Nhiều doanh nghiệp nhà nước "lơ là" công bố thông tin

Theo Báo cáo, năm 2019, cả nước có 374/529 doanh nghiệp, tương ứng với tỷ lệ 70,69% (chưa bao gồm các DN thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an) đã gửi báo cáo đến Bộ KH&ĐT.

Trong số 155 doanh nghiệp còn lại chưa công bố thông tin chủ yếu là các doanh nghiệ thuộc lĩnh vực thủy nông, thủy lợi, các công ty nông, lâm nghiệp, xổ số kiến thiết của nhiều địa phương. Một số doanh nghiệ lớn chưa gửi báo cáo đầy đủ đến Bộ KH&ĐT điển hình như: Tổng công ty (TCT) Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam, TCT Đầu tư và Phát triển nhà và đô thị…

Nhiều công ty con do tập đoàn, tổng công ty nhà nước nắm giữ 100% vốn cũng chưa thực hiện nghiêm túc quy định công bố thông tin. Trong đó, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) có 2 doanh nghiệp, Tập đoàn Hóa chất có 2 doanh nghiệp, Tổng công ty Ðầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước có 2 doanh nghiệp, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam có 1 doanh nghiệp và Tổng công ty Cà phê Việt Nam 1 doanh nghiệp.

Ðáng chú ý, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước sau khi nhận chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu của 19 tập đoàn, tổng công ty nhà nước từ các bộ, ngành vẫn chưa thực hiện đăng tải nội dung công bố thông tin của các doanh nghiệp đã tiếp nhận theo quy định. 

Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Ðình Huệ đã yêu cầu cơ quan này chỉ đạo các tập đoàn, tổng công ty chưa công bố báo cáo tài chính năm 2017 theo quy định tại Nghị định 81/2015/NÐ-CP về công bố thông tin của doanh nghiệp nhà nước để “nhắc nhở”, chấn chỉnh tình trạng chậm trễ này.

Với các địa phương và tập đoàn kinh tế, mới chỉ có 12/63 địa phương có xây dựng chuyên mục riêng về công bố thông tin của doanh nghiệp nhà nước mà địa phương quản lý.

Bên cạnh căn bệnh chậm trễ mãn tính, phần lớn doanh nghiệp nhà nước đều công bố thiếu các loại thông tin, báo cáo theo quy định. Thống kê của Bộ Kế hoạch và Ðầu tư cho thấy, tính đến ngày 31/12/2018, trong tổng số 9 loại báo cáo phải công bố theo Nghị định 81/2015/NÐ-CP thì hầu hết các doanh nghiệp chưa công bố đầy đủ. Trung bình, mỗi doanh nghiệp chỉ công bố 5/9 loại báo cáo và còn tới trên 40% số doanh nghiệp công bố thiếu các thông tin về kế hoạch sản xuất - kinh doanh và đầu tư phát triển trong 3 năm gần nhất.

Ngoài ra, các thông tin công bố về kết quả đổi mới sắp xếp doanh nghiệp, báo cáo thực trạng quản trị và cơ cấu tổ chức, báo cáo tài chính năm 2017 và 6 tháng năm 2018, báo cáo lương thưởng vẫn còn 15 - 25% doanh nghiệp chưa công bố hoặc công bố chưa đầy đủ.

Trong số các tập đoàn kinh tế, mới chỉ có Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam (TKV) công bố 8/9 báo cáo đúng thời hạn, 4 tập đoàn còn lại là PVN, Vinachem, EVN và Tập đoàn Cao su Việt Nam trong năm 2018 chỉ công bố 5 - 6 loại. Trong khi đó, xét về thời hạn, tính đến cuối năm 2018, trong 55 tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước thuộc các bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, phần lớn đều chưa thực hiện công bố đầy đủ và đúng thời hạn theo yêu cầu tại Nghị định 81. 

Ðể chấn chỉnh tình trạng này, Bộ Kế hoạch và Ðầu tư đề xuất các bộ quản lý ngành, UBND cấp tỉnh xem xét khiển trách, xử phạt và cảnh cáo đối với các doanh nghiệp chưa thực hiện đầy đủ công bố thông tin trong năm 2018 và trong 3 năm 2016 - 2018, đồng thời công khai nội dung xử lý trách nhiệm này.

Với trách nhiệm của cơ quan đại diện chủ sở hữu, kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước, các bộ và UBND khẩn trương xây dựng chuyên mục và thực hiện công bố thông tin theo đúng quy định. Bộ cũng kiến nghị Thủ tướng cho phép công khai tình hình thực hiện công bố thông tin để tăng tính minh bạch của doanh nghiệp và trách nhiệm cơ quan đại diện chủ sở hữu.  

Theo quy định tại Nghị định số 81/2015/NĐ-CP, doanh nghiệp phải xây dựng báo cáo tài chính 6 tháng và báo cáo tài chính năm theo các nội dung quy định tại Phụ lục IX kèm theo Nghị định này.

