Mỹ cần chuẩn bị "vũ khí" mới nào đấu với Trung Quốc?

TRƯỜNG ĐẶNG• 08/04/2023 04:00

Căng thẳng Mỹ- Trung Quốc vẫn đang có xu hướng "leo thang", buộc Mỹ phải tìm kiếm thêm các "vũ khí" mới để có thể đấu với Trung Quốc trong tương lai.

Mỹ sẽ không thể ngồi yên trước sức mạnh của Trung Quốc

Thành lập Ủy ban về “đối đầu” thương mại

Bài học kinh nghiệm từ Nga cho thấy sự thiếu chuẩn bị và tự tin thái quá đã khiến Washington thất bại trong việc ngăn cản Nga sớm kết thúc chiến sự Nga- Ukraine. Các biện pháp nhắm vào ngành ngân hàng và dầu mỏ của Moscow đã không cho thấy hiệu quả, khi Nga đã có tính toán và chuẩn bị từ trước, như đa dạng hóa nguồn dự trữ ngoại tệ hay thiết lập các kênh tiếp nhận dầu mỏ thay thế.

>>Mỹ "hụt hơi" so với Trung Quốc trên mặt trận ngoại giao

Theo nhiều chuyên gia, để đối phó Trung Quốc, chính phủ Mỹ cần thành lập ngay một Ủy ban Lập kế hoạch Dự phòng Kinh tế (ECPC) để chuẩn bị cho các xung đột với Trung Quốc trong tương lai. Nhiệm vụ chính của cơ quan này sẽ là chọn lọc các biện pháp trừng phạt khả thi và đủ sức làm suy yếu Trung Quốc.

Một nhiệm vụ khác cũng quan trọng không kém của cơ quan này là lôi kéo thêm các đồng minh đứng về phía Mỹ. Giới phân tích cho rằng cơ quan ngoại giao của Mỹ đã không làm việc hiệu quả dưới thời ông Biden, khiến không những không kiềm chế được Trung Quốc, mà còn tạo điều kiện cho Bắc Kinh mở rộng ảnh hưởng tại các khu vực quan trọng như Trung Đông, châu Phi và Châu Á.

Do đó, cơ quan mới nói trên cần có sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Bộ Thương mại, hay cơ quan an ninh như CIA – sẽ đóng vai trò quan trọng trong tập hợp các quốc gia có cùng chí hướng thông qua các chiến lược phù hợp.

Theo giới quan sát, sự tích hợp sâu của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu là sức mạnh, nhưng cũng là “điểm yếu” của Bắc Kinh, nơi dễ dàng bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt của Mỹ và đồng minh, đặc biệt trong ngành tài chính và công nghệ. Nhưng sẽ cần một nỗ lực rất lớn để có thể khiến nền kinh tế của Trung Quốc lao đao.

Dù vậy, Mỹ vẫn có thể tự tin vào khả năng này, bởi quy mô kinh tế Mỹ và các đồng minh dù sao vẫn vượt trội Trung Quốc. Vấn đề chỉ là Mỹ sẽ làm thế nào để huy động được sức mạnh tập thể đó.

Hạ viện Mỹ mới thông qua một đạo luật nhằm kiềm chế sức mạnh kinh tế của Trung Quốc

Xóa bỏ thứ hạng "đang phát triển"

Một số “cú đánh” khác cũng đang được Mỹ nhắm tới. Ngày 27/3 vừa qua, Hạ viện Mỹ thông qua dự luật “CHND Trung Quốc không phải là một quốc gia đang phát triển” và đang chờ ý kiến của Thượng viện trước khi được Tổng thống Mỹ ký ban hành.

>>NATO "xoay trục" đối đầu Trung Quốc ở châu Á- Thái Bình Dương?

Nếu dự luật này được thông qua, Trung Quốc sẽ đối mặt với mức thuế cao hơn, chi phí sản xuất tăng, sụt giảm các khoản vay ưu đãi quốc tế, cũng như chịu thêm nhiều nghĩa vụ trong cắt giảm khí thải nhà kính.

Dù là nền kinh tế số 2 thế giới, Trung Quốc hiện vẫn được miễn trừ phòng vệ thương mại và chống bán phá giá từ WTO, hay hỗ trợ tài chính từ World Bank và các tổ chức quốc tế. Chưa kể, Bắc Kinh cũng chỉ chịu mức thuế thấp hơn đối với nhiều mặt hàng xuất khẩu.

Hạ nghị sĩ Mỹ, bà Young Kim, cho rằng không phù hợp khi Trung Quốc coi mình là quốc gia “đang phát triển”. Bởi, trong khi vẫn được tiếp cận nhiều khoản vay lãi suất thấp và các điều kiện thuận lợi khác, Trung Quốc lại chi hàng nghìn tỷ USD cho các dự án cơ sở hạ tầng ở nước ngoài thông qua sáng kiến BRI.

Mặc dù vẫn dựa vào GDP đầu người ở mức thấp, nhưng rõ ràng Trung Quốc ngày càng khó bảo vệ cho thứ hạng “đang phát triển” của mình, khi mà Bắc Kinh đang đẩy mạnh ảnh hưởng ngoại giao và quân sự trên toàn cầu.

Nếu xảy ra xung đột, quân sự có lẽ sẽ là lựa chọn cuối cùng của các bên. Nhưng nguy cơ leo thang chiến tranh thương mại hiện nay hơn nữa vẫn sẽ hiển hiện trước mắt. Do đó, giới chức Mỹ sẽ phải chuẩn bị những "quân bài" tốt hơn nếu muốn đối đầu với một thế lực còn lớn hơn Nga, nhất là khi Trung Quốc đang liên kết với nhiều quốc gia để tìm cách "hất cẳng" USD trong giao dịch quốc tế.