“Mở lối” cấp tín dụng vượt giới hạn

Ngay từ bây giờ, các doanh nghiệp cần chuẩn bị năng lực để đáp ứng các điều kiện theo quy định nói trên nếu muốn được các ngân hàng cấp tín dụng vượt hạn mức.

Cửa đã mở

Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD) năm 2024 (chính thức có hiệu lực từ 1/7/2024) đã siết chặt hơn về giới hạn cấp tín dụng. Theo đó, tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với một khách hàng, và người có liên quan của khách hàng đó sẽ giảm dần từ mức 15% và 25% vốn tự có của TCTD như quy định trước đó về còn tương ứng là 10% và 15% từ 1/1/2029.

Còn nhớ ngay khi Luật các TCTD đang còn ở dạng dự thảo, đã có không ít ý kiến băn khoăn việc giảm giới hạn cấp tín dụng có thể sẽ dẫn tới thu hẹp lượng khách hàng và khách hàng cũng sẽ bị thu hẹp về nguồn vốn được tiếp cận, ảnh hướng tới mục tiêu tăng trưởng tín dụng.

Tuy nhiên theo lý giải của NHNN Việt Nam, việc giảm giới hạn cấp tín dụng đối với một khách hàng và người có liên quan nhằm giảm rủi ro tập trung tín dụng tại các TCTD; đồng thời đảm bảo nguồn vốn tín dụng được phân bổ tới nhiều khách hàng, bao gồm cả những khách hàng nhỏ lẻ, thay vì tập trung vốn tín dụng cho các khách hàng, nhóm khách hàng lớn, giảm thiểu rủi ro đạo đức từ phía khách hàng và rủi ro quá hạn cho TCTD…

NHNN cũng cho biết, việc làm này không làm giảm khả năng tiếp cận tín dụng của khách hàng, bởi vì quy mô của hệ thống các TCTD đã tăng cao hơn nhiều so với trước đây nên mức 10-15% vốn tự có cũng là rất lớn. Trường hợp nhu cầu vốn của một khách hàng và người có liên quan của khách hàng đó vượt quá giới hạn cấp tín dụng thì TCTD có thể cho vay hợp vốn. Trường hợp đặc biệt để thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội thì Thủ tướng Chính phủ sẽ quyết định mức cấp tín dụng tối đa.

Theo đó, ngày 1/7/2024 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 09/2024/QĐ-TTg quy định về điều kiện, hồ sơ, thủ tục đề nghị chấp thuận mức cấp tín dụng tối đa vượt giới hạn của TCTD. Có nghĩa là “cánh cửa” đối với việc cho vay vượt giới hạn cấp tín dụng đã được mở ra.

Phải đáp ứng nhiều điều kiện

Theo nhiều chuyên gia, để được cấp tín dụng vượt hạn mức, cả phía khách hàng lẫn phía các TCTD đều phải đáp ứng khá nhiều điều kiện.

Theo đó, các khách hàng phải đáp ứng đủ điều kiện cấp tín dụng theo quy định của pháp luật, không có nợ xấu tại các TCTD trong 03 năm liền kề trước thời điểm đề nghị cấp tín dụng vượt giới hạn; có hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu không quá 3 lần.

Bên cạnh đó, khách hàng có nhu cầu vốn để thực hiện các dự án, phương án sản xuất kinh doanh có ý nghĩa kinh tế - xã hội quan trọng, cấp thiết nhằm thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ nhu cầu thiết yếu của đời sống nhân dân…; triển khai các chương trình, dự án đầu tư được Quốc hội hoặc Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư; đầu tư vào các lĩnh vực ưu tiên, khuyến khích theo Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về phát triển kinh tế xã hội trong từng thời kỳ.

Chưa hết, dự án, phương án đề nghị cấp tín dụng vượt giới hạn còn phải được TCTD thẩm định và đánh giá là khả thi, khách hàng có khả năng trả nợ... “Các doanh nghiệp cần có phương án kinh doanh tốt, dự án khả thi, chứng minh được dòng tiền trả nợ, đặc biệt công tác quản lý tài chính, sổ sách kế toán công khai minh bạch… thì mới được các TCTD xem xét, đánh giá, thẩm định, cho vay vượt hạn mức theo quy định”, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh, Chuyên gia tài chính ngân hàng nhấn mạnh.

Về phía các TCTD đã đề xuất và thực hiện các thủ tục cần thiết theo quy định của pháp luật về việc cấp tín dụng hợp vốn đối với các dự án, phương án đề nghị cấp tín dụng vượt giới hạn mà khả năng hợp vốn của các TCTD chưa đáp ứng được yêu cầu vay vốn của một khách hàng; hoặc đã phát hành thư mời hợp vốn tới ít nhất 05 TCTD khác, đăng tải thư mời hợp vốn trong thời gian ít nhất 45 ngày nhưng không có TCTD khác tham gia hợp vốn.

Ngoài ra, tại thời điểm đề nghị cấp tín dụng vượt giới hạn, TCTD phải đáp ứng các yêu cầu về giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động theo quy định.

Theo PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh, không phải doanh nghiệp nào cũng được vay vượt giới hạn cấp tín dụng, mà phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện chặt chẽ theo Quyết định 09/2024/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.