Quảng Ninh: Xây dựng phương án đảm bảo an ninh nguồn nước

HẢI NGÂN• 20/06/2023 18:50

Quảng Ninh đã lên kế hoạch dành hàng nghìn tỷ đồng để xây mới các hồ chứa nước, nhằm đảm bảo việc cung cấp nước trên địa bàn và thúc đẩy phát triển bền vững.

>>>Quảng Ninh: Ứng dụng công nghệ số để nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch

>>>Nhà đầu tư Nhật Bản tìm kiếm cơ hội đầu tư vào Quảng Ninh

Nguy cơ thiếu nước

Những năm gần đây, do thời tiết có những diễn biến cực đoan, hạn hán kéo dài, nên mực nước trong các hồ chứa ở Quảng Ninh thường xuyên ở tình trạng dưới mực nước chết. Điển hình như năm 2020, các hồ chứa ở Quảng Ninh rơi vào tình trạng khô hạn, gây thiếu nước nghiêm trọng cho các địa phương. Bên cạnh đó, dân số tăng nhanh cùng sự phát triển kinh tế dẫn đến tăng nhu cầu sử dụng nước, nguy cơ thiếu nước đang hiện hữu tại một số địa phương.

Hồ Yên Lập có dung tích chứa nước lớn nhất trên địa bàn Quảng Ninh (Ảnh: Cổng TTĐT tỉnh Quảng Ninh)

Theo ông Trần Mạnh - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh, hiện đang là mùa nắng nóng nên nhu cầu sử dụng nước sạch trên địa bàn Quảng Ninh tăng lên khoảng 20-30%. Cùng với đó lượng nước thô tại các hồ, đập giảm sâu do thời tiết, nên đã ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng nguồn nước.

Còn theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Ninh, tỉnh Quảng Ninh hiện có 176 hồ, đập hoạt động cung cấp nước tưới tiêu và phục vụ sinh hoạt. Dung tích hữu ích của các hồ chứa trên 315 triệu m3. Trong đầu tháng 6/2023, dung tích ở các hồ chứa đạt hơn 170 triệu m3, khoảng 54% trữ lượng nước, nhiều hồ thuỷ lợi trên địa bàn có mực nước thấp hơn so với các năm trước.

>>>Quảng Ninh: Đẩy mạnh các giải pháp thu hút, xúc tiến dòng vốn đầu tư FDI

Như tại khu vực miền Đông của Quảng Ninh cơ bản đảm bảo được lượng nước sử dụng trong khoảng 3 tháng. Tại địa bàn thị xã Đông Triều, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Đông Triều quản lý 18 hồ chứa nước. Các hồ chứa này đang có dung tích chỉ đạt hơn 34% tổng dung tích thiết kế, chỉ đảm bảo cung cấp cho trong tháng 6 và đầu tháng 7/2023.

Công ty cổ phần Nước sạch Quảng Ninh tăng độ phủ, đảm bảo cung cấp nước sạch cho sinh hoạt

Còn tại khu vực miền Tây, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Yên Lập quản lý 13 hồ chứa nước. Các hồ này cũng có mực nước thấp hơn so với cùng kỳ nhưng phần lớn đều cao hơn so với đường hạn chế cấp nước. Trong đó, riêng hồ Yên Lập - hồ chứa nước lớn nhất tỉnh Quảng Ninh, cung cấp nước cho các đô thị Hạ Long, Quảng Yên, Uông Bí đang có dung tích hữu ích hơn 37 triệu m3. Nếu trong thời gian tới, lưu vực hồ không có mưa hoặc mưa nhỏ, nguồn nước này chỉ đủ cung cấp cho các nhu cầu đến hết tháng 7/2023.

Ứng phó

Theo tính toán, Quảng Ninh hiện có khoảng 30 sông, suối với chiều dài trên 10km. Trong đó có 4 con sông lớn gồm: Đá Bạc (đoạn hạ lưu của hệ thống sông Thái Bình), sông Ba Chẽ, sông Tiên Yên và sông Ka Long. Mặc dù tổng lượng nước mặt của Quảng Ninh trung bình vào khoảng 8.146 triệu m3/năm, nhưng do đặc điểm địa hình chia cắt làm mất cân đối nguồn nước theo mùa và khu vực. Bên cạnh đó, tình trạng khai thác nước ngầm quá mức có thể dẫn đến nguy cơ cạn kiệt. Trong khi đó, tổng lượng nhu cầu nước khai thác, sử dụng hàng năm của Quảng Ninh hiện tại vào khoảng 469 triệu m3/năm.

