Gửi bình luận
Năm 2025 là một năm quá nhiều sóng gió với ngành thép, chủ yếu xoay quanh điều tra chống bán phá giá, lẩn tránh thuế và điều chỉnh mức thuế quan.
Những diễn biến dần về cuối năm cho thấy càng “luyện” trong sóng gió biến động, thép càng mở ra cơ hội.
Những “biến động” gần
Mới đây trên thị trường nội địa, Bộ Công Thương (MoIT) đã chính thức khởi xướng điều tra chống lẩn tránh thuế đối với mặt hàng thép cuộn cán nóng (HRC) nhập khẩu từ Trung Quốc có độ rộng từ 1.880mm đến 2.300mm. Nếu kết quả điều tra xác nhận hành vi lẩn tránh thuế chống bán phá giá hiện hành, các chuyên gia cho rằng các biện pháp hạn chế bổ sung đối với HRC Trung Quốc nhiều khả năng sẽ được áp dụng trong thời gian tới.
Trong kịch bản này, thị trường Việt Nam chỉ có 2 doanh nghiệp sản xuất thép cán nóng HRC là Thép Hòa Phát (HPG) và Formosa sẽ là những doanh nghiệp hưởng lợi lớn nhất về sản lượng tiêu thụ, nhờ vị thế cung ứng HRC nội địa vượt trội.
Điều này có tác động đến các doanh nghiệp nội địa, đặc biệt nhiều doanh nghiệp vẫn nhập đầu vào HRC Trung Quốc và từng có đơn kiến nghị về câu chuyện điều tra chống bán phá giá với sản phẩm và đối tượng này? Các nhà phân tích của Chứng khoán Maybank cho rằng, không kỳ vọng tác động tiêu cực đáng kể lên các doanh nghiệp hạ nguồn như HSG và NKG. Nguyên do các doanh nghiệp này đã ngừng nhập HRC Trung Quốc và cũng đa dạng hóa tốt nguồn cung sang các thị trường khác như Indonesia, Hàn Quốc, Nhật Bản…
Ngoài “biến động” từ hàng rào kỹ thuật nội địa nói trên, gần nhất, ngành thép Việt cũng bị Bộ Tài chính Ấn Độ áp dụng thuế chống bán phá giá đối với các sản phẩm thép tấm cán nóng (HRC) từ Việt Nam trong 5 năm nhằm bảo vệ các nhà sản xuất trong nước. Theo biện pháp mới, hầu hết nhà sản xuất và xuất khẩu Việt Nam sẽ chịu thuế chống bán phá giá 121.55 USD/tấn đối với sản phẩm thép tấm cán nóng. Tuy nhiên, hàng HRC của HPG vào Ấn cũng không chịu thuế này sau các nhà chức trách xác nhận không tìm thấy bằng chứng bán phá giá trong các lô hàng của họ...
Trứơc đó, vào giữa năm, Ủy ban Châu Âu (EC) cũng khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm thép cuộn cán nguội từ nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam nhập khẩu vào thị trường này....
Có thể nói những biến động xuất phát từ các biện pháp phòng vệ thương mại, điều tra chống bán phá giá lẩn tránh thuế... từ mọi nền kinh tế đối với ngành công nghiệp thép và các sản phẩm nhôm thép đang cho thấy, sản phẩm quan trọng có mặt trọng lĩnh vực từ xây dựng, ô tô, năng lượng và kỹ thuật nặng, công nghệ chế biến chế tạo.v.v đã, đang và sẽ luôn có thể trở thành mục tiêu của các cuộc điều tra, chịu rủi ro biến động thuế quan với các biện pháp phòng vệ thương mại từ kỹ thuật, bảo hộ của các quốc gia. Đây thực tế cũng là điều đã được các doanh nghiệp Việt Nam có thị trường xuất khẩu xác định và dần có phương án thích ứng phòng vệ, giảm, giãn rủi ro...
