Những vướng mắc trong việc khởi kiện các doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm xã hội

Để bảo vệ quyền lợi của người lao động, BHXH Việt Nam đang thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm giảm nợ đọng xuống mức thấp nhất. Cùng với các hoạt động thanh tra, kiểm tra chuyên ngành, các cơ quan BHXH địa phương đã chủ động công bố danh sách các doanh nghiệp nợ, chuyển hồ sơ đề nghị cơ quan công an điều tra xử lý.

Nhiều doanh nghiệp nợ hàng chục tỷ đồng

Hiện nay, tình trạng trốn đóng, nợ đọng BHXH với số tiền lớn, cố tình chây ỳ và thời gian nợ kéo dài của các doanh nghiệp vẫn diễn ra thường xuyên tại nhiều địa phương, gây khó khăn trong việc bảo đảm quyền lợi cho người lao động. Ông Mai Đức Thắng - Phó Trưởng ban Thu (BHXH Việt Nam) cho biết mặc dù số thu trong quý I/2019 đạt kết quả tốt, nhưng hiện số nợ bảo hiểm cũng tăng cao, đòi hỏi ngành bảo hiểm xã hội phải quyết liệt thực hiện các giải pháp giảm nợ.

Có thể bạn quan tâm

• 

  Doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội, người lao động khốn khổ

  11:05, 20/12/2018

• 

  “Chặn” lạm dụng, trục lợi quỹ bảo hiểm xã hội

  11:25, 17/10/2018

• 

  Nhức nhối nợ đọng bảo hiểm xã hội

  11:00, 24/09/2018

Thông tin về tình hình nợ đọng bảo hiểm xã hội, ông Mai Đức Thắng cho biết, tính đến hết tháng 2/2019, tổng số nợ phải tính lãi trong toàn quốc là 6.654 tỷ đồng, so với thời điểm cuối năm 2018 tăng 1.300 tỷ đồng. Đáng chú ý, những doanh nghiệp nợ với con số “khủng” trên 10 tỷ đồng tập trung phần lớn ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh vì tập trung nhiều doanh nghiệp, thu hút đông đảo lao động từ các địa phương khác đến sinh sống và làm việc. Cụ thể, đứng đầu danh sách là Công ty cổ phần LILAMA 3 (Hà Nội) nợ với số tiền hơn 32 tỷ đồng. Tiếp đến là Công ty TNHH Nam Phương (TP.HCM) nợ gần 29 tỷ. Công ty CP Mai Linh miền Nam nợ gần 28 tỷ đồng; Công ty CP Dịch vụ Bưu chính viễn thông Sài Gòn  nợ gần 28 tỷ đồng... 

Doanh nghiệp nợ đọng BHXH sẽ bị thanh tra liên tục trong thời gian tới (Ảnh minh họa)

Chỉ ra nguyên nhân tình trạng nợ bảo hiểm xã hội có xu hướng gia tăng, Phó Tổng Giám đốc  BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh cho biết, chủ yếu do tình hình sản xuất của các đơn vị đang gặp khó khăn, một số đơn vị có ý thức chấp hành chưa tốt quy định về đóng BHXH, BHYT, BHTN; số lượng đơn vị phá sản, giải thể, mất tích và chủ bỏ trốn còn cao. Ngoài ra, trong tổ chức thực hiện, ý thức chấp hành pháp luật của các chủ sử dụng lao động cũng chưa tốt. Không ít doanh nghiệp dù hoạt động sản xuất, kinh doanh vẫn bình thường, vẫn có lợi nhuận, lương thưởng cho người lao động đầy đủ nhưng lại cố tình chây ỳ, nợ bảo hiểm xã hội.

Người lao động, một mặt do sức ép việc làm, một mặt do chưa hiểu biết đầy đủ về chính sách cho nên chưa chủ động đấu tranh với chủ sử dụng lao động, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân.

Còn vướng mắc trong quy trình khởi tố.

Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam – ông Ngọ Duy Hiểu cho biết, tổ chức Công đoàn Việt Nam với tư cách là cơ quan đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, trong những năm qua đã luôn chủ động trong việc tham gia, góp ý kiến xây dựng và triển khai thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT, Luật Việc làm; huy động và phối hợp nhiều nguồn lực khác nhau để cùng thực hiện việc tuyên truyền, phổ biến, tham gia thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật BHXH, BHYT, BHTN để đoàn viên, người lao động tham gia BHXH, BHYT, BHTN được hưởng đúng, đủ, kịp thời chế độ, quyền lợi của mình.

Trước tình hình các doanh nghiệp nợ đọng BHXH ngày càng tăng cao, năm 2014, Tổng Liên đoàn đã chủ trì ký kết Chương trình phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Thanh tra Chính phủ, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội và BHXH Việt Nam về giám sát việc thực hiện pháp luật BHXH trong các loại hình doanh nghiệp. Từ đó đến nay, bình quân mỗi năm, Đoàn giám sát liên ngành cấp Trung ương do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chủ trì đã thực hiện giám sát tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN tại 15 - 20 doanh nghiệp thuộc 4 – 6 tỉnh, thành phố.

Trong thời gian qua, tại 5 địa phương được Đoàn giám sát liên ngành thực hiện giám sát có tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN lên tới trên 332 tỷ đồng. Có 7/14 doanh nghiệp được giám sát thường xuyên chậm đóng, nợ đóng tiền BHXH, BHYT, BHTN (trong khoảng 1 – 3 tháng) với tổng số tiền chậm đóng và nợ đóng BHXH trên 28 tỷ đồng. Tại 14 doanh nghiệp được giám sát, có trên 1.200 người lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN bắt buộc nhưng chưa được doanh nghiệp thực hiện các thủ tục để tham gia theo quy định của pháp luật...

Kết thúc giám sát, Đoàn giám sát liên ngành đã đưa ra trên 130 kết luận, kiến nghị đối với các doanh nghiệp và các cơ quan chức năng của 5 tỉnh, thành phố nhằm nâng cao hiệu quả việc thực hiện các quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN. Tại thời điểm giám sát, gần 11 tỷ đồng tiền nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN đã được các doanh nghiệp khắc phục.

Đối vướng mắc trong việc Công đoàn khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH, theo ông Ngọ Duy Hiểu nguyên nhân do chưa có sự đồng nhất giữa các quy định của Luật BHXH, Bộ Luật Lao động, Luật Tố tụng Dân sự... Bởi có luật thì quy định Công đoàn cơ sở được khởi kiện, có luật quy định phải có chữ ký uỷ quyền của từng người lao động. Trong khi đó có những doanh nghiệp có tới hàng vạn lao động. Do đó khi Công đoàn tiến hành khởi kiện, nộp hồ sơ, nhưng nhiều nơi toà án từ chối thụ lý vụ án. Ngoài ra, rất ít cán bộ Công đoàn cơ sở đứng ra để khởi kiện chủ sử dụng lao động, bởi họ sợ ảnh hưởng đến quyền lợi của mình… 

Để việc khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH được diễn ra thuận lợi, trong thời gian tới, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam mong muốn được làm việc với Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Toà án Nhân dân Tối cao, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, BHXH Việt Nam để tìm ra giải pháp, điều chỉnh, những vướng mắc hiện nay; sớm có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc Công đoàn đại diện người lao động khởi kiện chủ doanh nghiệp nợ BHXH, để các cấp Công đoàn khi chuyển hồ sơ sang, toà án sẽ tiếp nhận và các cơ quan tiến hành khởi tố hình sự đối với doanh nghiệp nợ BHXH.

Về phía tổ chức Công đoàn với chức năng đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của người lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam sẽ giao cho Công đoàn cấp trên cơ sở để khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH, bảo đảm quyền lợi cho người lao động.