Chiến sự Nga- Ukraine: "Hé lộ" thực lực hai bên sau một năm

CẨM ANH• 18/02/2023 03:00

Khi cuộc chiến sắp tiến đến mốc 1 năm, cả Nga và Ukraine đều đã có những thay đổi đáng kể về năng lực chiến đấu.

>>Chiến sự Nga - Ukraine: “Vén màn” trật tự thế giới mới

Binh sĩ Ukraine trên xe tăng gần thành phố Bakhmut, tỉnh Donetsk, ngày 20/1. Ảnh: Reuters

Một năm trước, vào ngày 24/2/2022, Nga đã phát động một chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine. Vào thời điểm đó, nhiều nhà hoạch định chính sách cũng như các nhà bình luận đã dự đoán về một chiến thắng nhanh chóng của Nga. Tuy nhiên, khi Ukraine thể hiện sự kiên cường của mình, và phương Tây đã trở nên gắn kết hơn mong đợi, sau gần 1 năm chiến sự nổ ra, nhiều ý kiến đưa ra những dự đoán lạc quan rằng, Mỹ và phương Tây không cần lo lắng về nguy cơ leo thang hạt nhân và các biện pháp trừng phạt kinh tế sẽ làm tê liệt nền kinh tế Nga.

Ông Kelly A. Grieco, chuyên gia cấp cao thuộc Tổ chức phi chính phủ Stimson đánh giá, chiến sự Nga- Ukraine đã làm đảo ngược các giả định về sức mạnh quân sự của Nga. Nói một cách đơn giản, trước chiến sự, nhiều người đã đánh giá quá cao về sức mạnh quân sự của Nga; đồng thời đánh giá thấp năng lực quân sự của Ukraine. Tuy nhiên nay, các đánh giá này đã thay đổi khá nhiều.

Vào đầu tháng 2 năm 2022, khi các lực lượng Nga tập trung ở biên giới Ukraine, Tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ đã cảnh báo trước một phiên họp kín của Quốc hội rằng, Kiev có thể thất thủ trong vòng 72 giờ sau một cuộc xâm lược toàn diện của Nga. "Trên lý thuyết, Nga là một đối thủ đáng gờm, với quân đội không chỉ lớn hơn nhiều so với Ukraine, mà còn được trang bị vũ khí mới và hiện đại hơn sau một thập kỷ cải cách", chuyên gia này nói.

Tuy nhiên, chiến sự Nga- Ukraine đã phơi bày thực tế về sức mạnh quân sự của Nga. Kế hoạch ban đầu của Moscow nhằm nhanh chóng chiếm Kiev và lật đổ chính quyền Ukraine. Mặc dù sau đó một loạt các cuộc tấn công vào khu vực Donbass đã có kết quả tích cực hơn, nhưng Ukraine đã nhanh chóng thực hiện các cuộc phản công thành công vào mùa thu. Hơn nữa, Nga không chỉ thất bại trên mặt đất, mà lực lượng hải quân đã mất một số tàu chiến, và lực lượng không quân cũng thua trong việc thiết lập ưu thế trên không đối với Ukraine.

Các nguồn lực rất quan trọng trong việc đánh giá tiềm năng sức mạnh quân sự, nhưng việc tạo ra sức mạnh chiến đấu thực tế cũng phụ thuộc vào khả năng của quân đội trong việc tận dụng hiệu quả các nguồn lực đó. Nói cách khác, điều quan trọng là quân đội làm gì với các nguồn lực sẵn có cho họ?

Tương tự như vậy, các ước tính về sức mạnh quân sự của Ukraine đã không nắm bắt được năng lực của Ukraine trong việc ra quyết định nhanh chóng và hiệu quả, khả năng học hỏi chiến thuật và trên hết là ý chí chiến đấu của họ. Và quân đội Ukraine mới là bên làm được điều này.

>>Chiến sự Nga - Ukraine: Nhiều hoài nghi về cuộc tấn công lớn của Nga

Xe tăng chủ lực T-72B-3 của Nga. Ảnh: RIA Novosti

Khi chiến sự Nga- UIkraine chuẩn bị bước sang năm thứ hai, ông Neil Melvin, Giám đốc Nghiên cứu An ninh Quốc tế tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia (RUSI) cho rằng Ukraine đang dần giành quyền kiểm soát tình hình, đặc biệt là khi các loại vũ khí hiện đại do các đối tác phương Tây cung cấp xuất hiện trên chiến trường.

"Chiến tranh đã thực sự diễn ra kể từ năm 2014 từ khi Nga sáp nhập Crimea. Bước vào đợt giao tranh mới này, cả hai bên đều đã nỗ lực trang bị về binh lực và vũ khí. Nga có nhiều năng lực toàn diện, trong khiUkraine có một số ưu thế, nhưng thiếu vũ khí chủ lực ở một số khu vực nhất định", ông Melvin đánh giá.

Ukraine vẫn thiếu tên lửa tầm xa với tầm bắn lên tới 300 km. Hiện nay, Mỹ đang từ chối yêu cầu cung cấp những tên lửa đó. Ngoài ra, Ukraine không có máy bay chiến đấu tiêu chuẩn NATO hiện đại. Họ vẫn đang sử dụng những máy bay và vú khí sử dụng công nghệ thời Liên Xô cũ. Về phần mình, Nga cũng đang thiếu các hệ thống tên lửa và xe bọc thép tiên tiến hơn thời hậu Xô Viết.

Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng, Nga sẽ gần như không đạt được các mục tiêu chính trị thông qua biện pháp quân sự. Nhưng Ukraine cũng rất khó trong đẩy lùi lực lượng Nga khỏi những khu vực mà họ kiểm soát trong năm nay. Do đó, cuộc chiến sẽ còn kéo dài.