCI, Sở KHĐT Hải Phòng, Ban Quản lý KKT, KCN các tỉnh thành Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương, Hưng Yên phối hợp tổ chức, ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI chia sẻ, vào ngày 28/2/2023 tại Hưng Yên, lãnh đạo 4 địa phương Hải Phòng, Quảng Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và VCCI đã họp cùng nhau bàn triển khai các nội dung của thỏa thuận kết nối kinh tế trục cao tốc phía đông theo đúng chủ trương về liên kết phát triển kinh tế của Chính phủ.

Một số nội dung cụ thể đã được triển khai và tới nay Diễn đàn “Liên kết phát triển khu công nghiệp trục cao tốc phía Đông” là một hoạt động tiếp nối trong các hoạt động liên kết của của địa phương trong khu vực.

“Nhưng như chúng ta đã biết “muốn đi xa phải đi cùng nhau”, vì vậy trong việc phát triển các khu công nghiệp (KCN), phát triển hạ tầng khu công nghiệp chúng ta cũng cần đi cùng nhau, cùng kết nối, liên kết. Đại hội XIII của Đảng đã đề ra mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành quốc gia phát triển thu nhập cao, muốn thực hiện mục tiêu này, chúng ta phải thực hiện thành công Công nghiệp hoá – Hiện đại hoá đất nước”, Chủ tịch VCCI chia sẻ.

Đồng thời khẳng định, phát triển các KCN là bước đi không thể thiếu để thực hiện CNH. Thực tế thì các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển luôn coi khu công nghiệp là mô hình hiệu quả để phát triển công nghiệp và thu hút đầu tư.

Ông Phạm Tấn Công cho biết, bốn địa phương thuộc trục cao tốc phía Đông hiện có 87 khu kinhh tế (KKT) và KCN trong đó Hải Phòng 01 khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải và 25 KCN với tổng diện tích 12.702 ha. Hải Dương có 24 KCN tổng quy mô diện tích khoảng 4.508 ha. Trong khi đó, Quảng Ninh 5 KKT (gồm 3 KKT cửa khẩu, 2 KKT ven biển) và 16 KCN, với tổng diện tích khoảng 388.671 ha. Hưng Yên có 17 khu công nghiệp có diện tích là 4.395,43 ha.

Đáng nói, các KCN trên địa bàn 4 tỉnh trục cao tốc phía Đông đang sử dụng lượng lao động lớn. Hải Phòng chỉ tính riêng đến hết năm 2020, tổng số lao động trong các KCN là 157.967 người. Hải Dương sử dụng khoảng 102.014 người lao động.

Đặc biệt, các KCN có đóng góp lớn cho thu ngân sách và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của các địa phương. Các dự án trong KCN, KKT đã đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế, tạo ra nhiều ngành nghề, sản phẩm, thị trường mới, chiếm gần 80% giá trị sản xuất công nghiệp, trên 70% kim ngạch xuất khẩu, góp phần tăng thu ngân sách, mở rộng thị trường, nâng cao sức cạnh tranh, khả năng hội nhập quốc tế.

Nhìn ra toàn quốc, theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong quy hoạch cả nước ta hiện có khoảng 563 khu công nghiệp (KCN) tại 61/63 tỉnh thành; có 397 KCN đã được thành lập và có 292 KCN đã đi vào hoạt động với tổng diện tích đất tự nhiên đạt khoảng hơn 87,1 nghìn ha, diện tích đất công nghiệp khoảng hơn 58,7 nghìn ha.

Dữ liệu của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VARs) cho thấy, tính đến hết quý I/2023, tỷ lệ lấp đầy các KCN cấp 1 trên cả nước tiếp tục xu hướng tăng, đạt mức trên 80%, trong đó khu vực phía Nam trung bình đạt 85%, dẫn đầu cả nước. Một số khu công nghiệp tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bắc Ninh, Bắc Giang, Bình Dương được lấp đầy gần như hoàn toàn.

Đặc biệt, trung bình các năm gần đây, vốn FDI vào các KCN, KKT chiếm khoảng 35 - 40% tổng vốn FDI đăng ký tăng thêm của cả nước, riêng với lĩnh vực chế biến, chế tạo thì tỷ lệ này có thể lên đến 70 - 80%. Tính đến hết năm 2022, tổng vốn đầu tư đăng ký vào các khu kinh tế (KKT), KCN tại Việt Nam đạt khoảng 340 tỷ USD”. Bên cạnh những đóng góp trực tiếp nêu trên, việc hình thành và phát triển khu công nghiệp đã có tác động lan tỏa đến các khu vực khác của nền kinh tế, việc phát triển mô hình khu công nghiệp đã góp phần tích cực trong việc hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khuyến khích đổi mới thủ tục hành chính.

