Căng thẳng Mỹ - Trung Quốc "tăng nhiệt"

CẨM ANH• 09/08/2022 04:20

Việc Trung Quốc tiến hành liên tiếp các cuộc tập trận gần Đài Loan đã và đang làm "tăng nhiệt" căng thẳng với Mỹ.

>>Bà Pelosi thăm Đài Loan, quan hệ Mỹ- Trung lún sâu căng thẳng

Trực thăng quân sự Trung Quốc bay ngang đảo Bình Đàm. Ảnh : AFP

Trong thông báo mới nhất, Quân đội Trung Quốc thông báo tổ chức diễn tập săn ngầm và đột kích đường biển gần Đài Loan, ngay sau đợt tập trận 4 ngày quanh hòn đảo này. Địa điểm cụ thể và thời gian tập trận chưa được công bố, nhưng quân đội Trung Quốc nhấn mạnh nội dung sẽ chú trọng vào tác chiến săn tàu ngầm và đột kích đường biển. Giới chức Đài Loan chưa bình luận về thông tin này.

Trước đó, quân đội Trung Quốc đã tiến hành đợt tập trận chưa từng có từ ngày 4 đến 7/8 tại 6 địa điểm xung quanh Đài Loan, nhằm phản ứng với chuyến thăm hòn đảo này của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi. Vị trí các cuộc tập trận nằm trong khu vực eo biển Đài Loan, kênh Ba Sĩ, biển Hoa Đông và Thái Bình Dương.

Đồng thời, Trung Quốc đã dừng các cuộc hội đàm chính thức với Mỹ liên quan đến các cơ quan chỉ huy, điều phối chính sách quốc phòng và tham vấn quân sự hàng hải. Politico trích dẫn các nguồn tin cho biết, các quan chức quân sự Trung Quốc không trả lời cuộc gọi từ những người đồng cấp Mỹ, trong đó có Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley.

Có thể thấy, chuyến công du của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tới đảo Đài Loan (Trung Quốc) đã đẩy căng thẳng Mỹ - Trung căng thẳng hơn nhiều so với thời điểm năm 1996. Các chuyên gia lo ngại, sự chia rẽ giữa hai quốc gia có thể sẽ tạo ra một cuộc xung đột toàn cầu khác.

Dù Nhà Trắng tiếp tục khẳng định không ủng hộ Đài Loan độc lập, nhưng Tổng thống Biden đã cảnh báo Mỹ sẽ can thiệp nếu Trung Quốc định dùng vũ lực thu hồi hòn đảo này. Ông Susan Shirk, nguyên Phó trợ lý Ngoại trưởng tại Văn phòng các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, cho biết: "Nếu Trung Quốc không giảm leo thang, trong trường hợp họ quyết định đáp trả, chẳng hạn tấn công hoặc khiêu khích với nhóm tác chiến tàu sân bay của Mỹ, điều đó sẽ rất nguy hiểm".

>>Chủ tịch Hạ viện Mỹ tới Đài Loan: Trung Quốc cảnh báo Mỹ đùa với lửa!

Tàu hải quân Trung Quốc tập trận bắn đạn thật ở Hoàng Hải. Ảnh: Tân Hoa xã.

Đồng quan điểm, ông Michael Swaine, Giám đốc chương trình Đông Á tại Quincy Institute for Responsible Statecraft nhận định, hiện nay quân đội Trung Quốc đang ở vị thế mạnh hơn nhiều so với bất kỳ thời điểm nào trong quá khứ. Tuy nhiên, vào thời điểm hiện tại, Bắc Kinh vẫn đang cố gắng thể hiện sức mạnh quân sự, nhưng cũng tránh kích động đối đầu leo thang.

"Nếu Trung Quốc bỏ qua chuyến thăm của bà Pelosi tới Đài Loan và không làm bất cứ điều gì, hình ảnh của quốc gia này sẽ bị ảnh hưởng, đặc biệt là trong con mắt của giới diều hâu Mỹ. Nhưng với tình hình chính trị tại Trung Quốc vào thời điểm này, hành động tập trận của Trung Quốc nhằm gửi thông điệp, căng thẳng với Mỹ sẽ không vượt qua tầm kiểm soát", chuyên gia này phân tích.

Mặt khác, theo Bloomberg, mối quan hệ căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc về vấn đề Đài Loan đang gia tăng áp lực lên một trong những tuyến hàng hải đông đúc nhất thế giới. Hiện eo biển Đài Loan là tuyến đường chính cho tàu bè di chuyển từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan về phía Tây. Khoảng 48% trong số 5.400 tàu container đang hoạt động di chuyển qua eo biển Đài Loan trong 7 tháng đầu năm nay.

Các chuyên gia cho rằng, trong kịch bản căng thẳng Mỹ- Trung gia tăng nhanh chóng, tàu thuyền hoạt động trong khu vực cần thay đổi phương án di chuyển. Tuy nhiên, nếu chuyển hướng qua vùng biển Philippines, hải trình có thể kéo dài thêm vài ngày. Bên cạnh đó, eo biển Luzon còn tiềm ẩn nhiều rủi ro khi bước vào mùa mưa bão ở Biển Đông gây chậm trễ, thậm chí gián đoạn.

Hiện nay, quân đội Trung Quốc vẫn chưa đạt đến khả năng gây sức ép quá lâu cho Đài Loan, nhưng những hoạt động tương tự có thể lặp lại. Các chuyên gia cho rằng, những diễn biến tuần qua khiến Mỹ phải tìm cách tăng cường lực lượng ở Thái Bình Dương.