Lương tối thiểu vùng 2020 (Kỳ IV): Chênh lệch lớn trong đề xuất của các bên

Sáng nay (ngày 14/6), Hội đồng tiền lương quốc gia họp phiên đàm phán đầu tiên về điều chỉnh lương tối thiểu vùng 2020. Phiên họp ghi nhận mức đề xuất chênh lệch khá lớn giữa các bên.

Trong khi phía người lao động đề nghị mức tăng 7-8% thì giới sử dụng lao động cho rằng việc tiếp tục tăng lương tối thiểu vùng là chưa phù hợp trong bối cảnh tình hình kinh tế năm 2019 khó đoán do bất ổn từ kinh tế thế giới. Và đặc biệt, yếu tố “sức khoẻ” doanh nghiệp cần xem xét trong bối cảnh cạnh tranh.

20 Hiệp hội doanh nghiệp kiến nghị không tăng 

Theo Chủ tịch Hội đồng tiền lương quốc gia Doãn Mậu Diệp, năm nay phiên họp hội đồng tiền lương quốc gia được tổ chức sớm hơn mọi năm, dự kiến phương án lương tối thiểu 2020 sẽ được “chốt” trong tháng 7. Bộ LĐ-TB-XH cũng đã làm việc với Tổng cục Thống kê về số liệu, mức sống tối thiểu để Hội đồng tiền lương quốc gia có cơ sở xem xét, quyết định.

“Trong phiên đầu tiên, chúng tôi mong muốn các thành viên đến từ 3 khối nhà nước, nguời lao động, chủ sử dụng lao động thảo luận trên tinh thần xây dựng, hợp tác, đưa ra các luận điểm, luận cứ để tìm phương án kỹ thuật làm cơ sở thống nhất mức lương tối thiểu năm nay”, ông Diệp nói.

Trao đổi về đề xuất phương án điều chỉnh lương tối thiểu vùng năm 2020, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), tỏ ra thận trọng trong việc đưa ra quan điểm điều chỉnh tăng hay không tăng lương tối thiểu vùng 2020.

"Hơn 20 hiệp hội doanh nghiệp trong và ngoài nước đã đề nghị VCCI không chọn phương án tăng lương tối thiểu vùng 2020", Phó Chủ tịch VCCI cho biết.

Theo ông Hoàng Quang Phòng, về cơ bản các doanh nghiệp đã trả lương cao hơn mức lương tối thiểu vùng 2019 được đề xuất tăng là 5,3%, cụ thể 72,5% doanh nghiệp đã điều chỉnh tăng trên 6%; 2,1% doanh nghiệp tăng 5,9%. Đồng thời, việc điều chỉnh lương tối thiểu chỉ có ý nghĩa là điều chỉnh các phần có liên quan chứ không có ý nghĩa nhiều đối với mức lương tối thiểu của người lao động.

"Trong khi đó, tăng lương tối thiểu lại làm tăng các chi phí của doanh nghiệp trong bối cảnh đang cắt giảm nhiều chi phí để cạnh tranh. Qua 5 tháng đầu năm 2019, cả nước có 54.000 doanh nghiệp được thành lập mới thì có tới trên 20.000 doanh nghiệp "thoát ly" khỏi thị trường, trong đó có 7.000 doanh nghiệp đã hoàn thành xong thủ tục giải thể", ông Hoàng Quang Phòng nói.

Theo Nghị quyết số 27/NQ-TW về cải cách chính sách tiền lương, mục tiêu, đến năm 2020 tiền lương tối thiểu phải đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu của người lao động. 

Trong khi đó, thực tế đến nay bộ phận Kỹ thuật của Hội đồng tiền lương quốc gia công bố thì lương tối thiểu đáp ứng được trên 95% mức sống tối thiểu theo các chỉ số đánh giá của họ.

“Nhưng vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau, tất cả con số đưa ra rất trừu tượng. Tuy nhiên, tôi khẳng định, đa phần các doanh nghiệp đã chi trả mức lương cao hơn nhiều so với mức lương tối thiểu đã được công bố. Do vậy tăng lương tối thiểu sẽ ảnh hưởng đến chi phí của các doanh nghiệp”, ông Hoàng Quang Phòng chia sẻ. 

Như vậy, trên thực tế hiện nay, cứ 3 doanh nghiệp ra đời thì có 2 doanh nghiệp không thể tồn tại. Nghị quyết 27 cũng đề cập việc điều chỉnh lương tối thiểu “căn cứ vào khả năng chi trả của doanh nghiệp”.

 “Vì tình hình kinh tế xã hội có khởi sắc, nhu cầu tăng lương và mong muốn của cơ quan quản lý và người lao động thì tăng lương là đòi hỏi chính đáng. Cho nên Hội đồng tiền lương quốc gia sẽ đàm phán để có tiếng nói chung thông qua vấn đề này”, Phó Chủ tịch VCCI khẳng định. 

Hai phương án đề xuất tăng 7-8%

Đối lập với những lo lắng về “sức khoẻ” của doanh nghiệp, thì ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Quan hệ Lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam cho rằng, mục tiêu đưa mức lương tối thiểu đáp ứng mức sống tối thiểu giờ đã được quy định rõ trong Nghị quyết 27/NQ-T.Ư. "Bức tranh kinh tế của năm 2019 thuận lợi cho việc tăng lương tối thiểu 2020", ông Quảng bày tỏ.

Ông Lê Đình Bảng cho rằng, điểm mấu chốt trong việc xác định đàm phán năm nay là việc xác định tỷ lệ nhu cầu lương thực và phi lương thực trong "giỏ" mức sống tối thiểu của người lao động. Tổng LĐLĐ Việt Nam có hai cách tính khác với bộ phận kỹ thuật của Hội đồng tiền lương Quốc gia.

Theo đó, phương án 1 xác định tỷ lệ nhu cầu lương thực/phi lương thực là 48/52 - tương ứng với tỷ lệ của Philippines, tương ứng với mức đề xuất tăng lương tối thiểu vùng năm 2020 là 7,06%. Phương án 2, tỷ lệ nhu cầu lương thực/phi lương thực là 46,5/53,5, tương ứng với mức tăng 8%.

Phiên đàm phán sẽ cam go bởi quan điểm trái chiều của các bên, bởi từ nhiều năm nay, việc đàm phán lương chưa bao giờ có sự dễ dàng trong thoả hiệp giữa các bên.

Trước đó, mức lương tối thiểu vùng 2019 đã tăng mức 5,3 % so với lương tối thiểu năm 2018, Chính phủ đã ban hành Nghị định 157/2018/NĐ- CP quy định điều chỉnh lương tối thiểu vùng năm 2019. Theo đó, từ 1/1/2019, mức lương tối thiểu trên 4 vùng lương sẽ được tăng thêm tăng từ 160.000 - 200.000 đồng so với mức của năm 2018.