Nâng hạng lên thị trường mới nổi sẽ tác động như thế nào đến TTCK Việt Nam?

Báo Diễn đàn Doanh nghiệp đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích công ty Chứng khoán Yuanta về thông tin nói trên.

- Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về khả năng TTCK Việt Nam sẽ được nâng hạng lên nhóm thị trưởng mới nổi hạng 2?

Hiện nay, TTCK Việt Nam mới đảm bảo được 9/21 tiêu chí để được thăng hạng lên thị trường mới nổi loại 2. Vì vậy, theo tôi phải mất gần 1 năm nữa TTCK Việt Nam mới có thể đáp ứng được đẩy đủ các tiêu chí nói trên.

Bên cạnh đó, việc TTCK Việt Nam được vào “rổ” theo dõi của FTSE là động thái tích cực. Bởi, điều này cho thấy về mặt định lượng, Việt Nam đã đạt các tiêu chí của thị trường mới nổi. Tuy nhiên, về mặt định tính như nới room ngoại, thanh toán bù trừ, các quan điểm của các quỹ đầu tư ngoại về TTCK Việt Nam thì chúng ta chưa đảm bảo được tiêu chí của họ.

Xét về khả năng TTCK Việt Nam được nâng hạng, tôi cho rằng tỷ lệ bây giờ vào khoảng 40-60, và từ nay đến tháng 6/2019 FTSE sẽ đưa Việt Nam vào danh sách theo dõi cho khả năng nâng hạng.

- Vậy theo ông, đâu điều kiện cần và đủ cho TTCK Việt Nam có thể nâng hạng?

Như đã nói ở trên, về vấn đề định tính vẫn là điểm yếu của TTCK Việt Nam, trong khi về định lượng thị trường của chúng ta đã đều đạt được hết, thậm chí định lượng của chúng ta còn cao hơn cả Philipines.

Cụ thể, về định tính bao gồm tính chất minh bạch, các nhà đầu tư ngoại có thể đo lường thị trường thông qua báo cáo tài chính (BCTC) doanh nghiệp không chỉ bằng tiếng Việt, mà còn phải bằng tiếng Anh. Nghĩa là các BCTC phải ở dạng song ngữ, điều này các doanh nghiệp trong nước chưa làm được.  

Theo tôi, đây chính là điều kiện lớn nhất. Việc minh bạch thị trường, doanh nghiệp, thông tin thị trường là vấn đề nhà đầu tư ngoại đòi hỏi rất lớn. Trong khi đó, đây lại là hạn chế của Việt Nam khi tính minh bạch không cao, dẫn đến rủi ro cao cho nhà đầu tư nước ngoài.

Đây là yếu tố lớn nhất để FTSE quyết định nâng hạng cho thị trường Việt Nam bởi họ là một quỹ có uy tín, được nhiều nhà đầu tư theo dõi. Phải hiểu rằng, danh sách theo dõi của FTSE chính là danh sách mà các tổ chức khác dựa vào để định hướng đầu tư, bởi không phải tổ chức nào cũng có thể nghiên cứu tất cả các thị trường trên thế giới. Chính vì lẽ đó, việc nâng hạng thị trường là trách nhiệm lớn của FTSE và ảnh hưởng đến uy tín của họ khi thị trường được nâng lại không đảm bảo minh bạch.

Một vấn đề nữa mà nhà đầu tư cũng như các quỹ ngoại quan tâm là tỷ lệ vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài. Hiện nay, tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trong nhiều ngành nghề ở Việt Nam vẫn còn bị giới hạn ở mức tối đa 49%, trong khi họ muốn nâng lên tỷ lệ này lên 51% để có quyền biểu quyết và có tiếng nói trong quản trị doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, còn các vấn đề về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, nhà đầu tư nước ngoài muốn giảm tỷ lệ sở hữu của Nhà nước trong các doanh nghiệp. Về vấn đề này, trong thời gian qua, việc cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước đang đi theo hướng tích cực.

- Theo ông, việc nâng hạng lên thị trường mới nổi hạng 2 sẽ tác động như thế nào đối với TTCK Việt Nam?

Việc nâng hạng sẽ có cả tác động tích cực lẫn tiêu cực lên TTCK Việt Nam. Về mặt tích cực: Thứ nhất, thị trường sẽ có mức độ thanh khoản tốt hơn. Các quỹ ngoại sẽ chú ý nhiều hơn đến TTCK Việt Nam bởi hai quỹ MSCI và FTSE đều có uy tín cao nên khi chúng ta nằm trong danh sách theo dõi của họ thì cũng sẽ nằm trong danh sách theo dõi của các quỹ đầu tư ngoại khác.

Thứ hai, Việt Nam có thể huy động trái phiếu trên thị trường quốc tế với lãi suất thấp hơn. 

Thứ ba, các quỹ đầu tư sẽ tăng cường rót vốn vào TTCK Việt Nam sau khi chính thức được nâng hạng.

Về mặt tiêu cực, với tính chất đầu cơ lên cao như nói ở trên thì khi đến một giai đoạn nào đó, tính chất đầu cơ sẽ biến mất khiến thị trường giảm mạnh. Chúng ta đã có bài học từ Pakistan giai đoạn năm 2016-2017 khi chỉ số tăng mạnh trước khi nâng hạng, nhưng lại giảm mạnh sau khi nâng hạng.

Xin cảm ơn ông!