Hiện còn nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh đề xuất hàng nhập khẩu mua trên sàn online từ 2 triệu đồng trở xuống sẽ được miễn thuế nhập khẩu của Bộ Tài Chính.
Bộ Tài chính đang lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định về quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử (Dự thảo). Đáng chú ý, Dự thảo quy định hàng hóa được miễn thuế nhập khẩu gồm hàng hóa nhập khẩu giao dịch qua sàn thương mại điện tử có trị giá hải quan theo từng đơn hàng từ 2 triệu đồng trở xuống. Mỗi tổ chức, cá nhân mua hàng chỉ được hưởng tiêu chuẩn miễn thuế nêu trên không quá 96 triệu đồng/năm. Trường hợp hàng nhập khẩu qua thương mại điện tử vượt quá định mức miễn thuế thì phải nộp thuế đối với toàn bộ trị giá hàng nhập khẩu của đơn hàng phát sinh.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng đề xuất hai phương án miễn giấy phép, kiểm tra chuyên ngành với hàng nhập khẩu qua sàn online. Một là chỉ hàng thuộc danh mục được miễn theo quyết định cơ quan quản lý mới không cần kiểm tra. Hai là miễn kiểm tra tối đa 4 lần/năm cho đơn hàng dưới 2 triệu đồng, với tổng giá trị không quá 96 triệu đồng. Việc này nhằm tránh tình trạng chia nhỏ đơn hàng để lách kiểm tra. Bộ Tài chính cũng đề xuất cấm gom hàng để lợi dụng chính sách miễn giấy phép, kiểm tra.
Trước đề xuất của Bộ Tài chính, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, Chuyên gia tài chính cho rằng, đề xuất miễn thuế nhập khẩu cho các đơn hàng giá trị dưới 2 triệu đồng trong thương mại điện tử có thể có những ảnh hưởng nhất định đến doanh nghiệp sản xuất trong nước. Điều này tương tự với lo ngại trước đây về việc miễn thuế cho đơn hàng dưới 1 triệu đồng, dẫn đến nguy cơ hàng giá rẻ nhập khẩu gia tăng, ảnh hưởng đến hàng sản xuất nội địa. Tuy nhiên, cần xem xét kỹ lưỡng tác động thực tế.
Trên thực tế, yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến giá thành hàng hóa nhập khẩu chính là thuế giá trị gia tăng, thường ở mức 10%. Trong khi đó, thuế nhập khẩu đối với hàng tiêu dùng phổ thông thường khá thấp, dao động từ 3-5%. Vì vậy, việc miễn thuế nhập khẩu đối với các đơn hàng nhỏ không tạo ra sự chênh lệch lớn về giá so với hàng hóa trong nước.
Một vấn đề cần lưu ý là sự công bằng giữa các hình thức nhập khẩu. Ví dụ, nếu một doanh nghiệp nhập khẩu lô hàng trị giá 1 tỉ đồng từ Quảng Châu (Trung Quốc), họ sẽ phải chịu thuế nhập khẩu đầy đủ. Ngược lại, nếu hàng hóa này được bán lẻ trực tiếp qua thương mại điện tử với từng đơn hàng nhỏ dưới 2 triệu đồng, các giao dịch này có thể được miễn thuế nhập khẩu, tạo ra sự bất bình đẳng trong cạnh tranh. Điều này có thể dẫn đến việc thương mại điện tử xuyên biên giới có lợi thế hơn so với doanh nghiệp nhập khẩu chính thức.
Tuy nhiên, theo phân tích của PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, xét trên góc độ quản lý hải quan, việc miễn thuế nhập khẩu cho các đơn hàng nhỏ cũng có lý do hợp lý. Xử lý thuế nhập khẩu với hàng giá trị thấp có thể gây tốn kém về thời gian và nguồn lực cho cơ quan hải quan. Do đó, việc miễn thuế này có thể giúp giảm áp lực hành chính và thúc đẩy thương mại điện tử phát triển thuận lợi hơn.
“Về tổng thể, đề xuất này có tác động chủ yếu đến sự cạnh tranh giữa doanh nghiệp nhập khẩu truyền thống và thương mại điện tử xuyên biên giới, hơn là ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất trong nước. Trong khi đó, thuế giá trị gia tăng vẫn được duy trì, đảm bảo đóng góp vào ngân sách nhà nước và giúp cân bằng lợi ích giữa các bên tham gia thị trường”, ông Thịnh chia sẻ.
Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng, việc miễn thuế nhập khẩu cho hàng hóa dưới 2 triệu đồng có thể tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại điện tử phát triển, đáp ứng nhu cầu mua sắm ngày càng tăng của người tiêu dùng. Tuy nhiên, nếu hàng hóa có giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng gửi qua chuyển phát nhanh đã phải chịu thuế, thì việc nâng ngưỡng miễn thuế nhập khẩu lên 2 triệu đồng có thể tạo ra sự thiếu nhất quán trong chính sách thuế. Điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu công bằng giữa các phương thức nhập khẩu khác nhau, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ bị lợi dụng để lách thuế bằng cách chia nhỏ đơn hàng. Do đó, cần xem xét kỹ lưỡng về tính hợp lý của đề xuất này, tránh tạo ra những lỗ hổng không đáng có trong chính sách quản lý thuế đối với hàng hóa nhập khẩu. Đồng thời, cần có các biện pháp quản lý chặt chẽ để ngăn chặn việc lợi dụng chính sách, đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong thị trường.