Volkswagen và sự trở lại “thần kỳ” sau vụ bê bối lịch sử

NGUYỄN CHUẨN• 19/11/2022 04:00

Có những quyết định tích cực về đạo đức trong kinh doanh đôi khi cứu rỗi cho doanh nghiệp khỏi bờ vực sụp đổ. Đó cũng là cái cách mà Volkswagen tìm lại mình sau vụ bê bối lịch sử năm 2015.

>>>Volkswagen ra mắt “thuê bao ô tô”

Vụ bê bối lịch sử của Volkswagen

Volkswagen được biết đến là tập đoàn sản xuất xe ô tô lớn nhất nước Đức, sở hữu nhiều thương hiệu cao cấp như Volkswagen, Audi, Bentley, Lamborghini… Tuy nhiên, nhà sản xuất ô tô này đã từng vướng vào một vụ bê bối lịch sử khi Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) đưa ra thông báo cho biết 480.000 xe mang thương hiệu Volkswagen và Audi đã được bán ra thị trường có sử dụng phần mềm gian lận khí thải vào tháng 9/2015.

Volkswagen được biết đến là tập đoàn sản xuất xe ô tô lớn nhất nước Đức.

Volkswagen là tập đoàn sản xuất xe ô tô lớn nhất nước Đức từng dính vào vụ bê bối lịch sử.

Trong vòng một năm tiếp theo, hàng loạt gian lận của Volkswagen lần lượt bị phơi bày khi tập đoàn này thừa nhận có 11 triệu phương tiện mà hãng đã bán ra thị trường toàn cầu có lượng khí thải thực tế vượt tiêu chuẩn khoảng 10 - 40 lần. Ngay lập tức, giá cổ phiếu của Tập đoàn giảm hơn 60% so với mức cao nhất đạt được vào đầu năm 2015.

Tiếp đó, doanh số bán xe của hãng liên tục giảm trong 12 tháng sau đó trên thị trường toàn cầu. Nhưng chưa hết, Volkswagen còn phải chi trả 30 tỷ USD cho các khoản phạt và chi phí sửa chữa sai lầm, và đối diện với hàng nghìn vụ kiện từ các nhà đầu tư, khách hàng và các cơ quan quản lý trên toàn cầu.

Những tổn thất được lượng hoá vào khoảng 80 tỷ USD, lớn hơn cả giá trị vốn hoá của Tập đoàn tính theo giá cổ phiếu tại thời điểm đó. Nhưng, còn những mất mát về danh tiếng, thương hiệu và con người là những thiệt hại khó có thể đong đếm.

Quá trình hồi phục

Một trong những bước đi đầu tiên của Volkswagen trên con đường hồi phục là thay thế đội ngũ lãnh đạo. CEO Martin Winterkorn bị buộc từ chức và được thay thế bởi Matthias Müller, người trước đó đứng đầu thương hiệu Porsche. Chưa hết, tập đoàn này còn thay thế 7 trong số 10 lãnh đạo cao nhất, đồng thời với quá trình cắt giảm 30.000 vị trí làm việc để giảm thiểu chi phí trong bối cảnh khó khăn.

Ngay khi nhận nhiệm vụ mới, CEO Müller quyết định tái cấu trúc toàn bộ hệ thống, mà việc đầu tiên là giảm số lượng các nhà quản lý phải báo cáo công việc trực tiếp với CEO xuống 50%. Mục tiêu lớn nhất của quá trình tái cấu trúc là giúp Volkswagen có hệ thống lãnh đạo và báo cáo đơn giản hơn, từ đó hoạt động của doanh nghiệp trở nên hiệu quả, linh hoạt hơn nhờ các quyết định thông minh, tức thời và nhanh chóng.

Matthias Müller, người đàn ông này đã có những bước đi táo bạo cứu Volkswagen khỏi sự sụp đổ.

