Mỏ vàng lớn nhất nước bị "vàng tặc" tấn công

>>Thị trường bất động sản có cần “giải cứu”?

Có tận mắt chứng kiến đại công trường mà "vàng tặc" tổ chức khai thác trong nhiều năm nay nơi đầu nguồn thác trắng thuộc mỏ vàng Bồng Miêu mới cảm nhận sự tàn phá môi trường khốc liệt. Đây là hệ lụy đươc báo trước sau khi nhà đầu tư nước ngoài cao chạy xa bay.

Lật lại báo cáo tài chính tháng 11/2017, tổng tài sản của Công ty Bồng Miêu hơn 302 tỉ đồng, công nợ phải thu hơn 6 tỉ đồng (tiền ký quỹ phục hồi môi trường rừng). Trong khi đó, tổng nợ phải trả là hơn 1.000 tỉ đồng (âm hơn 966 tỉ đồng), lỗ lũy kế hơn 1.000 tỉ đồng, vượt vốn chủ sở hữu hơn 966 tỉ đồng.

Kết quả kiểm kê cho thấy tài sản tại công ty có giá trị hơn 34,8 tỉ đồng. Trong đó, tài sản đảm bảo hơn 25,4 tỉ đồng, tài sản không đảm bảo hơn 9,4 tỉ đồng. Tuy nhiên, toàn bộ tài sản của công ty là tài sản đặc thù của ngành khai khoáng và là tài sản gắn liền trên đất tại mỏ vàng nên chỉ có giá trị khi tiếp tục phục vụ để khai thác vàng, còn nếu khi thanh lý thì giá trị rất thấp chỉ bán phế liệu.

Về danh sách nợ, theo số liệu báo cáo của DN này, tính đến ngày 12/11/2017 có 100 chủ nợ với số tiền hơn 943,2 tỉ đồng. Trong đó, 108 tỉ đồng tiền nợ thuế và hơn 4,2 tỉ đồng nợ BHXH (tính đến 31/10/2017).

Con số báo cáo tài chính tại thời điểm 12/11/2017 trước khi công bố phá sản của Công ty vàng Bồng Miêu cho thấy suốt hơn 2 thập kỷ tổ chức khai thác tại mỏ vàng lớn nhất nước này đã thua lỗ.

Ngay sau khi công ty vàng Bồng Miêu công bố phá sản, toàn bộ  khu mỏ vàng lớn nhất nước này giao cho chính quyền địa phương quản lý. Tại nhiều cuộc làm việc với cơ quan chức năng, UBND tỉnh Quảng Nam đã có văn bản trình các bộ ban ngành liên quan xin đóng cửa mỏ và xây dựng đề án đóng cửa mỏ khoáng sản quặng vàng tại mỏ vàng Bồng Miêu (xã Tam Lãnh, H.Phú Ninh).

UBND tỉnh Quảng Nam đã bổ sung dự án đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu vào danh mục đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 và dự án khởi công mới năm 2022 theo đúng quy định có tổng diện tích 368 ha.

Khi nói về câu chuyện rừng vàng biển bạc đúng nghĩa với vùng đất Quảng Nam. Khi tổ chức khai thác mỏ vàng lớn nhất nước này là một câu chuyện dài sau khi chia tách tỉnh. Trước đó, từ năm 1992 Công ty TNHH khai thác vàng Bồng Miêu (Công ty vàng Bồng Miêu) được Bộ Công nghiệp nặng cấp phép thăm dò,  khai thác khoáng sản vàng gốc tại khu vực mỏ vàng Bồng Miêu.

Đến năm 2016 giấy phép hết hạn. Tháng 7/2017, Bộ TN&MT phê duyệt kế hoạch triển khai nhiệm vụ đóng cửa mỏ vàng, năm 2018 TAND tỉnh Quảng Nam cũng ban hành quyết định mở thủ tục phá sản đối với doanh nghiệp.

