Gửi bình luận
Được ban hành với nhiều kỳ vọng, thế nhưng, quy định về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp tại Nghị định 168/2025/NĐ-CP còn vướng mắc, khó áp dụng với một số trường hợp.
Viện dẫn về vấn đề này, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, khoản 35 Điều 1 Luật Doanh nghiệp 2020 sửa đổi, bổ sung năm 2025 (có hiệu lực từ ngày 01/07/2025) quy định: “Chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp có tư cách pháp nhân (sau đây gọi là chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp) là cá nhân có quyền sở hữu trên thực tế vốn điều lệ hoặc có quyền chi phối đối với doanh nghiệp đó, trừ trường hợp người đại diện chủ sở hữu trực tiếp tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và người đại diện phần vốn Nhà nước tại Công ty cổ phần, Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên theo quy định của pháp luật về quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp”.
Tại Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, tiêu chí xác định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp và kê khai thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi và thông tin để xác định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp được quy định chi tiết trong Điều 17 và Điều 18.
Phân tích về các quy định này, Petrolimex cho hay, theo quy định, Chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp có tư cách pháp nhân luôn là cá nhân. Theo đó, dù doanh nghiệp được sở hữu qua nhiều lớp tổ chức, người hưởng lợi cuối cùng được xác định phải là một cá nhân cụ thể theo các tiêu chí quy định tại Điều 17 Nghị định 168/2025/NĐ-CP.
Việc xác định Chủ sở hữu hưởng lợi không áp dụng đối với trường hợp người đại diện chủ sở hữu trực tiếp tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và người đại diện phần vốn Nhà nước tại Công ty cổ phần, Công ty TNHH hai thành viên trở lên theo quy định của pháp luật về quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.
Theo Petrolimex, điểm quy định không rõ ràng, gây khó khăn trong việc áp dụng về chủ sở hữu hưởng lợi là chưa có hướng dẫn và quy định cụ thể đối với trường hợp (trường hợp này theo quy định bắt buộc phải kê khai chủ sở hữu hưởng lợi theo Điều 18 Nghị định 168/2025/NĐ-CP): Công ty TNHH một thành viên có chủ sở hữu là một tổ chức (Tổ chức A); Tổ chức A có thành viên góp vốn là Tổ chức B, và Tổ chức B là Công ty Nhà nước do Nhà nước đầu tư góp vốn thành lập.
“Định nghĩa Chủ sở hữu hưởng lợi ràng buộc là một cá nhân theo các tiêu chí sở hữu hoặc kiểm soát mang tính chất cá nhân. Đối với trường hợp chủ sở hữu Công ty là tổ chức thì việc xác định chủ sở hữu hưởng lợi sẽ không dừng lại ở tổ chức đó, mà cần phải truy vết sâu hơn để tìm ra cá nhân cuối cùng có quyền sở hữu hoặc kiểm soát.
Tuy nhiên, nếu chủ sở hữu cuối cùng chỉ dẫn đến một tổ chức mà chủ sở hữu của tổ chức đó là Nhà nước và không có cá nhân nào khác đáp ứng các tiêu chí tại Điều 17, thì theo quy định bên không có cá nhân chủ sở hữu hưởng lợi để kê khai.
Như vậy, đối với trường hợp phát sinh nêu trên việc xác định và kê khai chủ sở hữu hưởng lợi đang gặp khó khăn khi Nhà nước là chủ sở hữu gián tiếp cuối cùng”, Petrolimex chia sẻ.
Bên cạnh đó, Petrolimex cũng cho rằng, theo quy định, Chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp có tư cách pháp nhân luôn là cá nhân. Theo đó, dù doanh nghiệp được sở hữu qua nhiều lớp tổ chức, người hưởng lợi cuối cùng được xác định phải là một cá nhân cụ thể theo các tiêu chí quy định tại Điều 17 Nghị định 168/2025/NĐ-CP.
Việc xác định Chủ sở hữu hưởng lợi không áp dụng đối với trường hợp người đại diện chủ sở hữu trực tiếp tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và người đại diện phần vốn nhà nước tại Công ty cổ phần, Công ty TNHH hai thành viên trở lên theo quy định của pháp luật về quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.
Điểm quy định không rõ ràng, gây khó khăn trong việc áp dụng quy định về chủ sở hữu hưởng lợi chưa có hướng dẫn và quy định cụ thể đối với trường hợp (trường hợp này theo quy định bắt buộc phải kê khai chủ sở hữu hưởng lợi theo Điều 18 Nghị định 168/2025/NĐ-CP) với: Công ty TNHH một thành viên có chủ sở hữu là một tổ chức (Tổ chức A); Tổ chức A có thành viên góp vốn là Tổ chức B, và Tổ chức B là Công ty Nhà nước do Nhà nước đầu tư góp vốn thành lập.
Theo đó, định nghĩa Chủ sở hữu hưởng lợi ràng buộc là một cá nhân theo các tiêu chí sở hữu hoặc kiểm soát mang tính chất cá nhân. Đối với trường hợp chủ sở hữu Công ty là tổ chức thì việc xác định chủ sở hữu hưởng lợi sẽ không dừng lại ở tổ chức đó, mà cần phải truy vết sâu hơn để tìm ra cá nhân cuối cùng có quyền sở hữu hoặc kiểm soát.
Tuy nhiên, nếu chủ sở hữu cuối cùng chỉ dẫn đến một tổ chức mà chủ sở hữu của tổ chức đó là Nhà nước và không có cá nhân nào khác đáp ứng các tiêu chí tại Điều 17, thì theo quy định bên không có cá nhân chủ sở hữu hưởng lợi để kê khai.
“Như vậy, đối với trường hợp phát sinh nêu trên việc xác định và kê khai chủ sở hữu hưởng lợi đang gặp khó khăn khi Nhà nước là chủ sở hữu gián tiếp cuối cùng”, Petrolimex bày tỏ.
Từ những vướng mắc, khó khăn đã nêu, Petrolimex kiến nghị Bộ Tài chính và Bộ Tư Pháp, nghiên cứu, xử lý, tham mưu xử lý vấn đề này.