Doanh nghiệp thực hiện công bố trên cổng hoặc trang thông tin điện tử của doanh nghiệp báo cáo tài chính 6 tháng và báo cáo tài chính năm (đã được kiểm toán), đồng thời gửi các báo cáo này đến cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước và Bộ Kế hoạch và Đầu tư để thực hiện công bố theo quy định.

Thời hạn công bố và gửi báo cáo cho cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước và Bộ Kế hoạch và Đầu tư không muộn hơn ngày 15 tháng 8 của năm báo cáo đối với báo cáo tài chính 6 tháng và không muộn hơn ngày 31 tháng 5 của năm liền sau năm báo cáo đối với báo cáo tài chính năm.

Cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước thực hiện công bố báo cáo tài chính 6 tháng và báo cáo tài chính năm của doanh nghiệp trên cổng hoặc trang thông tin điện tử của cơ quan trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được các báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện công bố báo cáo tài chính 6 tháng và báo cáo tài chính năm của doanh nghiệp trên cổng thông tin doanh nghiệp của Bộ trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được các báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

Mới đây, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cũng đã có văn bản yêu cầu các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước nghiêm túc thực hiện và chỉ đạo doanh nghiệp trực thuộc triển khai đầy đủ, đúng quy định về công bố thông tin tại Nghị định số 81/2015/NĐ-CP ngày 18/9/2015 về công bố thông tin của doanh nghiệp nhà nước (DNNN).

Đối với các cơ quan đại diện chủ sở hữu chưa xây dựng chuyên mục riêng và công bố thông tin của doanh nghiệp theo quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 22 Nghị định số 81/2015/NĐ-CP, Phó Thủ tướng yêu cầu khẩn trương hoàn thiện nội dung này trong tháng 6/2020; gửi kết quả về Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Đối với các doanh nghiệp chưa thực hiện đầy đủ, nghiêm túc việc công bố thông tin trong năm 2019 hoặc trong cả 4 năm 2016 - 2019, Phó Thủ tướng yêu cầu xử lý trách nhiệm đối với người quản lý doanh nghiệp theo hướng khiển trách hoặc cảnh cáo và xử lý vi phạm đối với doanh nghiệp theo quy định tại Nghị định số 81/2015/NĐ-CP; xử phạt nghiêm các doanh nghiệp vi phạm quy định về công bố thông tin theo quy định tại Nghị định số 50/2016/NĐ-CP ngày 01/6/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư; yêu cầu các doanh nghiệp hoàn thiện việc công bố thông tin theo đúng quy định.

Các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước công khai các nội dung xử lý trách nhiệm trên trang thông tin điện tử của mình và gửi về Bộ Kế hoạch và Đầu tư để đăng tải trên địa chỉ http://www.business.gov.vn để tăng cường công khai, minh bạch, đảm bảo sự giám sát của người dân và xã hội đối với việc quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhà nước.

Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước chỉ đạo người quản lý doanh nghiệp tại các doanh nghiệp trực thuộc nâng cao nhận thức và trách nhiệm trong công tác công bố thông tin, xây dựng chính sách hoặc quy định nội bộ về công bố thông tin, xác định trách nhiệm cá nhân tham gia vào việc công bố thông tin trong doanh nghiệp nhà nước.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục tổng hợp, công khai danh sách các cơ quan đại diện chủ sở hữu và doanh nghiệp chưa thực hiện đúng quy định về công bố thông tin theo nội dung nêu trên và việc xử lý vi phạm về công bố thông tin theo quy định; theo dõi, đôn đốc các Bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước thực hiện công bố thông tin và định kỳ tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo quy định tại Nghị định số 81/2015/NĐ-CP; nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Nghị định số 81/2015/NĐ-CP đồng thời với quá trình xây dựng Luật Doanh nghiệp sửa đổi.

Phó Thủ tướng giao Cổng Thông tin điện tử Chính phủ thông tin rộng rãi việc công bố thông tin của doanh nghiệp nhà nước để người dân, xã hội và cơ quan chức năng giám sát việc thực hiện.

Theo Điều 10, Nghị định số 81/2015/NĐ-CP, doanh nghiệp phải định kỳ công bố các thông tin sau đây: a) Chiến lược phát triển của doanh nghiệp; b) Kế hoạch sản xuất - kinh doanh và đầu tư phát triển năm (05) năm của doanh nghiệp; c) Kế hoạch sản xuất - kinh doanh và đầu tư phát triển hàng năm của doanh nghiệp; d) Báo cáo đánh giá về kết quả thực hiện kế hoạch sản xuất - kinh doanh hàng năm và ba (03) năm gần nhất tính đến năm báo cáo; đ) Báo cáo kết quả thực hiện các nhiệm vụ công ích và trách nhiệm xã hội khác (nếu có); e) Báo cáo tình hình thực hiện sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp hàng năm; g) Báo cáo thực trạng quản trị và cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp; h) Báo cáo tài chính sáu (06) tháng và báo cáo tài chính năm của doanh nghiệp; i) Báo cáo chế độ tiền lương, tiền thưởng của doanh nghiệp.