"Nút thắt” để kích hoạt dòng vốn đầu tư vào Vietnam Airlines

Trước sự ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, hiện Vietnam Airlines đã ước tính lỗ ròng 15.000 tỷ đồng, dù thị trường nội địa đã dần phục hồi. 

Theo đó, để vực dậy, Vietnam Airlines đang cần Chính phủ hỗ trợ lên tới 12.000 tỷ đồng. Phương án được đề xuất là phát hành thêm cổ phiếu cho các cổ đông hiện hữu.

Ngay sau đề xuất của Vietnam Airlines, Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) đã bày tỏ mong muốn được tham gia tái cơ cấu Vietnam Airlines, với mục tiêu trở thành cổ đông của doanh nghiệp này.

Hiện hãng hàng không này đang vướng vào một số khó khăn mà không thể giải quyết một sớm một chiều.

Trước hết, nếu Vietnam Airlines tăng vốn theo phương án phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu thì vướng Luật Chứng khoán, do doanh nghiệp này đang lỗ luỹ kế theo báo cáo tài chính quý I, nếu muốn "vượt rào" cần phải trình Quốc hội.

Bên cạnh đó, Vietnam Airlines chưa có phương án kinh doanh tổng thể lâu dài, cho nên khó có thể dự báo được tương lai của khoản đầu tư hàng nghìn tỷ đồng này, trong trường hợp SCIC đồng ý chi tiền.

"Trước đây chúng tôi đã có thời gian thực hiện sở hữu hãng hàng không Jetstar Pacefic, hiện cũng đang thuộc Vietnam Airlines nên chúng tôi cũng có kinh nghiệm phần nào. Vietnam Airlines nhu cầu vốn cỡ 12.000 tỷ đồng, trong đó phương án đề xuất ngân hàng cho vay tái cấp vốn khoảng 4.000 tỷ, còn 8.000 tỷ sẽ thu hút cổ đông hiện hữu thông qua phát hành. Như vậy, giả sử phát hành theo mệnh giá, SCIC sẽ thay mặt Nhà nước đầu tư vào tương đương 85% của 8.000 tỷ đó. Với con số đó, nếu được Chính phủ thì chúng tôi đã sẵn sàng có thể thực hiện được và không gặp bất cứ khó khăn nào ở thời điểm này", Phó Tổng giám đốc SCIC Đinh Việt Tùng nhận định.

Hiện ủy ban quản lý vốn nhà nước đang sở hữu 86% cổ phần của Vietnam Airlines tức là cần khoảng 6.800 tỷ đồng để mua số cổ phần phát hành thêm tương ứng.

Ủy ban quản lý vốn nhà nước cũng là chủ sở hữu của SCIC, tuy nhiên ngay bây giờ SCIC vẫn chưa thể đầu tư vào Vietnam Airlines.
Ông Đinh Việt Tùng cho biết: "Việc để SCIC có thể tham gia thay Ủy ban quản lý vốn nhà nước đầu tư theo quyền cổ đông hiện hữu vào Vietnam Airlines cần có sự cho phép của Quốc hội. Luật 69 hiện nay mới chỉ cho phép thực hiện chuyển giao vốn từ cơ quan đại diện sở hữu vốn nhà nước này sang cơ quan đại diện sở hữu vốn nhà nước khác, việc chuyển giao quyền đầu tư theo quyền cổ đông hiện hữu thì chưa có".

Bên cạnh đó, tại khoản 6, điều 5 Luật 69, cơ quan chủ sở hữu và doanh nghiệp nhà nước thực hiện đầu tư phải đảm bảo nguyên tắc phát triển vốn. Trong giai đoạn hiện nay, SCIC không thể đảm bảo khoản đầu tư vào Vietnam Airlines sẽ bảo toàn, và phát triển vốn, vì chưa thể dự báo thời điểm doanh nghiệp hàng không này phục hồi.

Một vấn đề nữa là theo Luật 69, kinh doanh vận tải hàng không - lĩnh vực hoạt động của Vietnam Airlines không thuộc ngành nghề Nhà nước phải đầu tư vốn. Vì vậy, Vietnam Airlines phải xây dựng phương án tổng thể, để công khai, minh bạch, rõ ràng.

Vietnam Airlines là hãng hàng không quốc gia, hơn nữa trong hệ sinh thái của Vietnam Airlines có rất nhiều lĩnh vực hoạt động có hiệu quả không chỉ là vận tải hàng không mà còn các lĩnh vực phụ trợ khác. Việc giữ và duy trì được các ngành hoạt động này là cần thiết.

Bên cạnh đó, Vietnam Airlines có các khoản vay, có bảo lãnh của Chính phủ. Bởi vậy, việc can thiệp của Nhà nước vào Vietnam Airlines là hết sức cần thiết và đảm bảo cho chiến lược phát triển của Vietnam Airline trong 5 năm tiếp theo.

Nếu SCIC được chỉ định thay mặt cho nhà nước thực hiện vai trò đại diện thông qua việc tăng vốn vào Vietnam Airlines, đây sẽ là dòng vốn lớn để có thể vực dậy và tăng sức chống chịu của doanh nghiệp này.