Có thể thấy, tỷ lệ lấp đầy của các KCN trong tiểu vùng hiện mới đạt khoảng 50%. Trong đó Hải Phòng cao nhất với tỷ lệ lấp đầy xấp xỉ 60% (tính đến đến 2021) với tỷ suất đầu tư trung bình đạt 9 triệu USD/ha; Hải Dương dù đã thu hút được 348 dự án (tính đến 30/6/2023) nhưng mới đạt tỷ lệ lấp đầy trung bình khoảng 51%; Quảng Ninh với 8 KCN đi vào hoạt động với tỉ lệ lấp đầy mới dừng ở con số 43% - thấp hơn so với bình quân cả nước, số KCN đang trong giai đoạn thực hiện các thủ tục đầu tư với tổng số vốn đạt 4.100 triệu USD và 40 dự án trong nước với số vốn là 21.000 tỷ đồng; Hưng Yên có 261 dự án đầu tư vào các KCN với vốn đầu tư đạt 4.434 triệu USD, tuy vậy tỉ lệ lấp đầy trong các KCN Hưng Yên mới đạt 47,8%.

>>>Liên kết phát triển khu công nghiệp trục cao tốc phía Đông

Mặc dù đạt được những kết quả quan trọng nêu trên, tuy nhiên, Chủ tịch VCCI thẳng thắn nhận định, việc phát triển khu công nghiệp thời gian qua cũng bộc lộ một số hạn chế. Cụ thể, quy hoạch phát triển khu công nghiệp chưa thể hiện rõ được tầm nhìn chiến lược, tổng thể.

Ở góc độ các tỉnh thuộc trục cao tốc phía Đông, công tác quy hoạch, đầu tư phát triển KCN tại 4 tỉnh, thành phố còn bộc lộ một số tồn tại. Cụ thể, mặc dù là vùng công nghiệp trọng điểm của cả nước tốc độ phát triển các KCN còn chậm, tỷ lệ lấp đầy của nhiều KCN còn thấp, khả năng cung cấp dịch vụ công nghiệp, hạ tầng kỹ thuật của vài KCN còn hạn chế. Phần lớn các KCN đều khó khăn trong việc thu hút các nhà đầu tư phát triển KCN tầm cỡ, chuyên nghiệp, thiếu chủ động trong việc thu hút các nhà đầu tư thứ cấp. Ngành sản xuất công nghiệp tập trung thu hút, quốc gia thu hút khá giống nhau dẫn giảm sức hút, sức cạnh tranh. Là trục chính tập trung nhiều KCN nhưng Quốc lộ 5 hiện đang trong tình trạng cũ và xuống cấp. Liên kết vùng về chuỗi giá trị còn khá thấp, vùng nguyên liệu chưa có quy mô lớn. Ngoài ra, hiện nay quy mô đất công nghiệp, đặc biệt là đất sạch với diện tích lớn cho KCN còn khá hạn chế.

Đồng thời mong muốn rằng, từ những gợi mở, đề xuất của nhà đầu tư, doanh nghiệp trong việc phát triển và kết nối hạ tầng các khu công nghiệp cũng như những kiến nghị về chính sách tới từng lãnh đạo tỉnh thành tại Diễn đàn, sẽ có nhiều giải pháp để phát triển và cộng hưởng được những thế mạnh riêng có của từng khu công nghiệp, của từng địa phương.

“Chúng tôi hy vọng rằng, sau Diễn đàn, việc phát triển, liên kết các KCN trên trục cao tốc phía Đông sẽ là mô hình mẫu trên cả nước. Đồng thời cũng hiện thực hóa được sáng kiến kết nối trục cao tốc phía Đông từ ý tưởng đến thực tiễn”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Đồng thời đánh giá cao Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp đã có sáng kiến tổ chức Diễn đàn này và cảm ơn UBND thành phố Hải Phòng đã dành sự đón tiếp trọng thị, cảm ơn sự tham gia nhiệt tình, trách nhiệm của các địa phương trên trục cao tốc phía Đông.