Thế nhưng, sau nhiều cuộc làm việc từ Trung ương đến địa phương, mà đúng hơn là 7 lần tỉnh Quảng Nam đề nghị, nhưng đến nay đề án đóng cửa mỏ vàng lớn nhất nước này vẫn "án binh bất động" chưa triển khai thực hiện. Toàn bộ khu mỏ vàng Bồng Miêu  lâm vào cảnh "cha chung không ai khóc" đã tạo cơ hội cho "vàng tặc" ào ạt tấn công bằng các phương tiện cơ giới, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng vùng đầu nguồn.

Đáng quan ngại hơn là khu Thác Trắng – Hầm Hô đã được UBND tỉnh Quảng Nam xếp hạng Di tích Danh thắng tại Quyết định số 556/QĐ-UBND vào ngày 8/2/2007” đang có nguy cơ bị xâm hại nghiêm trọng từ nạn khai thác vàng trái phép tại khu vực mỏ vàng này.

Ngay Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh khi đề cập tình trạng vàng tặc tấn công vào mỏ vàng Bồng Miêu đã từng thừa nhận tình trạng khai thác vàng trái phép tại mỏ vàng Bồng Miêu chưa được giải quyết tận gốc, dứt điểm thì khó tránh khỏi và còn dai dẵng…

Điều đáng nói là khu vực mỏ vàng Bồng Miêu chỉ cách UBND xã Tam Lãnh hơn 1 km đường chim bay, và chỉ có duy nhất con đường độc đạo vào mỏ vàng đi qua UBND xã, và tuyến đường vào mỏ vàng luôn có một điểm chốt của cơ quan chức năng. Nhưng không hiểu bằng cách nào "vàng tặc" mang phương tiện cơ giới "tấn công" vào mỏ vàng nhiều năm nay mà chính quyền địa phương không hề hay biết.

Nếu không triển khai nhanh các biện pháp đóng cửa mỏ, tình trạng khai thác trái phép tại mỏ vàng Bồng Miêu không thể tránh khỏi và chắc chắn hiểm họa sập hầm, tài nguyên khoáng sản bị mất, ô nhiễm nguồn nước đầu nguồn đang là hiểm họa báo trước từ nhiều năm nay.

Đề án đóng cửa mỏ khoáng sản quặng vàng tại mỏ vàng Bồng Miêu là cần thiết, được xem như biện pháp hữu hiệu để chấm dứt tình trạng khai thác vàng trái phép và ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, đề án được phê duyệt rồi thì cần làm ngay, làm nhanh, không nên chần chừ nữa để hệ lụy thêm dài.

Mới đây, tại buổi làm việc với lãnh đạo Bộ TN&MT, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh cho rằng, rất khó xử lý dứt điểm việc khai thác vàng trái phép tại khu vực Bồng Miêu.

"Quảng Nam kiến nghị vừa phê duyệt dự án, thiết kế, dự toán và các công tác tiếp theo để thực hiện đề án đóng cửa mỏ; đồng thời vừa tính toán đến việc cho đấu giá, đấu thầu công khai, minh bạch chọn lựa một nhà đầu tư để thăm dò, đánh giá trữ lượng, quản lý và khai thác. Phải có ông chủ đứng ra chịu trách nhiệm quản lý; chính quyền không thể đưa quân mãi để lên giữ bãi vàng Bồng Miêu", ông Lê Trí Thanh nói.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Trần Quý Kiên cũng cho rằng, nên có một tổ chức, doanh nghiệp đủ năng lực quản lý, khai thác mỏ vàng Bồng Miêu, chứ không phải đóng cửa mỏ là xong, không thể giữ 24/24 giờ.

"Nên chọn hướng tổ chức đấu giá hoặc lựa chọn đơn vị có đủ năng lực tài chính, công nghệ để cấp phép thăm dò khai thác thì mới có thể giải quyết triệt để vấn nạn vàng trái phép", ông Kiên khẳng định.