Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nói về chuyện "đạo đức và ứng xử xuống cấp"

Trả lời chất vấn về đạo đức xã hội, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nhìn nhận đây là vấn đề lớn và không ai có thể nói tất cả hành vi của mình đều là chuẩn mực.

“Thực trạng đạo đức xã hội và ứng xử xuống cấp là có thật. Nhiều tài liệu đánh giá xuống cấp đáng báo động ở một số mặt, thể hiện rõ ở các hành vi phạm tội, các hành vi gian dối, không trung thực, bị đồng tiền chi phối”, Phó thủ tướng nói.

Phó thủ tướng nhận định câu chuyện văn hóa, đạo đức là câu chuyện mấy chục năm, trăm năm, thậm chí dài hơn. Hiện tượng xuống cấp bắt đầu có hiện tượng khi chúng ta chuyển đổi sang cơ chế thị trường, bắt đầu đổi mới thì thấy rõ hơn.

"Nhưng cái mặt mà chúng ta cũng không quên là những mặt đạo đức, văn hóa được làm nên bởi nhân dân, làm nên đất nước đó. Thế giới nói nhiều điểm nhưng có 5 điểm thường nói" - Phó Thủ tướng nói.

Thứ nhất, Việt Nam có lòng yêu nước và tinh thần dân tộc, chúng ta không dám nói hơn nhưng không kém quốc gia nào. Chỉ một ví dụ nhỏ như đội tuyển U23 Việt Nam, cả dân tộc, mọi người náo nức.

Thứ hai là đạo đức còn nằm ở tình yêu thương đồng loại. “Có đất nước nào mà dịch bệnh, lũ lụt như vừa rồi người dân thương nhau, giúp đỡ nhau đến vậy”, Phó thủ tướng nói.

Thứ ba là người dân luôn hòa ái, cởi mở, thân thiện, là điểm đến hấp dẫn của du lịch.

Thứ tư là tính yêu lao động, chịu thương chịu khó. Theo Phó thủ tướng, nếu không có đức tính này thì không thể thu hút đầu tư nước ngoài và phát triển như hôm nay.

Thứ năm, đó là sự vươn lên, tinh thần học hỏi. Nhân dân Việt Nam ta, như các đại biểu Quốc hội đã thấy, là toàn dân quan tâm đến giáo dục.

“Như vậy để thấy các hiện tượng xuống cấp là đáng báo động, nhưng không phải vì thế mà nhìn nhận đạo đức xã hội và con người Việt Nam một cách thiếu công bằng”, Phó thủ tướng chia sẻ.

Phân tích về nguyên nhân, nhiều ý kiến nhận định nguyên nhân khách quan là do mặt trái của kinh tế thị trường, mạng xã hội. Chủ quan về yếu kém của văn hóa, giáo dục. Phó Thủ tướng Đam chia sẻ thêm 3 nguyên nhân.Thứ nhất, trong mỗi con người và xã hội thì đấu tranh giữa cái tốt, cái xấu là cuộc đấu tranh từ khi có xã hội loài người, chưa có lúc nào bên ác thắng tuyệt đối bên xấu, cũng chưa lúc nào bên xấu thắng bên ác. Thứ hai, cả thế giới, khi có sự suy yếu về đạo đức thì không chỉ do giáo dục, do văn hóa mà do bất cập của cả hệ thống. Thể chế quản lý về pháp luật, kinh tế, xã hội, trong đó có văn hóa, giáo dục. Thứ ba, kinh tế thị trường, đặc biệt gần đây có mặt trái về Internet, mạng xã hội nhưng đây là những mặt trái không bao giờ mất hẳn. Chúng ta phải tiếp cận cả mặt trái, phòng ngừa, thúc đẩy để nó tốt lên.

Giải pháp đã có nhiều, song Phó thủ tướng cho rằng muốn góp phần cho cái tốt nhiều lên thì phải làm cho toàn dân hiểu rõ cái gì tốt, cái gì xấu. “Có những thứ tưởng dễ những không phải. Ví dụ ăn cắp ai cũng biết là xấu, nhưng ăn cắp thời gian thì không mấy ai nghĩ đó là ăn cắp”, Phó thủ tướng dẫn chứng.

Ông Vũ Đức Đam đặc biệt lưu ý trong 4 chữ đức - trí - thể - mỹ thì không chỉ lưu ý đến chữ đức mà lưu ý đến chữ mỹ, đặc biệt lưu ý đến các ngành nghệ thuật và các tôn giáo, tín ngưỡng. Bởi vì những tác phẩm nghệ thuật hay là những tấm gương giáo dục đạo đức tốt nhất. Những hoạt động văn hóa tín ngưỡng đúng mực, đúng pháp luật thì sẽ giúp cho cái tốt nảy nở trong con người một cách bền vững.

Đặc biệt, Phó thủ tướng lưu ý chúng ta phải thật sự chú trọng các vấn đề xã hội, trong đó có đạo đức và văn hóa. “Đây là nhược điểm phổ biến của hầu hết quốc gia đang phát triển, khi bị sức ép từ tăng trưởng kinh tế thì người ta coi văn hóa, đạo đức là vấn đề chưa làm ra tiền trong ngắn hạn, chưa cháy nhà chết người nên chưa thực sự quan tâm”, Phó thủ tướng phân tích.