Để đảm bảo cho việc đáp ứng nguồn nước phục vụ các mục tiêu phát triển, mới đây, tỉnh Quảng Ninh đã phê duyệt “Đề án đảm bảo an ninh nguồn nước trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030”. Theo đó, từ nay đến năm 2025, Quảng Ninh sẽ đầu tư hơn 2.000 tỷ đồng để sửa chữa, nâng cấp và xây mới các hồ chứa nước. Dự kiến, giai đoạn 2026-2030, Quảng Ninh tiếp tục đầu tư hơn 2.200 tỷ đồng cho các dự án thủy lợi.

Hồ Rộc Cả, xã Thống Nhất, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh (Ảnh: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh)

Theo ông Bùi Văn Khắng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, tỉnh Quảng Ninh sẽ duy trì và đảm bảo an toàn các công trình thủy lợi hiện có trên địa bàn tỉnh. Trong đó, giai đoạn đến năm 2025 sửa chữa, nâng cấp 39 hồ chứa, 36 đập dâng, 6 trạm bơm, cải tạo hệ thống kênh mương, đường ống dẫn nước đảm bảo đồng bộ, phù hợp với kết cấu hạ tầng kỹ thuật trên khu vực; giai đoạn 2026-2030 sửa chữa, nâng cấp 25 hồ chứa, 20 đập dâng, 47 trạm bơm. Đồng thời, thực hiện đầu tư xây dựng bổ sung các công trình kết cấu hạ tầng thủy lợi, các công trình kết cấu hạ tầng cấp nước đô thị, nông thôn và các KKT, KCN tại các vùng thiếu nước, các đảo dân sinh có tiềm năng phát triển du lịch. Trong đó, giai đoạn đến năm 2025 đầu tư xây dựng mới 3 hồ chứa nước; giai đoạn 2026-2030 đầu tư xây dựng mới 16 hồ chứa nước, 4 đập dâng nước, 1 nhà máy nước sản xuất nước sạch từ nguồn nước thải mỏ (tại khu vực Cẩm Phả), 1 công trình chuyển nước sạch từ Cửa Ông sang Vân Đồn.

Được biết, thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh cũng đã ban hành văn bản triển khai các biện pháp ứng phó với nguy cơ nắng nóng, hạn hán thiếu nước, xâm nhập mặn. Theo đó, tỉnh Quảng Ninh yêu cầu công ty CP Nước sạch Quảng Ninh phải có phương án sẵn sàng lắp đặt và vận hành trạm bơm dã chiến, vận chuyển nước sinh hoạt cho các khu dân cư, trường học, bệnh viện, cơ sở y tế... Về phía các sở ban ngành, địa phương liên quan cần kiểm kê, đánh giá thực trạng nguồn nước tại các hồ chứa, hệ thống thủy lợi, báo cáo định kỳ để có phương án phòng chống cụ thể; các công ty thủy lợi thực hiện phương án tích nước, điều tiết nước phù hợp...

Theo đại diện Chi cục Thủy lợi Quảng Ninh, để đảm bảo theo dõi số liệu, các công ty quản lý khai thác công trình thuỷ lợi trên địa bàn thường xuyên theo dõi nguồn nước và báo cáo về Chi cục Thuỷ lợi 5 ngày/lần. Qua đó, cán bộ chuyên môn nghiệp vụ tính toán nhu cầu nước cho từng công trình và có những định hướng chỉ đạo đảm bảo cấp nước cho sản xuất, phát huy hiệu quả nguồn nước và tiết kiệm nước khi cần thiết.

Cũng theo đại diện Chi cục Thủy lợi Quảng Ninh, Đề án đảm bảo an ninh nguồn nước trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 được phê duyệt sẽ là tiền đề quan trọng để tính toán cân bằng nguồn nước đối với từng phân khu, phân vùng. Qua đó, xác định được nhu cầu sử dụng nước trong từng giai đoạn; tình trạng thừa, thiếu nước sau khi xây dựng bổ sung các công trình.

Theo “Đề án đảm bảo an ninh nguồn nước trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030”, một số hồ chứa nước sẽ được xây mới giai đoạn đến năm 2025 gồm: Khu vực huyện Ba Chẽ đầu tư xây dựng hồ Khe Tâm (dung tích 1,2 triệu m3). Khu vực Cô Tô xây dựng hồ chứa nước C22 (dung tích 0,3 triệu m3). Khu vực Vân Đồn hoàn thiện việc xây dựng hồ Đồng Dọng. Huyện Hải Hà đầu tư xây dựng, nâng cấp hồ Tài Chi (dung tích 7 triệu m3), hồ Quảng Thành (dung tích 5 triệu m3). Khu vực Tây TP Hạ Long – TP Uông Bí – TX Quảng Yên dự kiến đầu tư nâng công suất Nhà máy nước Hoành Bồ thêm 10.000 m3/ngày đêm, xây dựng tuyến ống hòa mạng với mạng lưới cấp nước của Nhà máy nước Đồng Ho…