Gửi bình luận
Bà Takaichi dự kiến trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản, mang theo tầm nhìn bảo thủ và ưu tiên tăng trưởng kinh tế hơn kỷ luật tài khóa.
Bà Sanae Takaichi, cựu Bộ trưởng An ninh Kinh tế, được dự đoán sẽ trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu chọn lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP).
Việc bà lên nắm quyền đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chính trị Nhật – không chỉ vì yếu tố giới tính, mà còn vì sự trở lại của tư tưởng bảo thủ và đường lối kích thích kinh tế kiểu “Abenomics”.
Từng được xem là “môn đồ chính trị” của cố Thủ tướng Shinzo Abe, bà Takaichi đại diện cho phe bảo thủ cứng rắn trong đảng LDP. Song, thay vì chỉ lặp lại mô hình cũ, bà hướng tới việc tái định hình chính sách kinh tế – tài khóa trong bối cảnh Nhật Bản đang đối mặt với lạm phát, nợ công cao và tăng trưởng chậm.
Dự kiến được Quốc hội Nhật Bản sẽ bầu làm Thủ tướng trong tháng này, bà Takaichi sẽ phải đối mặt với nhiều bài toán cùng lúc: đoàn kết nội bộ LDP, giành lại lòng tin của cử tri trẻ và duy trì ổn định chính trị sau nhiều năm đảng cầm quyền suy yếu.
Giới phân tích cho rằng, thành công của bà không nằm ở biểu tượng “nữ quyền” mà ở khả năng củng cố vị thế của LDP sau hơn bảy thập kỷ chi phối chính trường Nhật.
“Bà là hình mẫu chính trị gia mà giới cử tri lớn tuổi trong LDP yêu thích – cứng rắn, quyết đoán và mang đậm tinh thần quốc gia,” giáo sư Mieko Nakabayashi (Đại học Waseda) nhận định.
Các tuyên bố của bà Takaichi trong chiến dịch tranh cử hé lộ định hướng chính sách mà giới đầu tư đang theo dõi sát sao.
Thứ nhất, bà ủng hộ chi tiêu công mở rộng nhằm thúc đẩy tiêu dùng và hỗ trợ hộ gia đình trước sức ép giá cả. Bà Takaichi đã cam kết phát tiền mặt, giảm thuế và nâng mức miễn thuế thu nhập cá nhân – những biện pháp kích cầu điển hình trong bối cảnh tăng trưởng trì trệ.
“Mục tiêu là tăng trưởng kinh tế, không phải kỷ luật tài khóa,” bà nói, khẳng định ưu tiên hàng đầu là duy trì động lực cho nền kinh tế hơn là thắt chặt ngân sách.
Thứ hai, bà giữ lập trường thận trọng với việc tăng lãi suất, cho rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) nên tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng. Trong một khảo sát gần đây, bà nhấn mạnh BOJ “nên giữ nguyên lãi suất hiện tại”, dù thị trường đang kỳ vọng cơ quan này sẽ tăng lãi suất trong tháng 10.
Cách tiếp cận này phản ánh quan điểm của bà về “kích thích trước, điều chỉnh sau” – tương đồng với giai đoạn đầu của Abenomics, song khác biệt ở chỗ bà chú trọng hơn đến người tiêu dùng thay vì doanh nghiệp.
Giới phân tích dự báo, nếu bà Takaichi giữ vững định hướng này, đồng yên có thể suy yếu trong ngắn hạn, chứng khoán tăng điểm, và lợi suất trái phiếu dài hạn sẽ nhích lên do lo ngại về chi tiêu công kéo dài.
Yuichi Kodama, kinh tế trưởng Viện Nghiên cứu Meiji Yasuda, nhận định: “Bà Takaichi nghiêng về chính sách kích cầu, nhưng trong bối cảnh lạm phát đã trở thành mối lo chính, bà sẽ phải tìm điểm cân bằng giữa tăng trưởng và ổn định giá.”
Trên mặt trận đối ngoại, bà Takaichi được xem là người tiếp nối di sản ngoại giao của ông Abe: tăng cường quốc phòng, kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc và củng cố quan hệ an ninh với Mỹ.
Nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể trở lại thăm Nhật Bản vào cuối tháng 10 này, đây có thể là bài kiểm tra đầu tiên về khả năng ngoại giao của nữ Thủ tướng mới. Trong cuộc đua lãnh đạo LDP, bà từng là người thẳng thắn nhất về khả năng đàm phán lại một số điều khoản thương mại với Washington, nhưng hiện tỏ ra thực dụng hơn, nói rằng “chưa có kế hoạch ngay lập tức.”
Giới quan sát tin rằng lập trường cứng rắn với Bắc Kinh và quan điểm “chuỗi cung ứng vì an ninh quốc gia” sẽ giúp bà dễ dàng phối hợp với Mỹ trong chiến lược kiềm chế Trung Quốc. Tuy nhiên, khác với các chính trị gia trẻ như Shinjiro Koizumi, bà chưa có mối liên hệ cá nhân sâu sắc với giới bảo thủ Mỹ, điều có thể ảnh hưởng tới khả năng ngoại giao mềm của bà.
Khi bước vào Phủ Thủ tướng, Takaichi phải đối mặt với những thách thức điển hình của các nhà lãnh đạo nữ trong chính trị Nhật: được kỳ vọng nhiều, nhưng dư địa hành động hạn chế.
Nếu thành công, bà có thể mở ra chương mới cho LDP – vừa duy trì di sản của ông Abe, vừa tạo dấu ấn cá nhân trong việc đưa Nhật Bản trở lại quỹ đạo tăng trưởng ổn định.
Giáo sư Nakabayashi nói: “Phụ nữ thường chỉ được chọn để lãnh đạo khi tình thế thực sự khó khăn. Câu hỏi là liệu bà Takaichi có thể biến nghịch cảnh đó thành cơ hội hay không.”
