Lạm phát Việt Nam chịu ảnh hưởng ra sao với các nước trong khu vực?

>>>"Bóng ma" lạm phát đình đốn đe dọa kinh tế thế giới

Theo đó, trong báo cáo mới nhất của HSBC Global Research, sau một năm yên ắng so với các nơi khác trên thế giới, đầu năm nay, áp lực giá tại các nền kinh tế ASEAN đã tăng lên đáng kể. Trong đó, nguyên nhân đến từ giá năng lượng và thực phẩm.

Tuy nhiên, nếu so với các nước như Singapore, Thái Lan, Philippines thì Việt Nam nằm trong nhóm được đánh giá là dễ thở hơn với "lạm phát vẫn tương đối trong tầm kiểm soát".

HSBC Global Research cho biết, lạm phát giá năng lượng tại Việt Nam cũng đã kéo dài được một thời gian. Giá vận tải tăng cao vượt lạm phát thực phẩm để trở thành động lực chính thúc đẩy lạm phát toàn phần.

"Tất cả các nền kinh tế đều trải qua tình trạng giá thực phẩm tăng so với cùng kỳ năm trước, với mức lạm phát thực phẩm ở Thái Lan và Indonesia lên mức 5% so với cùng kỳ năm trước. Ở Thái Lan, giá thịt cũng tiếp tục tăng, chủ yếu là do gián đoạn sản xuất thịt heo trong nước vì dịch tả heo châu Phi, đẩy giá các loạt thịt khác lên, ví dụ như thịt gà. Có thể thấy, tình hình ở Việt Nam tốt hơn. Giá thực phẩm chính yếu trong nước tương đối ổn định ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, vẫn xảy ra tình trạng giá năng lượng tăng, giá thực phẩm thế giới cao lên có thể đẩy các chi phí trong nước lên theo", HSBC phân tích.

Trên thực tế, các chuyên gia cho rằng, bên cạnh giá dầu thế giới tăng, nguồn cung xăng dầu trong nước thiếu hụt càng khiến tình trạng khan hiếm năng lượng của Việt Nam nghiêm trọng hơn. Từ tháng 1/2022, nhà máy lọc hóa dầu lớn nhất Việt Nam là Lọc hoá dầu Nghi Sơn đã giảm công suất và gần như không hoạt động vào tháng 2, trước khi nâng công suất lên khoảng 80% vào tháng 3. Tình hình này buộc các cơ quan chức năng phải tìm kiếm nguồn thay thế.

Chính phủ Việt Nam cam kết nhập thêm 2,4 triệu mét khối xăng trong quý II. Trong khi đó, kể từ 1/4, Chính phủ cũng đã cắt giảm thuế bảo vệ môi trường xuống 2.000 đồng đối với xăng và 700 đồng đến 1.000 đồng đối với các loại nhiên liệu khác.

Với áp lực thứ hai đến từ nhóm thực phẩm, HSBC Global Research cho biết, tương tự các nước, Việt Nam cũng trải qua tình trạng tăng giá. Dù vậy, nếu so sánh, tình hình ở Việt Nam lại tốt hơn trong bối cảnh sản xuất thực phẩm chính yếu trong nước tương đối ổn định ở thời điểm hiện tại.

>>>Fed tăng lãi suất "giật mình", Phó Thống đốc NHNN nói gì về lạm phát và tỷ giá?

>>>Rủi ro lạm phát lớn tới đâu?

Nhìn chung, theo đánh giá của HSBC Global Research, mức độ ảnh hưởng của nhóm hàng năng lượng và thực phẩm lên nhóm hàng hóa cơ bản tại Việt Nam không quá nhiều. Việt Nam được giảm nhẹ mức dự báo lạm phát toàn phần trong năm 2022, từ 3,7% xuống còn 3,5% - dưới mức mục tiêu của Chính phủ. Tuy nhiên, các chuyên gia HSBC cũng lưu ý, khi tình huống giá năng lượng cao và kéo dài, đẩy giá cả nói chung lên, nhiều khả năng lạm phát sẽ có lúc vượt qua trần 4% trong nửa sau của năm 2022 nhưng chỉ là tạm thời.

"Nếu tình hình diễn biến phức tạp, NHNN có thể phải điều chỉnh lãi suất thêm 50 điểm cơ bản trong quý III/2022 trước khi tăng lãi suất 3 lần (mỗi lần 25 điểm cơ bản) trong năm 2023", HSBC Global Research nhận định.

Nhận định này tương tự với đánh giá của các tổ chức quốc tế khác về lạm phát ở Việt Nam. Trước đó, trong báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô tháng 6/2022, Ngân hàng Thế giới (World Bank) cho biết, lạm phát tại Việt Nam tuy nhích lên nhưng vẫn thấp hơn đáng kể so với mục tiêu 4% của Chính phủ. Còn Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cho rằng, dự báo lạm phát sẽ tăng sát ngưỡng mục tiêu, đạt 3,9% về cuối năm.

Thông tin về vấn đề này, ông Phạm Chí Quang, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Tiền tệ NHNN cho biết, trong bối cảnh Fed đã tăng lãi suất rất lớn, mặt bằng lãi suất của Việt Nam chỉ tăng rất nhẹ và tỷ giá VND/USD chỉ mất giá nhẹ 2%.

“Chúng ta bám sát, kiên định, ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát, đồng thời hỗ trợ được phục hồi kinh tế. Áp lực thời gian tới về lãi suất và tỷ giá rất lớn trong bối cảnh thay đổi toàn cầu lớn và nhanh, đặc biệt giá dầu biến động, cuộc chiến Nga -Ukraine sau đại dịch với các đợt đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu đã góp phần đẩy mặt bằng lạm phát cao. Mặc dù áp lực điều hành tỷ giá của NHNN thời gian tới rất thách thức, nhưng chúng tôi tin rằng Chính phủ và NHNN hiện hoàn toàn có khả năng kiểm soát bình quân CPI vẫn ở mức 4% như chỉ tiêu đề ra, và NHNN hoàn toàn đủ dư địa chính sách tiền tệ để kiên định chính sách định hướng hạn chế lạm phát nhập khẩu, hỗ trợ phục hồi kinh tế", ông Quang bổ sung.

Trên thực tế, lạm phát giá năng lượng tại Việt Nam cũng đã kéo dài được một thời gian nhưng Chính phủ cũng đang tính thêm các giải pháp như giảm thuế để hạ nhiệt giá xăng dầu. Nhóm thực phẩm cũng trải qua tình trạng tăng giá song Việt Nam tự chủ được lương thực thực phẩm (chiếm 40% rổ hàng hóa), nên áp lực lạm phát ít hơn các nước.