Cơ hội cho ngành thép trong chu kỳ mới
Trong khi thị trường xuất khẩu đầy thách thức, thị trường nội địa được kỳ vọng sẽ tích cực hơn. Trong đó, đầu tư công vẫn đang được đẩy mạnh những tháng cuối năm sẽ thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ thép trên thị trường. Cùng với đó, là sự phục hồi của thị trường bất động sản dân dụng, sự vững vàng của bất động sản khu công nghiệp với triển vọng FDI tiếp tục cao từ 2026.
2025 là năm có kế hoạch giải ngân đầu tư công lớn nhất của giai đoạn 2021-2025, song kế hoạch và triển vọng chưa dừng lại. Với mục tiêu trở thành quốc gia có nền kinh tế phát triển, chưa bao giờ đầu tư công được dự phóng để đẩy mạnh như kế hoạch tới đây, với triển vọng từ dư địa nợ công rất thấp (dưới 34%); nhu cầu đầu tư hoàn thiện hạ tầng với cao tốc Bắc Nam, loạt metro ở các đô thị và siêu đô thị lớn, cảng biển, sân bay, hướng đến hoàn thiện 3.000 km cao tốc đường bộ... Đây đều là những đại dự án có nhu cầu tiêu thụ thép và vật liệu xây dựng; trong đó Hòa Phát với thép xây dựng, thép HRC, ông thép tôn mạ, thép thanh ray (nhà máy tương lai)... trở thành đại diện nổi bật của ngành thép được hưởng lợi chu kỳ mới.
Chứng khoán Sinhan Việt Nam nhận định: “Ông trùm” thép Việt Nam có triển vọng từ nhiều yếu tố: Dự án Dung Quất 2 gia tăng sản lượng thép; Cú “hích” từ thị trường bất động sản dân dụng và đầu tư công; Biên lợi nhuận gộp cải thiện nhờ tận dụng chi phí đầu vào thấp và giá thép phục hồi; Thuế chống bán phá giá với thép HRC từ Trung Quốc và Ấn Độ giúp gia tăng sản lượng bán hàng trong nước. Chưa kể đối với vốn hóa và cổ phiếu trên TTCK, HPG có điều kiện huy động thứ cấp tốt cho các dự án từ thị trường nâng hạng khi có khả năng lọt rổ chỉ số FTSE.
Tuy nhiên các chuyên gia phân tích cũng lưu ý triển vọng nào cũng có thể đi kèm rủi ro. Ở đây, rủi ro có thể xảy đến là: Rủi ro biến động giá thép và giá than cốc; rủi ro thị trường bất động sản trong nước bất ổn; Rủi ro tình hình thị trường bất động sản tại Trung Quốc và rủi ro xuất khẩu sang Mỹ và Châu Âu.
Nói riêng với rủi ro xuất khẩu và vấn đề thuế quan, Chứng khoán Shinhan Việt Nam nhấn mạnh: Trong năm 2025, xu hướng bảo hộ thương mại trên toàn cầu tiếp tục gia tăng. Điều này tạo ra rào cản lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu thép, bao gồm Hòa Phát, khi tiếp cận thị trường xuất khẩu.
Cùng với đó, là rủi ro cạnh tranh với thép giá rẻ đến từ Trung Quốc. Nhập khẩu thép Trung Quốc vào Việt Nam tăng mạnh trong năm 2024, trong khi giá nhập khẩu lại giảm do tình trạng thừa cung nghiêm trọng tại nước này.
Hiện tại, Bộ Công thương Việt Nam đã áp thuế chống bán phá giá với tôn mạ và HRC từ Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc nhằm bảo vệ thép nội địa. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, nếu giá thép Trung Quốc tiếp tục phá giá thì giá thép nội địa sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng, tác động tiêu cực đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp thép trong nước.
Theo đó, có thể hiểu không chỉ với HPG được hưởng lợi trong chu kỳ của ngành thép, đặc biệt các doanh nghiệp càng có tỷ trọng nội địa lớn, càng hưởng lợi cao. Ví dụ ngoài HPG hưởng lợi thép HRC và tới đây là thanh ray, thép xây dựng; HSG có thị phần tôn mạ lớn... Chiều ngược lại, các rủi ro cũng luôn thường trực với các doanh nghiệp có sản phẩm thép, tôn mạ xuất khẩu khác bao gồm HPG, NKG, HSG, GDA...
