Gửi bình luận
Bộ Tài chính khẳng định giảm trừ gia cảnh phải áp dụng thống nhất cả nước. Nhưng liệu cách tính này có bỏ qua sự chênh lệch chi phí sống vùng miền?
Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) đang thu hút nhiều ý kiến trái chiều, trong đó điểm đáng chú ý là mức giảm trừ gia cảnh không phân biệt theo nơi sống hay thu nhập từng vùng. Hiện nay, người nộp thuế được giảm trừ 11 triệu đồng/tháng, mỗi người phụ thuộc giảm 4,4 triệu đồng/tháng.
Bộ Tài chính đề xuất nâng mức này lên, với hai phương án: một là 13,3 triệu và 5,3 triệu đồng, hai là 15,5 triệu và 6,2 triệu đồng.
Điều gây tranh luận là tại sao không gắn mức giảm trừ với lương tối thiểu vùng hoặc chi phí sinh hoạt thực tế. Lý giải điều này, Bộ Tài chính cho biết: mức giảm trừ gia cảnh được xác định theo mặt bằng chung cả nước, đảm bảo tính đơn giản, minh bạch và công bằng trong áp dụng pháp luật thuế. Nếu phân biệt vùng miền, sẽ tạo ra hệ thống thuế phức tạp, khó quản lý và có thể dẫn đến bất bình đẳng mới.
Theo Bộ, việc hỗ trợ người dân ở vùng khó khăn đã được thiết kế thông qua phụ cấp khu vực, phụ cấp lưu động, trợ cấp thiên tai, bệnh hiểm nghèo… chứ không nên “chèn” thêm cơ chế riêng vào thuế TNCN. Thông lệ quốc tế cũng cho thấy, đa số các quốc gia áp dụng một mức giảm trừ thống nhất toàn quốc, thay vì chia nhỏ theo từng địa bàn.
Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp ở góc nhìn pháp lý, luật sư Nguyễn Trọng Hiệp - Giám đốc Hãng luật HPVN cho rằng, việc duy trì một mức giảm trừ thống nhất giúp hệ thống thuế gọn nhẹ, dễ áp dụng, nhưng không đồng nghĩa với công bằng tuyệt đối.
“Công bằng trong thuế không chỉ là mọi người cùng một chuẩn, mà còn phải tính tới sự khác biệt về điều kiện sống. Người lao động ở Hà Nội hay TP.HCM có mức chi tiêu gấp đôi, gấp ba vùng nông thôn, nhưng mức giảm trừ vẫn giống nhau. Về lâu dài, điều này có thể tạo cảm giác bất công, làm giảm tính thuyết phục của chính sách”, ông Hiệp nói.
Theo luật sư Hiệp, thay vì áp dụng ngay nhiều mức giảm trừ phức tạp, có thể lựa chọn giải pháp trung dung, đó là ban hành mức chuẩn thống nhất, nhưng cho phép Chính phủ quyết định bổ sung “hệ số điều chỉnh” với một số đô thị đặc biệt. “Đây là cách vừa giữ luật đơn giản, vừa tạo dư địa linh hoạt, tránh để chính sách xa rời thực tiễn”, ông Hiệp nói.
Trong khi đó, luật sư Nguyễn Thành Luân – Giám đốc Công ty Luật TNHH Hà Việt nhận định, nếu gắn mức giảm trừ vào lương tối thiểu vùng, mỗi khi Nhà nước điều chỉnh lương, cơ quan thuế sẽ phải cập nhật toàn bộ dữ liệu, dẫn đến hệ thống phức tạp, dễ sai sót. “Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận rằng người dân ở vùng đô thị đang chịu thiệt khi thu nhập chịu thuế được tính trên nền chi phí sinh hoạt quá cao”, ông Luân nói.
Bên cạnh đó, ông Luân cũng nhấn mạnh điểm mới trong dự thảo, việc giao Chính phủ quyền điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh là cần thiết, nhưng phải đi kèm khung hướng dẫn cụ thể.
“Nếu không có cơ chế rõ ràng, việc điều chỉnh sẽ chậm, người lao động sẽ cảm thấy chính sách thuế không theo kịp đời sống. Luật phải mở đường cho sự linh hoạt, nhưng sự linh hoạt ấy phải được bảo đảm bằng quy định chi tiết và minh bạch”, luật sư Nguyễn Thành Luân nói.
