Nước Anh rơi vào khủng hoảng sau khi Thủ tướng từ chức

CẨM ANH• 21/10/2022 04:30

Thủ tướng Anh Liz Truss đã tuyên bố từ chức chỉ sau hơn một tháng đảm nhiệm chức vụ. Điều này có thể khiến nước Anh rơi vào khủng hoảng.

>>“Kinh tế học nhỏ giọt” của tân Thủ tướng Anh

Thủ tướng Anh Liz Truss thông báo từ chức. Ảnh: Reuters

Thủ tướng Anh Liz Truss tuyên bố từ chức. Ảnh: Reuters

Với quyết định này, bà Liz Truss sẽ trở thành Thủ tướng tại vị ngắn nhất từ trước đến nay của Anh quốc. Phát biểu trước Văn phòng Thủ tướng ở Số 10 Phố Downing, London, bà Truss thừa nhận không thể thực hiện những lời hứa khi tranh cử lãnh đạo đảng Bảo thủ và đã đánh mất sự tín nhiệm của đảng dành cho bà.

"Tôi được đảng Bảo thủ bầu ra với nhiệm vụ phải thay đổi điều này. Chúng tôi đã giải quyết hóa đơn năng lượng và cắt giảm Bảo hiểm Quốc gia. Chúng tôi đặt ra tầm nhìn về nền kinh tế tăng trưởng cao, thuế thấp, sẽ tận dụng được các quyền tự do của Brexit", bà nói. "Mặc dù vậy, căn cứ vào tình hình, tôi không thể hoàn thành nhiệm vụ mà đảng Bảo thủ đã giao phó. Do đó, tôi đã nói chuyện với nhà Vua để thông báo sẽ từ chức lãnh đạo đảng Bảo thủ".

Trước đó, gói kích thích kinh tế và chương trình cắt giảm thuế trị giá 45 tỷ GBP được bà Truss cam kết từ giai đoạn tranh cử được công bố tháng trước nhằm đưa nền kinh tế thoát khỏi trạng thái trì trệ. Tuy nhiên, thị trường tài chính Anh phản ứng dữ dội trước thông tin này.

Các nhà đầu tư liên tục bán tháo trái phiếu, giá trị đồng GBP so với đồng USD tụt xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ, buộc Ngân hàng Trung ương Anh phải vào cuộc và chi hàng chục tỷ GBP mua lại trái phiếu để bình ổn thị trường.

>>Thủ tướng Anh và mớ hỗn độn “Kinh tế học nhỏ giọt”

Bộ trưởng Tài chính Jeremy Hunt, bên cạnh Thủ tướng Liz Truss và Lãnh đạo Hạ viện Penny Mordaunt, tại một cuộc họp của Hạ viện. Ảnh: Reuters

Điều này đẩy mức độ tín nhiệm với Thủ tướng Truss rơi xuống mức thấp nhất so với bất kỳ Thủ tướng Anh nào kể từ đầu những năm 1990.

Giới quan sát nhận định, chính trường nước Anh đang rơi vào tình trạng hỗn loạn chưa từng có. Việc nước Anh sẽ có một nhà lãnh đạo thứ ba nhậm chức kể từ cuộc tổng tuyển cử cuối cùng diễn ra là một tình huống chưa từng có trong thời bình. Dự kiến sau khi bà Truss từ chức, có khả năng một nhà lãnh đạo mới có thể sẽ sớm được lựa chọn bởi các Nghị sĩ thuộc đảng Bảo thủ.

Những cái tên quen thuộc sẽ trở lại cuộc đua giành chức vụ Thủ tướng Anh gồm Rishi Sunak, cựu Bộ trưởng Tài chính Anh; Penny Mordaunt, lãnh đạo Hạ viện và ông Jeremy Hunt, Bộ trưởng Tài chính đương nhiệm.

Thậm chí, giới bình luận chính trị Anh cũng đang để ngỏ khả năng ông Boris Johnson trở lại chính trường khi một số người ủng hộ ông Johnson tại Hạ viện tuyên bố trong những tuần gần đây rằng việc ông từ chức là một sai lầm.

Tuy nhiên, một quá trình gấp rút như vậy sẽ chỉ làm gia tăng sự phản đối từ phe đối lập và một cuộc tổng tuyển cử sẽ được tiến hành sớm. Các đảng Lao động, Đảng Quốc gia Scotland và Đảng Dân chủ Tự do đã kêu gọi tổ chức một cuộc tổng tuyển cử ngay lập tức khi cho rằng đảng Bảo thủ không còn có quyền điều hành nước Anh.

Theo kết quả khảo sát mới đây của hãng thăm dò Opium cho thấy nếu một cuộc tổng tuyển cử được tổ chức ngay lúc này, Công đảng sẽ giành thắng lợi áp đảo với 411/650 ghế trong Nghị viên. Trong khi đó, đảng Bảo thủ sẽ mất 219 ghế và chỉ còn 137 ghế, đảng Dân chủ Tự do có 39 ghế và đảng Dân tộc Scotland (SNP) có 37 ghế.

Ông Paul Dales, nhà kinh tế trưởng của Vương quốc Anh tại Capital Economics, cho biết , việc bà Truss từ chức là điều hoàn toàn có thể thấy trước và Thủ tướng mới sẽ cần phải làm nhiều hơn nữa để lấy lại niềm tin của thị trường tài chính, cũng như của người dân Anh và uy tín của đảng Bảo thủ.

"Anh vẫn tiếp tục ghi nhận các chỉ số kinh tế theo chiều hướng xấu ngay cả khi niềm tin của thị trường đã được khôi phục. Nguy cơ lạm phát vẫn mạnh ngay cả khi nền kinh tế suy yếu. Nếu đảng Bảo thủ không hành động cẩn thận, tổn thất sẽ còn nghiêm trọng hơn", ông Dales nhận định.