Mấy nét lớn qua một năm cầm quyền của Joe Biden

>> Mỹ, Iran, JCPOA và "mớ bùi nhùi" của Joe Biden

Vụ bạo loạn ở điện Capitol ngày 6/1/2021 chính là nỗ lực níu kéo quyền lực cuối cùng của Tổng thống Donald Trump và cũng chính là dấu mốc xác định ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden trở thành ông chủ tòa Bạch ốc.

Ông Biden lên nắm quyền trong đầy rẫy bất ổn, tiên lượng một nhiệm kỳ đầy sóng gió - đúng như vậy, những gì khó khăn nhất đã đến trong năm đầu tiên: Dịch bệnh COVID-19, thay đổi chính sách, phục hồi kinh tế, đối chọi với Trung Quốc, Nga,…

Như hầu hết các Tổng thống của đảng đối lập lên nắm quyền, việc đầu tiên là đảo ngược chính sách người tiền nhiệm. Đầu tiên, ký sắc lệnh bãi bỏ siết chặt nhập cư do D. Trump ký năm 2019. Động thái làm vui lòng hàng triệu người khắp thế giới.

“Đưa nước Mỹ trở lại” là phương sách ngoại giao thay thế “Nước Mỹ trên hết”. Nối lại quan hệ với các tổ chức quốc tế, các khối kinh tế, chính trị, xã hội. Củng cố liên minh với EU bằng chuyến công du 8 ngày, thắt chặt quan hệ đồng minh với Nhật Bản, Hàn Quốc, NATO. Điều mà trước đây, ông Trump cho là “nước Mỹ bị lợi dụng”.

Tái tham gia Hiệp ước Paris về biến đổi khí hậu; giảm ảnh hưởng quân sự ở Tây Á nhưng tăng cường hiện diện vũ trang ở châu Á-Thái Bình Dương bằng việc thành lập liên minh Quad, AUKUS. Như vậy, bất cứ thời điểm nào người Mỹ cũng sử dụng quân sự như là rường cột của quyền lực “mềm”.

Tổng thống đảng Dân chủ bày tỏ thái độ quan tâm đặc biệt đến Đông Nam Á nói riêng và châu Á nói chung. Các phái viên như Bộ trưởng Quốc phòng, Phó Tổng thống, đại diện Thương mại, Bộ trưởng Ngoại giao,… liên tiếp đến ASEAN trong vòng vài tháng. Điều rất ít xảy ra dưới thời Trump.

Hàm ý của các chuyến đi này là làm nồng ấm lại quan hệ với ASEAN; khẳng định quyền lực ở châu Á; xây dựng chuỗi cung ứng mới; tiếp tục nhiệm vụ chiến lược - đối đầu Trung Quốc.

Nước Mỹ chưa khi nào thôi mâu thuẫn với Trung Quốc, nhưng khác với người tiền nhiệm, ông Biden chủ trương “lạt mềm buộc chặt”, đối đầu trong đối thoại, hợp tác nhưng không thỏa hiệp.

Số lần hội đàm thương mại, cấp cao Trung - Mỹ trong năm 2021 nhiều hơn cả nhiệm kỳ ông Trump từng tổ chức. Washington vẫn dùng “con bài” thuế thương mại với Bắc Kinh nhưng không tăng cũng chẳng giảm. Điều đó cho thấy - Mỹ lại muốn duy trì quyền lực trong yên bình. Còn Trung Quốc tiến nhanh hơn bình thường!

Cách tiếp cận với Moscow không có gì khác so với vài Tổng thống gần đây. Không chủ động hâm nóng quan hệ, sẵn sàng đáp trả tương ứng như vấn đề xảy ra ở Ukraina, dự án “Dòng chảy phương Bắc 2”, khí đốt châu Âu.

>> Tổng thống Joe Biden vẽ hình hài nước Mỹ thân thiện

Điểm nhất lớn nhất sau 1 năm với Joe Biden là chính sách đối nội, xử lý khủng hoảng COVID-19, đặc sắc bởi cách tiêu tiền như nước, chi trên 3.000 tỷ USD hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, góp phần đẩy lạm phát ở Mỹ lên con số cao nhất 4 thập kỷ gần đây.

Một trong những lời hứa tiêm 100 triệu liều vaccine trong 100 ngày tại vị đầu tiên không thành công, Mỹ trở thành ổ dịch lớn nhất thế giới, số ca mắc kỷ lục/ngày là 96.000, số ca tử vong cao hơn 2020.

Theo Real Clear Politics (trang Web tin tức chính trị uy tín và phân tích dữ liệu thăm dò ở Mỹ), ông Biden bắt đầu nhiệm kỳ với tỷ lệ 56% dân số Mỹ tín nhiệm sau khi giành được 80 triệu phiếu bầu, nhiều hơn bất kỳ Tổng thống nào khác.

Cũng theo tổ chức trên, sau 12 tháng điều hành nước Mỹ chỉ số tín nhiệm của Tổng thống đương nhiệm rơi xuống 42%, số người không chấp thuận với công việc ông đang làm tăng từ 35% lên 52%.

Nhìn chung, nước Mỹ trở nên “hiền hậu” hơn dưới thời Joe Biden, điều này xem ra phù hợp với tính cách của người đàn ông 80 tuổi, đang nắm trong tay “quyền lực nhất hành tinh”.