"Nóng" căng thẳng Trung Quốc - Đài Loan

CẨM ANH• 06/10/2021 15:45

Căng thẳng Đài Loan với Trung Quốc đang ở tình trạng nghiêm trọng nhất trong hơn 40 năm qua, sau khi Bắc Kinh điều số lượng lớn máy bay áp sát hòn đảo.

Đài Loan và Trung Quốc đang ở trong tình

Căng thẳng giữa Đài Loan và Trung Quốc đang ở trong tình trạng xấu nhất trong 40 năm qua

Tình hình ở eo biển Đài Loan đang nóng lên trong thời gian qua khi trong 4 ngày từ 1/10, Trung Quốc điều động gần 150 máy bay vào vùng nhận dạng phòng không của hòn đảo. Người đứng đầu cơ quan phòng vệ Đài Loan Khâu Quốc Chính nói trong phiên họp của Lập pháp Viện, khi tình hình căng thẳng giữa 2 bờ eo biển Đài Loan leo thang, rủi ro có thể xảy ra ở khu vực nhạy cảm này.

Trung Quốc đại lục sẽ đủ khả năng thực hiện một cuộc tấn công toàn diện nhằm vào Đài Loan năm 2025, thời điểm họ có thể đạt chi phí và mức độ tổn thất thấp nhất. Họ đã có khả năng tấn công Đài Loan vào thời điểm này, nhưng sẽ không dễ dàng khơi mào chiến tranh vì còn phải xem xét nhiều yếu tố. "Sự cấp bách đang ở ngay trước mắt", ông Khâu phát biểu trước một ủy ban đang xem xét về khoản đề xuất chi ngân sách quân sự đặc biệt 8,6 tỷ USD để phát triển vũ khí nội địa, bao gồm tên lửa và tàu chiến.

Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời, phải được thống nhất bằng mọi giá, kể cả dùng vũ lực. Bộ Quốc phòng Trung Quốc chưa bình luận về số máy bay áp sát Đài Loan kỷ lục những ngày qua. Cơ quan này từng khẳng định các đợt áp sát nhằm bảo vệ chủ quyền đất nước, đồng thời nhắm vào hành vi "thông đồng" giữa giới chức hòn đảo với Mỹ, bên ủng hộ quan trọng nhất của Đài Loan.

Giới chuyên gia cho rằng việc Trung Quốc liên tiếp triển khai số máy bay lớn kỷ lục áp sát hòn đảo không phải tín hiệu cho thấy chiến tranh đang cận kề, nhưng phản ánh thông điệp ngày càng rõ ràng của Bắc Kinh về việc sẽ thu hồi hòn đảo bằng mọi giá, kể cả bằng biện pháp quân sự.

Eric Sayers, một chuyên gia về chính sách an ninh châu Á - Thái Bình Dương tại khu Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ nhận định, việc gia tăng sức ép quân sự lên Đài Loan trong 4 ngày liên tiếp chỉ là một lá bài để Trung Quốc thử sức chịu đựng căng thẳng của hòn đảo, cũng như phản ứng của chính quyền Biden. Trong nhiều năm qua, Mỹ thực hiện một chính sách ngoại giao mơ hồ, không chính thức ủng hộ Đài Loan, nhưng cũng không ủng hộ Trung Quốc thống nhất Đài Loan bằng biện pháp phi hòa bình.

“Bắc Kinh có thể tăng hoặc giảm áp lực này tùy theo lựa chọn của họ, nhưng điều này luôn diễn ra một cách bền vững để hướng tới mục tiêu thống nhất. Chính vì vậy, Đài Loan được chọn vì đây là mục tiêu an toàn nhất để Trung Quốc cảnh báo các nước nhỏ và vừa khác về độ tin cậy của Washington trong việc bảo vệ các nước đồng minh và đối tác”, chuyên gia này cho biết.

Đồng quan điểm, Dean Cheng, chuyên gia về khả năng quân sự của Trung Quốc tại Quỹ Di sản, cho biết “Đây là một cơ hội tuyệt vời để nhắc nhở Đài Loan về vị trí thích hợp của mình trên thế giới theo quan điểm của Bắc Kinh”.

Có vẻ như Trung Quốc đang cố gắng làm suy yếu khả năng phòng thủ của Đài Loan bằng cách buộc lực lượng không quân của họ phải liên tục đáp trả các hành động khiêu khích, đồng thời giảm bớt cảnh giác trước một cuộc tấn công tiềm tàng.

Oanh tạc cơ H-6 Trung Quốc áp sát Đài Loan hồi tháng 9/2020. Ảnh: Lực lượng phòng vệ Đài Loan.

Giới quan sát cho biết, các hành động quân sự của Trung Quốc nhằm vào Đài Loan cuối cùng có thể thu hút sự chú ý của Mỹ, cũng như các đồng minh của Mỹ như Anh, Australia và Nhật Bản. Quan điểm của Washington về việc liệu họ có bảo vệ Đài Loan trong trường hợp xung đột với Trung Quốc hay không vẫn rất mơ hồ, nhưng chính quyền Tổng thống Biden đã cho thấy sự ủng hộ mạnh mẽ với Đài Loan bằng việc bán vũ khí và tại các cuộc họp cấp cao.

Do đó, vấn đề căng thẳng không chỉ ở eo biển Đài Loan, mà còn là bức tranh rộng lớn hơn về sự cạnh tranh giữa Trung Quốc với Mỹ và các quốc gia đồng minh. Theo nhiều cách, sự gia tăng triệt để về quy mô và tần suất các chuyến bay của Trung Quốc gần Đài Loan có thể báo hiệu cho sự cạnh tranh quân sự ngày càng tăng giữa Trung Quốc với Mỹ và các đồng minh của họ.