Lỗ hổng pháp lý giao dịch forex

NGUYỄN GIANG• 14/05/2021 11:10

Ở Việt Nam hiện nay, hàng loạt vấn đề về pháp lý liên quan đến kinh doanh ngoại hối đang được đặt ra. Đây thực sự là một thách thức lớn đối với cơ quan quản lý…

Không hợp đồng, không cam kết, chỉ tin theo những lời hứa “ngọt ngào” về lợi nhuận nên nhiều người “tiền mất, tật mang” khi tham gia vào dự án có tên BIS.

Hiện nay, cùng với kênh kiếm tiền thời thượng là đầu tư tiền số thì kinh doanh ngoại hối online đã trở thành một trong những lựa chọn hàng đầu của nhiều nhà đầu tư. Chỉ cần vài trăm USD là có thể bắt đầu “khởi nghiệp”, song ít người biết rằng, thị trường này không phải dành cho những tay mơ.

Những hệ lụy… thật

Mới đây, Công an TP Hà Nội đã chặt đứt một đường dây lừa đảo dưới hình thức kinh doanh ngoại hối online. Trong vụ án này, các bị hại đã bị nhóm đối tượng lừa đảo, chiếm đoạt với số tiền hàng trăm tỉ đồng. Đầu tháng 4/2021, cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can về hành vi “Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 290 Bộ luật Hình sự.

Trước đó, cơ quan điều tra nhận được đơn trình báo của chị H.T.P (SN 1974, trú ở khu đô thị cao cấp tại xã An Khánh, huyện Hoài Đức, Hà Nội) về việc bị một nhóm đối tượng rủ rê kinh doanh ngoại hối và bị chiếm đoạt gần 8 tỷ đồng.

Theo hồ sơ của cơ quan điều tra, thông qua bạn bè, chị P. quen với đối tượng Phạm Thị Thái. Đầu năm 2020, khi đại dịch COVID-19 bùng phát, Thái “tỉ tê” với chị P. rằng có một kênh đầu tư rất hiệu quả. Chỉ cần đầu tư vài ngàn USD, mỗi ngày online vài tiếng đồng hồ là có thể thu được hàng chục triệu đồng mỗi tháng. Nếu đầu tư càng nhiều, cơ hội thu lợi nhuận càng cao.

Sau đó Thái cung cấp cho chị P. một tài khoản trên “sàn giao dịch” ...xforex.com để chị tham gia mua bán ngoại tệ, vàng..., Thực chất, tên miền này là do nhóm đối tượng tự mua và thiết kế nên chúng đều có tài khoản quản trị, có thể dễ dàng can thiệp vào dữ liệu tài khoản của khách hàng, tự thay đổi mật khẩu, thực hiện các lệnh chơi từ tài khoản của khách hàng mà không cần sự đồng ý của khách. Theo đó, chỉ sau vài tháng tham gia, gần 8 tỉ đồng trong tài khoản của chị P đã “không cánh mà bay”.

Cần “bịt” lỗ hổng pháp lý

Trao đổi với DĐDN, Luật sư Nguyễn Trọng Hiệp – Giám đốc Công ty Luật HPVN cho biết, các hoạt động ngoại hối liên quan đến đầu tư thanh toán xuất nhập khẩu; việc sử dụng ngoại hối và các giao dịch forex diễn ở trong nước đã có những quy định cụ thể, chặt chẽ tại Pháp lệnh Ngoại hối năm 2005 và các quy định hướng dẫn chi tiết. Giao dịch forex ngoài các quy định của pháp luật là bất hợp pháp.

Tuy nhiên, đối với giao dịch forex đối với cá nhân thì gần như chưa có quy định cụ thể của pháp luật. Khi đó, các bên được phép áp dụng các quy định mang tính nguyên tắc là “tự do hóa đối với giao dịch vãng lai” và thỏa thuận áp dụng pháp luật nước ngoài, tập quán quốc tế theo quy định tại điều 5 và 6, Pháp lệnh Ngoại hối.

Do đó, cá nhân trong nước có thể giao dịch trực tiếp trên thị trường quốc tế nếu các quốc gia liên quan không cấm. Tuy nhiên nếu chứng từ chuyển tiền thanh toán ghi nhận thông tin liên quan đến hai loại giao dịch này thì rất có thể bị ngân hàng “chặn lại” vì các quy định về nghiệp vụ thanh toán và chuyển tiền của ngân hàng không cho phép hoặc chưa có quy định để làm căn cứ thực hiện.

Một trong những rào chặn là Chỉ thị 02/CT-NHNN ngày 7/1/2021 của NHNN, trong đó có lưu ý các ngân hàng về công tác nhận biết và xác minh thông tin khách hàng; giám sát, kiểm tra, rà soát các giao dịch thẻ nhằm phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật như giao dịch khống, giao dịch liên quan đến cờ bạc, cá độ, kinh doanh ngoại hối, chứng khoán, tiền ảo, tiền điện tử. Tuy nhiên, chỉ thị này không phải là văn bản quy phạm pháp luật, nên đúng ra thì không được thực hiện các giao dịch nếu như đã có điều luật quy định cấm. Do đó, nếu như giao dịch forex không chuyển tiền qua kênh ngân hàng hoặc qua kênh ngân hàng, nhưng không thể hiện để thực hiện các giao dịch mà luật cấm thì sẽ không đủ cơ sở pháp lý để ngăn chặn.

“Vì vậy, muốn cấm hay quản lý chặt chẽ giao dịch forex thì cần phải được quy định trong các điều luật một cách cụ thể, rõ ràng, đồng thời phải có giải pháp đồng bộ, chặt chẽ”, Luật sư Hiệp nói.

Lỗ hổng pháp lý giao dịch forex

Những hệ lụy… thật

Cần “bịt” lỗ hổng pháp lý

kinh doanh ngoại hối

Forex