Gửi bình luận
Tổng thống Donald Trump công bố loạt thuế quan cao nhất từ Thế chiến II, đẩy nguy cơ lạm phát tăng, tăng trưởng kinh tế toàn cầu suy giảm.
Đúng ngày 1/8/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức công bố loạt mức thuế mới áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu từ hơn 40 quốc gia – một bước đi mạnh mẽ nhằm tái định hình hệ thống thương mại toàn cầu.
Tuy nhiên, động thái đơn phương này cũng làm dấy lên lo ngại sâu sắc về nguy cơ lạm phát leo thang và tăng trưởng kinh tế chững lại trên quy mô toàn cầu.
Theo phân tích từ Bloomberg Economics, loạt thuế mới này – dao động từ 10% đến 41% – sẽ đẩy mức thuế suất trung bình của Mỹ lên tới 15,2%, so với chỉ 2,3% vào năm 2024, trước khi ông Trump trở lại Nhà Trắng. Đây là mức thuế trung bình cao nhất kể từ thời kỳ hậu Thế chiến II.
Mức tăng này không chỉ mang tính biểu tượng về chính sách bảo hộ thương mại, mà còn được dự báo sẽ tác động tiêu cực trực tiếp đến cả nền kinh tế Mỹ và chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đặc biệt, theo ước tính của Maeva Cousin, chuyên gia kinh tế trưởng về thương mại tại Bloomberg Economics, nếu các mức thuế được thực hiện như công bố, GDP Mỹ có thể suy giảm 1,8% trong vòng 2–3 năm tới, trong khi lạm phát cơ bản có thể tăng thêm 1,1%.
Trên phạm vi toàn cầu, những quốc gia xuất khẩu nhiều sang Mỹ sẽ đối mặt với nhu cầu sụt giảm, đe dọa đến sản lượng công nghiệp, việc làm và ổn định giá cả.
Mức thuế 15% đã được áp cho hàng hóa từ các nền kinh tế lớn như EU, Nhật Bản và Hàn Quốc – những nước đồng ý với điều kiện của Washington nhằm tránh mức thuế cao hơn. Trong khi đó, Canada – một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ – bị áp mức thuế 35% đối với một số mặt hàng, khiến quan hệ song phương vốn đã căng thẳng nay càng thêm trầm trọng hơn. Thụy Sĩ thậm chí còn chứng kiến mức thuế tăng lên tới 39%.
Đài Loan, Nam Phi, Thái Lan, Campuchia, Việt Nam và Malaysia là những nước khác bị áp thuế từ 19% đến 30%, trong khi các quốc gia như Syria (41%), Lào và Myanmar (40%) nằm trong nhóm bị ảnh hưởng nặng nhất. Ngay cả Lesotho – một quốc gia châu Phi – cũng bị áp mức thuế 15%, sau khi từng bị đe dọa áp thuế tới 50% hồi tháng 4.
Không dừng lại ở các mức thuế hiện tại, Tổng thống Trump còn cho biết sẽ tiếp tục công bố thuế riêng đối với các lĩnh vực nhạy cảm như dược phẩm, bán dẫn, khoáng sản chiến lược và công nghiệp chế tạo – những ngành có tầm ảnh hưởng lớn đến chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đe dọa này được dự báo sẽ tiếp tục khiến giới doanh nghiệp và nhà đầu tư rơi vào trạng thái bất định kéo dài. Trong khi đó, chính quyền Mỹ vẫn chưa có hướng dẫn rõ ràng về quy tắc xuất xứ – yếu tố sẽ quyết định sản phẩm có bị đánh thuế 40% vì được trung chuyển qua nước thứ ba hay không.
Bên cạnh đó, những chi tiết về thuế ô tô cũng đang được đàm phán. Hiện tại, các thỏa thuận với EU, Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ giúp giảm mức thuế nhập khẩu xe từ 25% xuống còn 15%. Tuy nhiên, chưa có ngày thực hiện cụ thể, và các cuộc đàm phán với Trung Quốc vẫn đang trong giai đoạn nhạy cảm, với hạn chót đình chiến thương mại rơi vào ngày 12/8.
Ngay sau thông báo của ông Trump, các thị trường tài chính toàn cầu đã có phản ứng tiêu cực.
Chỉ số MSCI All Country World Index giảm 0,2%; hợp đồng tương lai S&P 500 và thị trường châu Âu lần lượt mất 0,2% và 0,6%. Thị trường châu Á ghi nhận ngày giảm điểm thứ sáu liên tiếp, giảm 0,7% – chuỗi giảm dài nhất trong năm nay.
Trên thị trường tiền tệ, đồng đô la Đài Loan và won Hàn Quốc sụt giá mạnh. Đồng franc Thụy Sĩ cũng giảm nhẹ sau khi hàng hóa nước này bị đánh thuế tới 39%. Trái lại, đồng đô la Canada vẫn giữ được ổn định dù phải đối mặt với mức thuế cao hơn.
Theo Wendy Cutler – cựu quan chức đàm phán thương mại Mỹ – việc áp dụng các mức thuế đa dạng trên quy mô toàn cầu sẽ tạo ra không ít khó khăn cho hải quan Mỹ. Bà cảnh báo rằng, dù đã có thời gian chuẩn bị 7 ngày, các nhà nhập khẩu vẫn nên sẵn sàng đối mặt với “các sự cố khởi đầu” khi chính sách có hiệu lực từ ngày 7/8.
Trong bối cảnh những lời hứa thương mại đầy tham vọng chưa thành hiện thực – bao gồm tuyên bố “90 thỏa thuận trong 90 ngày” – Tổng thống Trump đang chọn cách gây sức ép trực tiếp thông qua các đòn thuế. Cách làm này phản ánh chiến lược “áp lực tối đa” mà ông từng áp dụng trong các cuộc đàm phán trước đây, điển hình như với Trung Quốc hay NAFTA (nay là USMCA).
Tuy nhiên, trong khi Nhà Trắng khẳng định mục tiêu là giảm thâm hụt thương mại và phục hồi ngành sản xuất trong nước, nhiều chuyên gia lo ngại các mức thuế mới sẽ khiến chi phí sản xuất, tiêu dùng tăng cao, qua đó thúc đẩy lạm phát, gây áp lực lên người dân và doanh nghiệp Mỹ. Đồng thời, cú sốc cầu đối với hàng xuất khẩu ở các quốc gia bị áp thuế cũng sẽ làm giảm hoạt động công nghiệp và thương mại toàn cầu.