Sau khi thay đổi lãnh đạo và tái cấu trúc hệ thống, Volkswagen tiến hành chiến lược phát triển mới. Việc tái định hướng chiến lược diễn ra tại mỗi thương hiệu thuộc Tập đoàn, bao gồm Audi, Bentley, Bugatti, Lamborghini, Porsche, SEAT, Skoda, Volkswagen và cả bộ phận xe mô tô Ducati, với mục tiêu tập trung mạnh vào phân khúc của từng nhãn hàng. Sau tất cả, Volkswagen cắt giảm lương, thưởng của các lãnh đạo cấp cao xuống 37% ngay năm đầu tiên nhậm chức.

Việc tái cấu trúc và tái định hướng chiến lược mạnh mẽ của CEO Müller trong thời điểm đó đã mang lại tình trạng cân bằng trong hoạt động của tổ chức trong thời gian ngắn và là bước chạy đà cần thiết cho chặng đường phát triển tiếp theo của Volkswagen. Tuy nhiên, những quyết định quan trọng về nhân sự của ban lãnh đạo cũng được coi là một trong những yếu tố góp phần cho sự trở lại của thương hiệu này.

>>>Vì sao chiến dịch “cá tháng 4” của Volkswagen đại bại?

>>>Volkswagen: Khi niềm tin trở lại!

Quyết định của Volkswagen

Để tiếp tục quá trình hồi phục và định hướng phát triển của tập đoàn trong tương lai, từ tháng 6/2019, Volkswagen đã đưa ra một trong những quyết định mang tính chất đạo đức kinh doanh tích cực khi nhà sản xuất ô tô của Đức đã loại bỏ việc sa thải bắt buộc tại các nhà máy của thương hiệu cốt lõi ở Đức trong vòng 10 năm, ngay cả khi họ muốn cắt giảm chi phí và thích ứng với việc số hóa ngày càng tăng.

"Gã khổng lồ" ô tô của Đức đã trở lại trên bờ vực của sự sụp đổ.

Theo đó, Volkswagen đã áp dụng bằng cách sẽ không lấp đầy các công việc trống, công ty sẽ không thuê người thay thế công nhân nghỉ việc. Do đó, họ có thể loại bỏ tới 7.000 vị trí và tiết kiệm được 5,9 tỷ euro. Nhưng, điều quan trọng là các công nhân hiện có trong các hoạt động của Volkswagen tại Đức sẽ không phải đối mặt với việc bị sa thải trong mười năm.

Giám đốc hội đồng nhân viên Bernd Osterloh của Volkswagen cho biết trong một tuyên bố của công ty rằng “điều này đã gửi một thông điệp quan trọng đến người lao động: Dù kỹ thuật số mang lại sự thay đổi, nhưng việc làm tại Volkswagen vẫn được đảm bảo”. Ông cho biết thêm, bất kỳ công việc nào bị cắt giảm đều phải “thực sự dư thừa”.

Trên thực tế, không sa thải là một chính sách thông minh vì nó nâng cao tinh thần của người lao động. Bởi theo một nghiên cứu trên 20 công ty lớn của The Harvard Business Review đã chỉ ra rằng, những người lao động còn lại sau khi những người công nhân khác bị sa thải sẽ bị giảm 20% hiệu suất công việc. Bên cạnh đó, một nghiên cứu tương tự từ Đại học Texas cho thấy, việc sa thải cũng có tác động tiêu cực đến hiệu suất cổ phiếu và lợi nhuận của doanh nghiệp.

Có thể nói, ngay tại bờ vực của sự sụp đổ, một trong những hãng sản xuất ô tô lớn nhất thế giới với lịch sử hơn 70 năm này đã có sự quay trở lại ngoạn mục. Ngoài những chiến lược hợp lý, rõ ràng người ta đã nhìn thấy ở Volkswagen một quyết định mang tính chất tích cực về đạo đức trong kinh doanh, điều này đã giúp cải thiện năng suất của nhân viên và khuyến khích họ trung thành với tầm nhìn của doanh nghiệp trong dài hạn, đưa công ty trở lại quỹ đạo thành công.