Luật Điện lực (sửa đổi) và cơ hội để doanh nghiệp năng lượng vươn mình

Cuối tháng 11/2024, Luật Điện lực sửa đổi đã được biểu quyết thông qua với 439 đại biểu tán thành, chiếm 91,65% tổng số đại biểu Quốc hội. Luật sẽ có hiệu lực từ tháng 2/2025 tới đây. Như vậy, chỉ trong một kỳ họp Quốc hội, một bộ luật quan trọng, liên quan đến việc cấp điện cho nền kinh tế cũng như an ninh năng lượng quốc gia đã được thảo luận và thông qua.

Theo Bộ Công Thương, Luật Điện lực (sửa đổi) năm 2024 đã bao quát được các chính sách lớn như quy hoạch điện lực, thị trường điện và phát triển năng lượng tái tạo, bảo đảm đồng bộ với các luật liên quan. Đặc biệt, Luật bổ sung nhiều quy định để tháo gỡ những điểm nghẽn trong đầu tư dự án điện như: khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo; cơ chế thực hiện các dự án điện khẩn cấp; làm rõ cơ chế xử lý, chính sách mới về giá, hợp đồng mua bán điện; thúc đẩy thị trường điện cạnh tranh; khuyến khích đa dạng các thành phần kinh tế tham gia đầu tư…

Bình luận về nội dung này, ông Bùi Văn Thịnh, Chủ tịch Hiệp hội Điện gió, điện mặt trời tỉnh Bình Thuận cho biết: “Quốc hội đã thông qua Luật với tinh thần khẩn trương, quyết liệt trong việc thực hiện những giải pháp để bảo đảm an ninh năng lượng cho phát triển nền kinh tế, bởi câu chuyện thiếu điện đang là câu chuyện nhãn tiền”.

Bên cạnh đó, ông Thịnh cũng cho biết, mới đây, Bộ Công Thương đã ban hành Kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện quốc gia năm 2025. Theo đó, dự báo về tình hình cung ứng điện năm 2025 là rất thách thức khi tăng trưởng điện năng lên tới 11,3%. Trong khi đó, thời gian gần đây, các nhà đầu tư cũng như cơ quan quản lý liên tục phản ánh, nhiều dự án điện kể cả dự án đang thực hiện cũng như dự án mới gặp rất nhiều khó khăn, trong đó vấn đề lớn nhất là thiếu cơ chế chính sách.

“Tôi hy vọng, nhiều dự án điện mới sẽ được khởi động sau thời gian dài im ắng, góp phần bảo đảm cung ứng điện cho phát triển đất nước trong giai đoạn mới”, ông Thịnh kỳ vọng.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cũng cho rằng, những điểm mới của Luật Điện lực (sửa đổi) không chỉ tạo ra một khung pháp lý thuận lợi cho phát triển thị trường điện mà còn góp phần nâng cao tính bền vững trong phát triển năng lượng của Việt Nam.

Theo ông Long, một trong những điểm mới quan trọng tại Luật Điện lực (sửa đổi) là việc đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo, nhất là các chính sách khuyến khích đầu tư vào năng lượng mặt trời, gió và các nguồn năng lượng tái tạo khác. Điều này phù hợp với xu hướng phát triển bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu của thế giới hiện nay. Về giá điện, Luật cũng đưa ra các quy định mới nhằm quản lý giá điện hợp lý, công khai và minh bạch hơn, qua đó, sẽ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và thúc đẩy các cơ chế điều chỉnh giá điện linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tế của nền kinh tế và thị trường điện.

Nhiều ý kiến nhận định, các doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi nhờ những quy định mới của Luật Điện lực (sửa đổi). Đặc biệt, chính sách giá bán điện thực hiện theo cơ chế thị trường có sự điều tiết giá của Nhà nước phù hợp với cấp độ thị trường điện cạnh tranh là điểm mới rất quan trọng.

Theo ông Bùi Văn Thịnh, Chủ tịch Hiệp hội Điện gió, điện mặt trời tỉnh Bình Thuận, hiện giá bán điện vẫn chưa hợp lý. Như vừa qua, nhiều nhà đầu tư dự án năng lượng tái tạo, thậm chí cả Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng thua lỗ vì giá mua cao hơn giá bán bình quân. “Giá điện hợp lý hơn sẽ giúp tất cả thành viên tham gia vào thị trường cùng thắng, có như vậy cuộc chơi mới bền vững, hấp dẫn”, ông Thịnh nêu quan điểm.

Nhìn nhận về cơ hội dành cho doanh nghiệp, một nghiên cứu mới đây của Công ty CP Chứng khoán Vietcap cho rằng, việc thông qua Luật Điện lực (sửa đổi) là một bước tiến tích cực cho ngành điện Việt Nam. Với khung pháp lý mới rõ ràng, minh bạch, Luật sẽ giải quyết được các nút thắt pháp lý và hiện thực hóa nguồn lực đầu tư vào ngành điện.

Đặc biệt, theo Vietcap, sẽ có nhiều doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp niêm yết trong lĩnh vực năng lượng được hưởng lợi. Tuy nhiên, theo ý kiến của giới chuyên gia, để chính sách mới đi vào cuộc sống, kích hoạt nhà đầu tư rót vốn vào các dự án điện, việc triển khai hướng dẫn thực thi Luật Điện lực (sửa đổi) cần khẩn trương, nhanh chóng, rõ ràng.