Ngành hóa chất cơ bản Việt Nam năm 2023: Khởi đầu khó khăn

>>Sửa Luật Hoá chất theo hướng hợp nhất hai danh mục hoá chất

Nhìn lại kết quả của năm 2022, chuyên gia phân tích của VNDirect cho biết, giá trị xuất khẩu hóa chất cơ bản của Việt Nam (phốt pho vàng, phân bón DAP và MAP,..) tăng 25,3% so với cùng kỳ, lên 5,6 tỷ USD. Tuy nhiên, đà tăng trưởng bắt đầu chậm lại kể từ quý III/2022, do nhu cầu toàn cầu suy yếu và giá bán giảm.

Dẫn số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam (TCHQ), chuyên gia phân tích của VNDirect cho biết, Trung Quốc là nhà nhập khẩu hóa chất lớn nhất của Việt Nam vào năm 2022 với giá trị nhập khẩu là 1,18 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ, do sự thiếu hụt nguồn cung tại Trung Quốc. Trong khi đó, xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản và Ấn Độ đạt 0,73 tỷ USD và 0,7 tỷ USD, lần lượt giảm 13%  và tăng 12,5% so với cùng kỳ.

“Mặc dù tăng trưởng lợi nhuận ròng của ngành chậm lại trong quý IV/2022 (giảm 19% so với cùng kỳ), nhưng năm 2022 vẫn là một năm chói sáng đối với các doanh nghiệp hóa chất. Lợi nhuận ròng của các công ty hóa chất cơ bản niêm yết tăng 138% so với cùng kỳ, trong đó PAT là điểm nhấn với tăng trưởng 276% so với cùng kỳ. Biên lợi nhuận gộp ngành tăng 11,3 điểm % nhờ nguồn cung khan hiếm và nhu cầu chất bán dẫn cao trong năm 2022”, ông Nguyễn Đức Hảo, chuyên viên phân tích của VNDirect cho biết.

Nhận định về ngành trong năm 2023, chuyên gia của VNDirect cho rằng, ngành hóa chất cơ bản Việt Nam đang có một khởi đầu khó khăn. Sau năm 2022 đạt kết quả ấn tượng, xuất khẩu hóa chất có dấu hiệu chững lại trong 2,5 tháng đầu năm 2023.

Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu hóa chất cơ bản chỉ đạt 930 triệu USD trong 2,5 tháng đầu năm 2023, giảm 10,9% so với cùng kỳ, do nhu cầu toàn cầu suy yếu. Giá trị xuất khẩu hóa chất đứng thứ 12 trong tổng các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam trong 2,5 tháng đầu năm 2023.

“Chúng tôi cho rằng nhu cầu của các thị trường hóa chất xuất khẩu của Việt Nam như Trung Quốc và Hoa Kỳ sẽ giảm hơn nữa cho tới cuối năm 2023 do kỳ vọng lạm phát cao và rủi ro suy thoái kinh tế”, VNDirect nhận định.

>>Kê khai, kinh doanh hóa chất vẫn tiềm ẩn gánh nặng về thủ tục hành chính

Cụ thể hơn, đối với Phốt pho vàng, VNDirect cho rằng, suy thoái kinh tế dẫn đến nhu cầu đối với hàng điện tử và chất bán dẫn giảm vào năm 2023. Theo World Semiconductor Trade Statistics dự báo thị trường chất bán dẫn toàn cầu sẽ giảm 4% vào năm 2023 xuống còn 557 tỷ USD, đây là lần giảm hàng năm đầu tiên kể từ năm 2019.

Ngoài ra, nhà sản xuất chip Đài Loan TSMC - nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới dự báo rằng, doanh thu quý đầu tiên sẽ giảm 5% so với cùng kỳ và họ sẽ cắt giảm đầu tư hàng năm do nhà cung cấp lớn của Apple Inc dự đoán nhu cầu sẽ giảm do nền kinh tế toàn cầu đang chậm lại.

“TSMC cho biết, chi phí đầu tư tài sản cố định của họ vào năm 2023 sẽ giảm xuống còn 32-36 tỷ USD từ 36,3 tỷ USD vào năm 2022. Do đó, chúng tôi cho rằng nhu cầu về phốt pho vàng – nguyên liệu đầu vào để sản xuất chất bán dẫn sẽ giảm vào năm 2023. Chúng tôi dự báo giá phốt pho vàng sẽ đạt 4.500-5.000 USD/tấn vào năm 2023 do nhu cầu yếu đối với chất bán dẫn. Do đó, chúng tôi cho rằng các nhà sản xuất phốt pho vàng như DGC, PAP, CSV, HVT bị ảnh hưởng do nhu cầu yếu”, chuyên gia phân tích của VNDirect nhận định.

Tương tự đối với Xút, nhiều thách thức phía trước sau khi Trung Quốc mở cửa trở lại. Giá xút trong nước phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc do Trung Quốc xuất khẩu khoảng 40% nhu cầu xút của Việt Nam. Giá xút tại Trung Quốc giảm 27% kể từ ngày tháng 12/2022 do nhà máy sản xuất xút tại Trung Quốc quay trở lại hoạt động vào năm 2023 và nhu cầu tiêu thụ nhôm yếu.

Hơn nữa, Trung Quốc mở cửa trở lại nền kinh tế sẽ cải thiện nguồn cung xút tại Việt Nam. Do đó, VNDirect dự báo, giá xút sẽ đạt khoảng 700-800 USD/tấn vào năm 2023 (giảm 15% so với cùng kỳ). Do hợp đồng giá thường được ký trước 3 tháng nên VNDirect cho rằng, lợi nhuận ròng của các công ty xút như CSV, HVT trong 6 tháng đầu năm 2023 sẽ sụt giảm so với nửa cuối năm 2022.

Ngoài ra, VNDirect cho rằng, khả năng chi phí điện sẽ cao hơn trong năm 2023. Theo VNDirect, chi phí điện năng chiếm 20-30% tổng chi phí sản xuất các loại hóa chất cơ bản. Ngành điện Việt Nam sẽ ghi nhận tốc độ tăng trưởng tiêu thụ điện nhanh chóng trong giai đoạn 2022-2030 sau mức tăng trưởng GDP dự kiến sẽ cao trong giai đoạn này.

“Theo kịch bản phụ tải cao trong dự thảo PDP8, nhu cầu điện sẽ tăng với tốc độ tăng trưởng kép cao dự báo là 9,2% trong năm 2023-2030. Do đó, chúng tôi cho rằng biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp hóa chất sẽ giảm trong năm 2023 do: chi phí điện tăng và giá bán trung bình thấp hơn. Đồng thời, dự phóng Biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp ngành hóa chất cơ bản sẽ giảm 4-6 điểm % so với cùng kỳ trong năm 2023”, chuyên gia phân tích của VNDirect nhận định.