Thượng đỉnh Mỹ- Triều: Cái kết nào được mong đợi nhất?

Hội nghị thượng đỉnh Mỹ -Triều là sự kiện ngoại giao có tầm ảnh hưởng lớn đến khu vực châu Á và thế giới.

Hội nghị thượng đỉnh Mỹ- Triều được coi là một bước đột phá về mặt ngoại giao, mặc dù một số chuyên gia cho rằng hội nghị này là một sai lầm của Washington vì một số yếu tố nhạy cảm chính trị. Tuy nhiên, mục tiêu của hội nghị là để cả hai bên thống nhất các biện pháp xây dựng niềm tin ban đầu, qua đó thu hẹp khoảng cách bất đồng giữa họ.

Về phần mình, Washington đang hy vọng các cuộc thảo luận song phương sẽ là khởi đầu của nhiều cuộc thảo luận khác với Triều Tiên và kết thúc bằng việc Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình hạt nhân của mình.

Kết quả cụ thể không được mong đợi

Các chuyên gia an ninh và chính sách hạt nhân không tin rằng Bình Nhưỡng sẽ từ bỏ công nghệ hạt nhân vốn đã trở thành "vật bất ly thân" của mình.

Trong quá khứ, Bình Nhưỡng đã nói rằng họ sẽ chỉ thực hiện phi hạt nhân hóa nếu một số điều kiện được đáp ứng. Các điều kiện đó bao gồm việc chấm dứt sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Hàn Quốc cũng như chấm dứt sự bảo vệ hạt nhân của Mỹ trong khu vực, một thỏa thuận an ninh mà Washington cam kết sẽ trả đũa thay mặt cho đồng minh nếu họ bị tấn công bằng vũ khí hạt nhân.

"Rủi ro lớn nhất là nếu Mỹ và Triều Tiên đạt một thỏa thuận chính trị tại hội nghị thượng đỉnh này nhưng sau đó lại sụp đổ khi đi sâu vào chi tiết", ông Michael Kovrig, Cố vấn cao cấp tại International Crisis Group nhận định và cho biết, đó là lý do tại sao chúng ta cần một quy trình rõ ràng, từng bước một, liệt kê cụ thể hành động và tạo ra một môi trường an ninh, nơi Triều Tiên thực sự sẵn sàng hành động và Mỹ ở một vị trí giám sát và xác minh những hành động đó.

Ngay cả khi Triều Tiên rời khỏi hội nghị thượng đỉnh nói rằng họ cam kết phi hạt nhân hóa, điều này cũng không đảm bảo bất cứ điều gì. Họ đã đưa ra các cam kết trước đó, và việc giám sát sự tuân thủ một thỏa thuận có thể sẽ là một thách thức.

Định nghĩa "phi hạt nhân hóa"

Trước thềm hội nghị thượng đỉnh, nhiều vấn đề đã được đưa ra mổ xẻ về sự sẵn sàng "phi hạt nhân hóa" của Triều Tiên để đổi lấy sự nới lỏng các lệnh trừng phạt của Mỹ và quốc tế.

Tuy nhiên, nhiều người cho rằng Mỹ và Triều Tiên có thể có những định nghĩa khác nhau về thuật ngữ "phi hạt nhân hóa".

Đối với Mỹ, thuật ngữ này có nghĩa là Triều Tiên từ bỏ vũ khí hạt nhân. Nhưng đối với Bình Nhưỡng, "phi hạt nhân hóa" bao gồm việc chấm dứt các liên minh của Mỹ trong khu vực và xóa bỏ sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Hàn Quốc.

"Đó là một cách định nghĩa khác so với sự phi hạt nhân hóa rộng rãi trên bán đảo Triều Tiên", ông Victor Cha, Giáo sư tại Đại học Georgetown và Cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cho biết.

Thượng đỉnh chỉ là cái cớ?

Một số chuyên gia chính trị cho rằng, đề xuất đàm phán của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un có thể chỉ là một chiêu trò để giành được những nhượng bộ của Mỹ. Theo đó, ông Kim Jong-un đơn giản đang thực hiện lại cách tiếp cận mà những người tiền nhiệm của ông đã theo đuổi trong các nỗ lực hòa bình trước đó.

Đáng lưu ý, cuộc đàm phán 6 bên năm 2003-2009 cho thấy việc Triều Tiên đánh đổi đàm phán lấy tài nguyên, viện trợ, nới lỏng lệnh trừng phạt, hoặc đơn giản là kéo dài thời gian cho chương trình hạt nhân của mình.

Sự đánh đổi của Mỹ 

Kết quả của hội nghị thượng đỉnh sẽ rất quan trọng đối với các quốc gia khác của khu vực châu Á, đặc biệt là Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc, bởi mỗi quốc gia đều có tính toán mục đích riêng của mình.

Giới chuyên gia cho rằng, nếu Triều Tiên kiên quyết yêu cầu Mỹ phải rút quân đội khỏi Hàn Quốc để đổi lấy giải trừ vũ khí hạt nhân theo từng giai đoạn, thì điều đó có thể gửi tín hiệu đến các quốc gia châu Á rằng Washington sẽ không còn duy trì sự hiện diện quân sự ổn định trong khu vực. Và Hàn Quốc và Nhật Bản lúc đó sẽ dễ bị tấn công bởi các tên lửa tầm ngắn của Triều Tiên.

Tuy nhiên, việc Mỹ giảm sự hiện diện trong khu vực lại được coi là có lợi cho Bắc Kinh và Moscow, những người muốn ngăn chặn sự thống trị của Mỹ ở Bắc Á.

Dù cái kết của hội nghị thượng đỉnh Mỹ- Triều như thế nào, thì cũng sẽ tác động rất lớn đến tình hình an ninh thể giới nói chung và khu vực châu Á nói riêng.