"Nói không" tình trạng xin cho trong thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại

Văn phòng Chính phủ mới có Thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp về Nghị định hướng dẫn chi tiết Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.

Nghị quyết số 171/2024/QH15 về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất đã có quy định về không gian, quy mô, đối tượng, điều kiện thí điểm rất rõ ràng, Nghị định cần quy định cụ thể để đảm bảo tính khả thi, triển khai được trong thực tiễn.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục tổng hợp và nghiên cứu ý kiến góp ý của các bộ, ngành, địa phương, tổ chức cá nhân liên quan, tập trung hoàn thiện dự thảo Nghị định theo hướng:

Quy định rõ cách thức, trình tự, thủ tục, hồ sơ, trách nhiệm, thẩm quyền cụ thể của từng cơ quan đối với từng trường hợp: tổ chức kinh doanh bất động sản nhận quyền sử dụng đất; trường hợp tổ chức kinh doanh bất động sản đang có quyền sử dụng đất; tổ chức kinh doanh bất động sản được các tổ chức đang sử dụng đất thành lập để thực hiện dự án nhà ở thương mại trên diện tích của cơ sở sản xuất, kinh doanh phải di dời do ô nhiễm môi trường, cơ sở phải di dời theo quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị,... để đảm bảo triển khai được trong thực tiễn.

Bổ sung quy định rõ các nguyên tắc, tiêu chí, thứ tự ưu tiên lựa chọn các dự án vào Danh mục khu đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm đảm bảo công khai minh bạch (như di dời các cơ sở ô nhiễm, chỉnh trang đô thị, khu vực có quy hoạch chi tiết,…), không để xảy ra tình trạng xin cho. Nghiên cứu bổ sung quy định chuyển tiếp, quy định trách nhiệm của chủ đầu tư dự án trong bố trí nhà ở xã hội theo pháp luật về nhà ở, rà soát thống nhất các khái niệm trong dự thảo Nghị định.

Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị định theo ý kiến góp ý của các Bộ, ngành địa phương, tổ chức, cá nhân liên quan, gửi Bộ Tư pháp thẩm định theo đúng quy định pháp luật liên quan, trình Chính phủ xem xét trước 10/3/2025.

Có thể thấy, đây là mốc thời gian quan trọng trong việc triển khai các dự án nhà ở thương mại thí điểm và bảo đảm rằng các dự án này sẽ được thực hiện một cách minh bạch, công khai, góp phần vào sự phát triển của thị trường bất động sản cũng như cải thiện chất lượng đời sống của người dân.

Trước đó, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.

Theo Nghị quyết, việc thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất để thực hiện dự án thí điểm được thực hiện thông qua việc chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai. Đồng thời, tổ chức kinh doanh bất động sản phải đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật về đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản.

Liên quan đến vấn đề này, Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) cũng đã có văn bản góp ý. Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA cho biết, tại Khoản 1, Điều 3 của Dự thảo Nghị định quy định các cơ quan nhà nước có thẩm quyền “rà soát, tổng hợp danh mục khu đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm trên địa bàn; lập hồ sơ báo cáo UBND cấp tỉnh” vừa phải đáp ứng điều kiện “phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị” và “phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương đã được phê duyệt”; vừa phải đáp ứng mục tiêu, yêu cầu thực hiện “dự án thí điểm” của từng địa phương.

Tuy nhiên, thực tế mỗi địa phương sẽ có ưu tiên khác nhau trong việc thực hiện “dự án thí điểm” để bảo đảm hiệu quả việc sử dụng quỹ đất “có giới hạn” theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 4 “Nghị quyết thí điểm của Quốc hội”.

HoREA cũng đề xuất tổ chức kinh doanh bất động sản lập dự án đầu tư và được nộp hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư. Đồng thời, chấp thuận nhà đầu tư thực hiện dự án thí điểm ngay sau khi hoàn thành việc thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại khoản 1 Điều 3 và khoản 1 Điều 5 của Nghị định này để thực hiện dự án thí điểm.

Tổ chức kinh doanh bất động sản cần được tạo cơ chế thực hiện dự án thí điểm dành diện tích đất nhà ở xã hội trong phạm vi dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại hoặc bố trí tại vị trí khác ngoài phạm vi dự án hoặc đóng tiền tương đương giá trị quỹ đất đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.

Ông Lê Hoàng Châu cho biết, bối cảnh thị trường hiện nay rất cần thiết bổ sung quy định tạo thuận lợi cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai thực hiện “Nghị quyết thí điểm” tại địa phương, nhất là tại các đô thị lớn.