Gửi bình luận
DN và người dân sẽ bị ảnh hưởng quyền lợi khi giao cho các thương nhân đầu mối xăng dầu tự quyết định giá bán xăng dầu nhưng thiếu vai trò kiểm soát của cơ quan chức năng.
Đó là ý kiến của các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp trước việc Bộ Công Thương không công bố giá thế giới, mà giao cho các thương nhân đầu mối và phân phối căn cứ công thức tính các khoản chi phí cấu thành giá xăng dầu tại nghị định về kinh doanh xăng dầu để xác định.
Theo ông Võ Quang Thuận- nguyên Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa tỉnh Bình Phước, hiện nay các doanh nghiệp đang phải thắt lưng buộc bụng, cắt giảm chi tiêu để duy trì hoạt động. Trong đó, vấn đề nguyên vật liệu đầu vào bao gồm các khoản chi phí, đặc biệt là chi phí xăng dầu phục vụ cho phương tiện vận tải vận chuyển hàng hoá cũng được doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ. Do đó, để có phương án kinh doanh tốt nhất, các doanh nghiệp cũng phải thường xuyên theo dõi biến động tỉ giá, giá xăng dầu thế giới và trong nước để căn cứ từ đó đưa ra kế hoạch sản xuất với mục tiêu đảm bảo tốt nhất giá chi phí cho mỗi đơn hàng sản xuất để tối ưu hoá lợi nhuận.
Tuy nhiên, theo dự thảo thông tư hướng dẫn nghị định mới về kinh doanh xăng dầu do Bộ Công Thương soạn thảo, về nguyên tắc, yếu tố cấu thành trong công thức giá bán xăng dầu được xây dựng "căn cứ theo quy định pháp luật hiện hành, kết quả tổng hợp số liệu từ các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, thương nhân sản xuất xăng dầu và tình hình thực tế hoạt động kinh doanh xăng dầu trong từng thời kỳ". Đặc biệt, với các sản phẩm xăng dầu, cơ quan soạn thảo quy định Bộ Công Thương không công bố giá thế giới, thay vào đó giao cho các thương nhân, đơn vị đầu mối và phân phối căn cứ công thức tính các khoản chi phí cấu thành giá xăng dầu tại nghị định về kinh doanh xăng dầu để đưa ra mức giá là chưa đánh giá toàn diện.
“Bộ Công thương muốn giao cho thương nhân đầu mối công bố giá xăng dầu thì phải bỏ thế độc quyền nhóm doanh nghiệp đang thống lĩnh thị trường trước. Đồng thời, lập sàn giao dịch xăng dầu quốc gia, công khai minh bạch thông tin để doanh nghiệp trong hệ thống cung ứng xăng dầu có thể mua bán theo hướng thị trường. Tuy nhiên, việc giao quyền này cần phải minh bạch để doanh nghiệp và người dân cùng hưởng lợi nếu không chi phí của các doanh nghiệp sản xuất sẽ tăng lên và tạo thêm gánh nặng cho doanh nghiệp, hàng hoá sẽ khó cạnh tranh với các đối thủ nước ngoài”, ông Thuận nói.
Cũng theo ông Thuận, trước đây, Nghị định số 83/2014/NĐ-CP, và sau này là Nghị định 95/2021/NĐ-CP, Nghị định 80/2023/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu cũng được xây dựng dựa trên lợi ích của doanh nghiệp đầu mối xăng dầu. Sau một thời gian điều chỉnh, sửa đổi, lấy ý kiến rồi lại quay lại quy định cho thương nhân đầu mối tự quyết định giá bán lẻ là hết sức bất cập.
“Xăng dầu trong thực tế là mặt hàng không phải do nhà nước định giá. Tuy nhiên, đây lại là mặt hàng cần ổn định giá nên lợi nhuận khối bán lẻ xăng dầu bị đóng khung, bị giới hạn dẫn đến bất bình đẳng trong kinh doanh cản trở sự phát triển của các doanh nghiệp”, ông Thuận nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, ông Dương Hùng Việt - Chủ tịch Hiệp hội Ô tô vận tải Bình Phước, việc dự thảo hướng dẫn thực hiện một số quy định tại nghị định mới về kinh doanh xăng dầu 2025 tiếp tục trao quyền cho các thương nhân đầu mối xác định giá bán xăng dầu đang có nhiều ý kiến trái chiều. Sở dĩ, một trong những yêu cầu cấp thiết của ngành xăng dầu cũng như một số ngành đang có sự can thiệp của Nhà nước là xóa bỏ sự độc quyền. Với ngành xăng dầu, yêu cầu qua mấy lần sửa đổi nghị định cũng là phải tiến đến xóa bỏ độc quyền. Nghị định mới về kinh doanh xăng dầu cũng như thông tư hướng dẫn phải thể hiện sự đột phá về chính sách, để tạo điều kiện cho không chỉ cho các doanh nghiệp bán lẻ mà cần hướng tới lợi ích của người tiêu dùng, trong đó có các doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp vận tải để tạo sự công bằng, góp phần cải thiện cho sức khoẻ của doanh nghiệp.
"Việc quy định giá xăng dầu do các doanh nghiệp đầu mối tự công bố cần dựa trên công thức của Bộ Công Thương đưa ra. Và trong lúc này, Bộ Công Thương sẽ theo dõi, giám sát xem việc công bố giá có hợp lý không, có đúng với dữ liệu kết nối trước đó từ doanh nghiệp chuyển về cho Bộ theo quy định không cũng cần phải làm rõ. Nếu đưa ra mức giá không hợp lý thì Bộ Công Thương và các cơ quan sẽ làm gì, xử lý ra sao? Đây chính là vấn đề cần phải làm rõ để tạo tính minh bạch trên thị trường”, ông Việt nói.
Cũng theo ông Việt, một điều quan trọng nhất là công tác giám sát sau nghị định ban hành, đòi hỏi cấp quản lý phải có năng lực thực sự, có chuyên môn sâu trong ngành xăng dầu. Đặc biệt, phải bảo đảm chức năng giám sát tốt, phù hợp để chú ý tới quyền lợi người tiêu dùng, nhằm tạo sự đồng thuận trong dư luận, tránh trường hợp thông tư hướng dẫn vừa mới ban hành đã phải sửa, đổi bổ sung.
